Overgevoeligheid: allergieën en intoleranties (of iets écht niet lusten)

Heb je te maken met een allergie of intolerantie, dan moet je soms je menu aanpassen. Ook als je bepaalde voedingsmiddelen écht niet lust, dan eet je die natuurlijk niet. Op deze pagina lees je daar meer over. 

Een overgevoeligheid is een lichamelijke reactie na het eten, inademen of aanraken van bepaalde stoffen. Er zijn twee typen overgevoeligheid: allergie en intolerantie. Een allergische reactie is over het algemeen heftiger en soms zelfs levensgevaarlijk. 

Is een advies om bepaalde producten te laten staan altijd terecht?

Koolhydraatarm/keto eten zorgt er in bijna alle gevallen voor dat je minder klachten ervaart van je overgevoeligheden. Sommige mensen hebben een advies gekregen om bepaalde producten (zoals zuivel) te laten staan, zonder bewijs dat dat de oorzaak is van hun klachten. Ons advies is dan om allereerst gewoon de startgids weekmenu’s te gaan volgen en te ontdekken wat er gebeurt.

Vaak nemen gezondheidsproblemen in de loop van de maanden af, zonder aanpassingen aan je menu. Nemen jouw klachten niet af dan kun je alsnog je menu aanpassen volgens onderstaande tips.

LET OP: Dit geldt alleen bij toleranties en milde allergieën. Als je een heftige allergie hebt, bijvoorbeeld een notenallergie of een schaal- en schelpdierenallergie, moet je wel aanpassingen maken in de menu’s, om deze producten te vermijden. 

KOOLHYDRAATARM/KETO EN ALLERGIEËN

Bij een allergie reageert het immuunsysteem op bepaalde allergenen waarbij extra histamine vrijkomt. Het vrijkomen van histamine is normaal, we merken hier meestal niets van (tenzij je intolerant bent voor histamine). Maar wanneer je een allergische reactie hebt, komt er veel meer histamine vrij in één keer. Hierdoor kun je klachten krijgen als roodkleuring, zwelling en jeuk van de huid. Ook de luchtwegen kunnen reageren wat niezen, hoesten, benauwdheid en slijmvorming kan veroorzaken. Soms wordt meer maagzuur aangemaakt en daalt de bloeddruk. In bepaalde gevallen kan een allergie levensgevaarlijk zijn, zoals een noten-, pinda-, of schaal- en schelpdierenallergie (dit veroorzaakt een anafylactische reactie).

Allergische reactie kunnen worden onderdrukt door anti-histaminemedicatie, die vrijgekomen histamine ‘uitschakelt’. Bij een ernstige allergische reactie (vaak bij allergieën als noten, pinda’s en schaal- en schelpdieren) moet direct medische hulp gegeven worden.

VOEDSELALLERGIE
Bij een voedselallergie  gaat het vaak om eiwitten in koemelk, sojabonen, pinda’s, noten, tarwe, gluten, vis, schaal- en schelpdieren en eieren. Maar je kunt ook allergisch reageren op bepaalde groenten en fruitsoorten (zoals spinazie, selderij, kervel en aardbeien).

WAT KUN JE VERWACHTEN ALS JE KOOLHYDRAATARM/KETO GAAT ETEN?
Door deze aanpak kun je minder last krijgen van allergische reacties. Het gaat hierbij om alle allergische reacties, niet alleen een voedselallergie, maar bijvoorbeeld ook hooikoorts. In ketose zijn zorgt ervoor dat je immuunsysteem rustiger is en minder heftig reageert op bepaalde prikkels. Vaak is geen of minder medicatie (anti-histamine) meer nodig. Dit geldt enkel voor milde allergieën. Als je een heftige allergie hebt voor bepaalde voeding, dan moet je deze voeding altijd blijven vermijden!

KOOLHYDRAATARM/KETO KALMEERT HET IMMUUNSYSTEEM 
Ontstekingen zorgen voor meer activiteit van je immuunsysteem. Een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak werkt ontstekingsremmend en bovendien eet je minder producten die ontstekingen veroorzaken. Bij deze aanpak komen minder vrije radicalen vrij (die ook weer ontstekingen veroorzaken). Minder ontstekingen ‘kalmeert’ het immuunsysteem waardoor allergische reacties ook minder heftig worden.

HOE GA JE STARTEN?
Start gewoon met de weekmenu’s (tenzij je een heftige allergie hebt of zeker weet dat je reageert op bepaalde voeding). Merk je dat je reageert op een bepaald voedingsmiddel, dan kun je het een paar dagen later nog eens testen. Heb je weer dezelfde reactie, laat dit product dan weg. Na een aantal maanden kun je nogmaals kijken of je het product weer toe kunt voegen aan je menu. 

KOOLHYDRAATARM/KETO EN INTOLERANTIES

Bij een intolerantie gaat het om een reactie van het lichaam op bepaalde voedingsstoffen (triggers). Die reactie kan direct optreden na het eten, maar soms ook uren of zelfs dagen later. Bij een intolerantie speelt het immuunsysteem geen of een onbelangrijke rol. Een voedselintolerantie is niet gevaarlijk, het is vooral vervelend.

