Een leven zonder pasta, brood, chips, koekjes, pizza en andere koolhydraten is voor veel mensen ondenkbaar. En dat terwijl juist die producten de oorzaak zijn van zoveel klachten: schommelende energie, hongergevoel, overgewicht, vermoeidheid en andere gezondheidsproblemen.

Maar velen van ons zijn op een bepaalde manier echt verslaafd geraakt aan koolhydraten. Een verslaving die vaak niet wordt begrepen en enorm wordt onderschat. Dat merk je ook, zodra je start met gezond keto: die koolhydraten blijven vaak nog flink trekken. Misschien herken je dat.

Kun je echt verslaafd raken aan eten dat overal wordt verkocht, dat we als normaal beschouwen en dat zelfs in de Schijf van Vijf zit? Het korte antwoord is: ja. Alleen heet het zelden zo. Want bijna niemand noemt het een verslaving als het om eten gaat. Toch kan je brein op vrijwel dezelfde manier reageren op koolhydraten, als op nicotine of alcohol. En daarbij komt ook nog eens dat je lijf zelf steeds weer ‘schreeuwt’ om koolhydraten.

In feite kun je op drie manieren verslaafd zijn aan koolhydraten. Voor sommige mensen geldt alleen de eerste manier, maar voor veel mensen geldt dat ze op al deze verschillende manieren verslaafd zijn geraakt aan koolhydraten! Laten we eens kijken naar deze verschillende manieren.

Jouw lijf bestaat uit biljoenen cellen. En in al die cellen staan kleine kacheltjes, die de cel energie geven. Om de kacheltjes te laten branden heb je brandstof nodig. Je lijf kan zowel vetten als koolhydraten gebruiken als brandstof. Laten we kijken hoe het koolhydraten kan gebruiken.

Alle koolhydraten die je eet, worden omgezet in suiker. Niet alleen koekjes, ook brood, pasta en chips. Die suiker komt in je bloed en je bloed vervoert het naar alle cellen in je lijf die brandstof nodig hebben voor energie. Die cellen zetten hun deuren open voor suiker. Een geweldig systeem! Maar het systeem kan ook stukgaan. Zo’n stuk systeem noemen we insulineresistentie. En dat kan op den duur veel gezondheidsproblemen veroorzaken.

Meestal gaat het stuk doordat we te vaak en te veel koolhydraten eten. Als het systeem stuk is dan houden veel cellen hun deur dicht. De suiker wordt dan opgeslagen als vet en je lichaam zit zonder voldoende brandstof. Dus zonder energie! Het schreeuwt om nieuwe koolhydraten. Je hebt alsmaar honger in weer brood, pasta, koeken of repen. Je lichaam raakt afhankelijk van steeds weer nieuwe koolhydraten en is dus in feite verslaafd.

Gelukkig kan je hier al binnen een paar dagen tot weken van afkomen, door keto te eten. Je geeft je lijf dan andere brandstof, namelijk vet. Daar zetten alle cellen graag hun deur voor open! Je lijf hoeft dan dus ook niet meer steeds te schreeuwen om koolhydraten, want er is genoeg energie. Zolang je je lijf voldoende vet geeft in plaats van koolhydraten, dan is je lijf niet meer afhankelijk van koolhydraten. Je lijf is dan dus al niet meer verslaafd!

Alles in ons lijf is gericht op overleven. Om te overleven heb je voldoende voedsel, drinken, warmte, contact en veiligheid nodig. Ons brein beloont ons als we dingen doen die de kans op overleven groter maken. Dat noemen we het beloningssysteem. Een systeem dat jou steeds even een ‘fijn gevoel’ geeft, als je iets doet wat goed is voor je overleving. Als aanmoediging. Je gaat dan automatisch steeds de dingen doen die die beloning geven.

Dit slimme systeem was in de oertijd, toen er nog weinig was, van levensbelang. Het systeem beloont je bijvoorbeeld als je koolhydraten eet, omdat koolhydraten in de oertijd schaars waren, maar heel belangrijk. Belangrijk voor het aanleggen van vetreserves. En hoe meer vetreserves, hoe groter de kans op overleven! Dus steeds als we koolhydraten eten, krijgen we van ons brein een beloning. Je brein zegt: doe dit vaker!

Maar… ook dit beloningssysteem kan stukgaan. Alweer doordat we te vaak en te veel koolhydraten eten. Veel meer dan bedoeld. Dan trapt het beloningssysteem op de rem, het gaat je minder belonen. Het zegt dan eigenlijk: ho ho, zoveel heb je hiervan niet nodig. En jij merkt dat. Je gaat je onrustig voelen of chagrijnig. Het enige wat helpt, is nog meer koolhydraten eten, zodat je toch nog ietsje beloning krijgt en je je iets beter kunt voelen.

Je bent dan dus verslaafd. Je hebt steeds weer en steeds meer van het middel koolhydraten nodig om je beter te voelen. 

