“Als je minder calorieën eet dan je verbruikt dan val je af” Nog steeds wordt deze theorie gebruikt om mensen van hun overgewicht af te helpen. Maar werkt deze calorieën benadering eigenlijk wel? en klopt de theorie: “een calorie is een calorie” wel? Of had Albert Einstein gelijk die zei; ‘Niet alles wat geteld kan worden telt’ en geldt dat ook voor een calorie?

De calorie theorie
Als je minder calorieën binnen krijgt dan je verbruikt dan val je af, zo simpel is het volgens de calorie theorie. Koolhydraten bevatten minder calorieën dan vetten. Vetten bevatten in verhouding veel calorieën, namelijk 9 kcal per gram vet tegenover 4 kcal per gram koolhydraten. Vanuit de calorie theorie wordt vetrijke voeding afgeraden. Het advies is om minder vetten te eten en juist meer koolhydraten, omdat je dan minder calorieën binnenkrijgt.

Experiment: eet zoveel patat of vette kaas als je wilt

Krijg je altijd meer calorieën binnen als je mag eten wat je wilt?
Om die vraag te beantwoorden werd een experiment onder kinderen uit groep 8 uitgevoerd. De kinderen werden in twee groepen verdeeld. De ene groep kreeg vette kaashapjes met calorieën uit voornamelijk vet en eiwit. De andere groep kreeg patat, wat voornamelijk bestaat uit koolhydraten en vet. De kinderen mochten allemaal zoveel eten als ze wilden.

Als je uitgaat van de calorie theorie zouden de kinderen uit de “kaas snack groep” meer calorieën moeten eten, omdat kaas meer vet bevat. Maar uiteindelijk at de “patat groep” drie keer meer calorieën dan de “kaas groep”!

Niet de hoeveelheid calorieën maar de bron is van belang
Dit experiment komt overeen met andere bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek waarin werd aangetoond dat kinderen meer calorieën eten wanneer ze voornamelijk veel en/of snel opneembare koolhydraten consumeren. Het gaat dus niet om de hoeveelheid calorieën, maar om waar ze vandaag komen!

Grote hoeveelheden koolhydraten veroorzaken een continue schommeling van het bloedsuikers, wat gepaard gaat met hongergevoelens en overeten. Een overschot aan koolhydraten wordt opgeslagen als lichaamsvet. Pure en onbewerkte voeding levert niet alleen calorieën, maar is van nature vetrijker en koolhydraatarmer. Vetten geven juist een verzadigd gevoel en voorkomen ze dat het lichaam ontregeld raakt. Vetten maken dus niet vet, maar voorkomen juist dat je vet wordt!

Focus op calorieën werkt vrijwel nooit in de praktijk
Mensen die focussen op calorie arm eten, en dus koolhydraat rijk en vet arm eten, worden eigenlijk dubbel gestraft. Niet alleen zorgt de continue schommeling van het bloedsuiker voor meer hongergevoelens en overeten. Ook raakt de hormoon balans verstoord onder invloed van koolhydraten, waardoor het lichaam zich minder verzadigd voelt en je steeds honger hebt.

We zien hierdoor dat mensen die af proberen te vallen door middel van calorieën tellen vaak weinig succes hebben, teleurstellende resultaten boeken of soms juist aankomen.

Nog een reden waarom calorieën tellen niet werkt
Een ander probleem bij het “minder calorieën eten” of “meer calorieën verbruiken” om gewichtsverlies te bereiken is dat het praktisch gezien eigenlijk onmogelijk is. Ten eerste is het niet te achterhalen hoeveel calorieën het lichaam opneemt uit het gegeten voedsel. Daarnaast is het verbruik van calorieën variabel, niet alleen omdat de hoeveelheid beweging nooit hetzelfde is, ook kan het lichaam zijn stofwisseling verlagen waardoor het minder calorieën nodig heeft.

Vetrijk menu beter alternatief
Onderzoek toont aan dat voedingsmiddelen die veel vetten bevatten, meer gewichtsafname en een stabiel gewicht bewerkstelligen ten opzichte van calorie arme diëten of diëten die in verhouding veel koolhydraten bevatten. Daarnaast toont wetenschappelijk onderzoek aan dat een voedingspatroon met meer vet en weinig koolhydraten gunstige metabolische waarden creëert, de kans op hart en vaatziekten verminderd, in veel gevallen diabetes kan omkeren en mensen een langere levensverwachting biedt.

Bron: Lucan, S.C., DiNicolantonio, J.J. (2014, 29 may) How calorie-focused thinking about obesity and related diseases may mislead and harm public health. An alternative

 
Evelien de Vries diëtist
TheNewFood