De overgrote meerderheid van voedingsdeskundigen en artsen geven verkeerd voedingsadviezen. Dat stelt arts, geleerde en schrijver Mark Hyman op de site van de Huffington Post. ‘Laten we eerlijk zijn,’ schrijft hij in zijn column, ‘als hun advies goed en uitvoerbaar was, zouden we nu allemaal dun en gezond zijn. Maar over het algemeen is dat niet het geval.’
Volgens Hyman is de grootst verspreide voedselleugen dat alle calorieën hetzelfde werken. En dat, als je maar meer calorieën verbrandt dan je binnen krijgt, je vanzelf wel afvalt. Het verschil zit ‘m in de voedingsproducten zelf, die, ook al is het aantal calorieën misschien gelijk, allemaal heel anders op ons lichaam werken. Het ene voedingsproduct creëert namelijk ‘biochemische chaos’, terwijl het andere juist helend en verzadigend is.
Frisdrank vs. broccoli
Hyman komt met een voorbeeld. Hij vergelijkt het effect van 750 calorieën aan frisdrank en 750 calorieën aan broccoli op ons lichaam. Allereerst de frisdrank. Er zitten 750 calorieën in een extra grote beker frisdrank, die 86 gram suiker (of 46 theelepeltjes) bevat.
Hoe het drinken ervan in je lichaam werkt: je darmen nemen direct de vezelvrije suikers, fructose en glucose, op. De glucose stuwt de bloedsuikerspiegel en dan begint een domino-effect van een hoog insulinepeil en een scala aan hormonale reacties dat een slechte biochemie versnelt. Door het hoge insulinepeil neemt het buikvet toe, heb je meer kans op ontstekingen, stijgen de triglyceriden in je bloed, heb je een lager HDL (het gezonde cholesterol, red.), en juist een hogere bloeddruk. Ook verlaagt het het testosteron bij mannen en draagt het bij aan onvruchtbaarheid bij vrouwen.
Doorlopend trek
Door het effect van insuline op je hersenen heb je nog meer trek. Hyman: ‘De insuline blokkeert het hormoon dat je hongergevoel onder controle houdt: leptine. Je wordt meer en meer leptine-resistent, dus je hoofd krijgt nooit het seintje ‘vol’. In plaats daarvan denkt het dat je uitgehongerd bent. Het beloningscentrum in je hersenen wordt geprikkeld, waardoor je weer gedreven bent meer suiker te consumeren en je verslaving te voeden.’
Fructose verergert de boel, legt de arts uit. ‘Het gaat regelrecht naar je lever om vet te produceren, waardoor je insuline-resistenter wordt. Het veroorzaakt een chronisch verhoogde bloedsuikerspiegel en insulinepeil, waardoor je lichaam alles opslaat als gevaarlijk lichaamsvet. Je krijgt ook een vervette lever, waardoor je weer meer kans op ontstekingen hebt. Chronische ontstekingen zorgen op hun beurt voor meer gewichtstoename en diabetes. Alles wat ontstekingen veroorzaakt zal de insulineresistentie doen verergeren.’ Een ander probleem met fructose is volgens Hyman dat het geen informatieve feedback naar het brein stuurt, dus geen signaal dat er veel calorieën het lichaam zijn binnen gekomen. Daarnaast vermindert het ghreline, het hongerhormoon dat afneemt wanneer je echt voedsel eet, niet.’
‘Lege’ calorieën
Frisdrank bevat ook nog eens geen vezels, vitaminen, mineralen of fytonutriënten (stoffen die bijdragen aan je gezondheid, red.) die helpen om de calorieën die je binnen krijgt te verwerken. ‘Het zijn lege calorieën, zonder enige voedingswaarde, maar ze brengen wel vele problemen,’ benadrukt Hyman. ‘Je lichaam registreert frisdrank niet als voedsel, dus je eet de hele dag door. Plus: je smaakpapillen zijn in gijzeling; alles wat niet superzoet is, smaakt niet lekker genoeg meer.’
Een heel ander verhaal is dat met broccoli. In feite bestaan alle koolhydraten uit suiker en zetmeel, dat ons lichaam omzet in suiker. Het verschil zit ‘m in het effect op onze bloedsuikerspiegel. Vezelrijke, suikerarme koolhydraten, zoals in broccoli, worden langzaam verteerd en zorgen niet voor insulinepieken. Terwijl tafelsuiker en brood onmiddellijk de bloedusikerspiegel beïnvloeden, zijn langzame koolhydraten, zoals in broccoli, eerder helend dan schadelijk.
Ontgiftende boost
Hoewel 750 calorieën aan broccoli niet in onze maag zou passen, is Hyman er zeker van dat, als dat wel zou kunnen, er nog geen biochemische chaos in ons lijf zou plaatsvinden. Er zitten zoveel vezels in zoveel broccoli dat maar weinig calorieën door je lichaam opgenomen zouden worden, en dan ook nog heel langzaam. Er zou geen sprake zijn van insulinepieken of een vervette lever. Je maag zou aan je hoofd doorgeven dat je vol zit en het ‘beloningscentrum’ in je hersenen zou niet worden geprikkeld.
Enkele andere voordelen: een optimalisering van het metabolisme, een minder slecht cholesterol, minder ontstekingen, en wél een ontgiftende boost. Daarnaast bevat broccoli veel vitamine C en foliumzuur, die je lijft tegen borstkanker en hartziekten beschermen.