De meest voorkomende reacties zijn misselijkheid, overgeven, buikpijn, diarree of juist verstopping. Maar ook andere klachten komen voor zoals problemen met de huid (bijvoorbeeld eczeem), gewrichten en ademhaling (bijvoorbeeld astma, geen acute levensgevaarlijke ademhalingsproblemen). Ook psychische klachten en problemen met de energiehuishouding komen voor. Omdat de klachten zo divers kunnen zijn en ook niet altijd direct na het eten optreden worden intoleranties vaak niet opgemerkt.

VOEDSELINTOLERATIE
Een voedselintolerantie wordt meestal veroorzaakt door bepaalde voedingsstoffen die je lichaam niet kan verwerken, omdat de juiste enzymen hiervoor ontbreken. Een bekend voorbeeld is lactose-intolerante, mensen die hier last van hebben maken het enzym lactase niet (meer) aan. Onverteerde lactose komt dan in de darmen terecht en gaat gisten, wat veel klachten kan geven.

Je kunt ook intolerant zijn voor lichaamsvreemde stoffen, zoals bepaalde conserveringsmiddelen of kleur-, geur- en smaakstoffen (additieven). Je lichaam kan deze stoffen dan niet verwerken en gaat ze ‘aanvallen’.

WAT KUN JE VERWACHTEN ALS JE KOOLHYDRAATARM/KETO GAAT ETEN?
Veel symptomen van voedselintoleranties lijken op klachten die komen door het eten van te veel koolhydraten en ongezonde voeding. Veelal gaan de klachten binnen enkele weken na de start met de koolhydraatarme/keto aanpak weg en blijkt dat er helemaal geen sprake was van bijvoorbeeld een intolerantie voor zuivel. Darmen worden al snel rustiger, de huid wordt rustiger en pijn in gewrichten wordt minder. Veel mensen worden uiteindelijk helemaal klachtenvrij,. Terwijl zij gewoon weer eten, waarvoor zij dachten intolerant te zijn.

Als je écht intolerant blijkt te zijn, is het verstandig om dat waar je niet tegen kan, toch te blijven vermijden. Je lijf kan het niet verteren, dat zal niet anders worden als je koolhydraatarm/keto gaat eten.

HOE GA JE STARTEN?
Start gewoon met de weekmenu’s, je hoeft niks aan te passen. Geef je lijf de tijd om te wennen aan deze manier van eten, en hou er rekening mee dat je lijf soms kan reageren op deze manier van eten. Dit kan bijvoorbeeld diarreeklachten of obstipatie veroorzaken. Dat hóeft niet te liggen aan een bepaald product. Doe dit minimaal 4 weken, zonder aanpassingen. Mocht je geen verbetering merken of juist toename van klachten, dan kun je het product waar je intolerant voor denkt te zijn weglaten. Doe dit ook minimaal 4 weken. Kijk na 4 weken, door het product weer toe te voegen, of je opnieuw reageert op dit product.

# LACTOSEVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Je kunt gebruik maken van lactosevrije zuivel. Dit aanbod wordt steeds groter. Je kunt dus gewoon starten met de weekmenu’s uit de STARTGIDSEN en daarbij voor de aangegeven zuivel de lactosevrije versie kiezen. Je vindt ze hier op een rijtje in onze koolhydratenlijst. 

# KOEMELKVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Je kunt mogelijk wel gebruik maken van zuivel van geitenmelk. Dit aanbod wordt steeds groter. Je kunt dus gewoon starten met de weekmenu’s uit de STARTGIDSEN en daarbij voor de aangegeven zuivel, zuivel van geitenmelk versie kiezen. Je vindt ze hier op een rijtje in onze koolhydratenlijst. Ook zuivel van schapenmelk kan een optie zijn, je vindt deze producten hier in onze koolhydratenlijst. 

# ZUIVELVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Zuivel past heel goed in een gezond koolhydraatarm/keto menu. Vaak krijgen mensen een zuivelvrij advies terwijl hun klachten eigenlijk door te veel koolhydraten komen. Ik raad je altijd aan om eerst te kijken of je niet gewoon de weekmenu’s kunt volgen zónder aanpassingen. En soms is koemelkvrij een optie. Kun je echt helemaal geen zuivel eten, dan kun je nog steeds de STARTGIDSEN volgen, maar met flinke aanpassingen.

Wissel eventueel gerechten uit je menu met die van een andere dag, of een gerecht uit één van de specials. Hoe je dat doet lees je op pagina 28 van de STARTGIDS. Kies voor zover dat kan voor plantaardige vervangers. Je vindt ze hier op een rijtje in onze koolhydratenlijst. Let goed op de koolhydraten als je andere plantaardige zuivelvervangers wilt gebruiken.   

# GLUTENVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak IS HELEMAAL GLUTENVRIJ! Je hoeft niets te wijzigen aan de menu’s uit de STARTGIDSEN. Pas op met kant-en-klaar koolhydraatarme producten.   

# HISTAMINEVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Bij een histamine-intolerantie kan het verstandig zijn producten die histaminerijk zijn en producten die histamine vrijmaken, zoveel mogelijk weg te laten. Wat het lastig maakt, is dat niet iedereen hetzelfde reageert op bepaalde producten. Misschien weet jij inmiddels al goed welke producten jij in ieder geval niet kunt eten.

Je kunt ook met een histamine-intolerantie de weekmenu’s uit de STARTGIDSEN volgen, maar wel met flinke aanpassingen. Wissel eventueel gerechten uit je menu met die van een andere dag, of een gerecht uit één van de specials. Hoe je dat doet, lees je op pagina 28 van de STARTGIDS. Download hier ons overzicht van producten die passen in deze aanpak en die je waarschijnlijk beter niet of juist wel kunt eten. 

Misschien weet je nog niet precies welke producten bij jou een reactie veroorzaken. In dat geval zou je ook kunnen starten met een eliminatie/provocatie dieet, waarbij je start met een periode keto ‘carnivoren’. Dit is een aanpak waarbij je zeker geen allergische reactie krijgt. Van daaruit kun je dan gaan ontdekken wat bij jou een reactie triggert. Hoe je dat doet vind je bij de veelgestelde vragen. 

# AVOCADOVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Veel meer mensen dan je zou denken zijn allergisch voor avocado. Op zich is dat erg jammer want deze vrucht past perfect in een gezond koolhydraatarm/keto menu. Natuurlijk stop je met avocado als je steeds erna klachten krijgt, zoals misselijkheid, buikpijn, maagzuur, of typische allergische reacties van de luchtwegen. Helaas is avocado onvervangbaar, qua voedingswaarde zou je het beste extra ei kunnen eten.

Een enkele keer kunnen mensen wel avocado eten als deze is gekookt of gebakken. Je zou dat kunnen testen met de tuna melt uit de startgids of de chocoladefudge. Laat anders avocado weg uit je menu en ter vervanging kun je wat extra ei/kip/vlees/vis nemen en wat meer vet toevoegen, dus meer saus bijvoorbeeld. Je kunt ook een ander gerecht kiezen, van een andere dag. Hoe je dat doet lees je op pagina 28. 

De chocolademousse (met avocado) uit de startgids kun je vervangen door de chocoroom uit startgids deel 2.

# EIVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Eieren passen enorm goed in een strikt koolhydraatarm/keto menu. Niet alleen omdat het je heel veel gezonde voedingsstoffen levert, ook omdat ze geweldig verzadigen en het afvallen ondersteunen. Maar sommige mensen kunnen helaas niet tegen eieren, ze vallen dan niet zo goed en ze krijgen er bijvoorbeeld buikklachten van. Sommige mensen verdragen dan wel alleen het eigeel, misschien kun je dat eerst proberen?

En sommige mensen krijgen vooral klachten na het eten van gekookte eieren, maar niet van gebakken eieren. Eieren met spek, omelet, frittata of bijvoorbeeld een uitsmijter zijn dan nog steeds optie. Kies daar dan voor! Vervang de gekookte eieren in een salade door repen gebakken omelet. Denk ook aan quiches als alternatief. En in de startgids vind je de eiercake, vaak valt die dan wel goed. Proberen?

Wordt het echt niets met de eieren, of lust je het gewoon niet? Er is geen één op één vervanger voor eieren. Je zult per gerecht moeten kijken hoe je ei vervangt. In een salade kun je ei  vervangen door avocado. Of gekookt, gebakken of gerookt vlees/vis/kip. Je kunt ook een ander gerecht kiezen, van een andere dag. Hoe je dat, doet lees je op pagina 28. Meer eivrije ontbijtjes en lunches vind je ook in de ontbijt&lunchspecial. 

# NOTENVRIJ & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Noten zijn een geweldige bron van kostbare voedingsstoffen en gezonde vetten. Maar in de startgids weekmenu’s worden vrijwel geen noten gebruikt, omdat we vaak zien dat veel noten in een keto menu ervoor kan zorgen dat doelen niet gehaald worden, zeker in de eerste weken.
Kun jij geen noten eten, of bepaalde noten niet eten, laat ze dan gewoon weg uit je menu, of kies een gerecht van een andere dag. Hoe je dat doet lees je op pagina 28.

Vaak wordt amandelmeel gebruikt in koolhydraatarme baksels, maar het kan ook zonder. Probeer eens de chocoladecake van de verwenontbijtjes of de chcocoladefudge. Beide zijn recepten zonder notenmeel als basis. 

# IETS NIET LUSTEN & GEZOND KOOLHYDRAATARM/KETO

Smaken verschillen, het kan dus best zijn dat jij sommige dingen uit het weekmenu niet lust. Op pagina 28 van de startgids lees je hoe je bepaalde groentes, vlees, vis of kip vervangt. Sommige dingen zijn lastiger te vervangen. Hierboven vind je meer informatie over het vervangen van avocado, noten, ei, zuivel, koemelk zuivel en lactose. Bij de vragen hieronder vind je nog een aantal producten die je wellicht wilt vervangen. 

Koolhydraatarm eten. Zó doe je dat!
Een serie boeken die je helpen om effectief koolhydraatarme/keto te eten en snel weer slanker en gezonder te worden.