Gelukkig kan ook dit systeem herstellen. Als je keto gaat eten, dus vrijwel helemaal stopt met koolhydraten, kalmeert het systeem. Er komt weer rust in je hoofd. Je brein leert opnieuw dat het zich ook goed kan voelen zonder die snelle pieken. Maar daar gaat wel langere tijd overheen. Herstel van deze verslaving vraagt om lange tijd zonder je middel. Meerdere weken achter elkaar. En steeds als jij weer ‘gebruikt’ dan val je weer een stukje terug.

Om te overleven is jezelf veilig houden natuurlijk ook heel belangrijk. Dus dat je lijf direct kan handelen als er gevaar is, zonder dat jij daarover na hoeft te denken. In de oertijd was ook dat onmisbaar. Als je plotseling oog in oog stond met een tijger, dan ging dat systeem meteen ‘aan‘, je regelde in een flits alles wat nodig is om snel te kunnen rennen of te vechten. En na afloop ging dat systeem weer ‘uit‘. Je lichaam kwam tot rust en herstelde.

Dat systeem heet het autonome zenuwstelsel en het heeft dus 2 standen. De aanstand (sympathisch) zorgt dat je alert bent: hartslag omhoog, ademhaling sneller, spierspanning, klaar om te reageren. De uitstand (parasympathisch) zorgt dat je kunt herstellen: hartslag daalt, adem wordt dieper, je spijsvertering start weer. Je eet niet in de aanstand als je in gevaar bent. Je eet alleen in de uitstand.  

In ons moderne leven waar altijd van alles aan de hand is, staat dat systeem voortdurend aan. Ook jeugdtrauma kan ervoor zorgen dat het systeem voortdurend aan blijft staan. Je komt dan in een soort semi-alarmstand te leven. Niet volledig in paniek, maar ook nooit écht ontspannen. Veel mensen leven zo voortdurend in een lichte vorm van paraatheid.

Dat voelt normaal, totdat er iets gebeurt waardoor het systeem net wat heftiger reageert. Die trigger kan voor iedereen anders zijn. En dan kan het lichaam reageren alsof er een tijger voor je neus staat. Dus het systeem gaat vol aan. Maar er is geen tijger. Er is niets zichtbaars om te verslaan of om van te vluchten. Dus moet je zelf het systeem uitzetten. Dat kun je doen met eten. Als je eet, krijgt het systeem het signaal: het is veilig, je kunt uit.

Bij deze derde vorm van verslaving, gebruik je eten, en dan het liefst koolhydraten, om te dempen, om rust te vinden, om even niet te hoeven voelen etc. Ook keto eten kan dit effect hebben, maar veel minder. Want het activeert niet je beloningssysteem en het levert niet de snelle energie die je lichaam kalmeert.

Het draait er bij deze laatste vorm van verslaving uiteindelijk om dat je leert hoe je je systeem structureel (dus niet tijdelijk door te eten), kunt kalmeren. Dat je lijf, je hoofd en je gevoel weer kunnen vertrouwen dat er rust is. 

Als je wilt loskomen uit een koolhydratenverslaving, werkt het het beste als je echt strikt keto eet. Niet een beetje koolhydraatarm of ‘beperkt’, maar vrijwel helemaal zonder, zoals met keto. Alleen dan kan je lichaam de omschakeling maken van koolhydraten als brandstof naar vetverbranding.
Dat is de enige manier waarop het lijf, het hoofd en je gevoel weer tot rust komen. Ook omdat je dan overstapt op ketonen als brandstof.

Maar let op: zelfs als je strikt keto eet en ‘alles goed doet’, kan stress je systeem nog in de war brengen. Langdurige spanning kan zorgen voor hogere stresshormonen en dus ook voor hogere bloedsuikers. Daardoor kunnen de cravings en je verslavende gedrag, weer terugkomen, ook al eet je perfect. Rust in je systeem is dus net zo belangrijk als rust in je voeding.

Het nieuwe boek Het gevecht tegen Het Koolhydratenmonster kan je veel inzicht geven. De verhalen in het boek laten zien hoe de stem van jouw verslaving je steeds probeert over te halen om toch weer koolhydraten te gaan eten. Het maakt die strijd in je hoofd zichtbaar. En vooral laten de verhalen zien hoe je kunt ontsnappen. Hoe jij uiteindelijk de baas kunt worden over wat je eet.

In het Keto & Support Pluspakket leer je stap voor stap hoe je loskomt uit al deze vormen van een koolhydratenverslaving. Niet door pure wilskracht, maar door inzicht, kennis en door rust te brengen in je systeem. Je ontdekt hoe je je hoofd kalmeert en je gevoel leert volgen in plaats van verdoven. En het belangrijkste, je doet het niet alleen, maar samen met Matty. Elke dag.

Voor de meeste mensen is het niet zo simpel dat ze zomaar even stoppen met koolhydraten. Je lijf kan blijven vragen om koolhydraten, je hoofd kan blijven hunkeren naar het fijne gevoel van beloning wat koolhydraten brengt, en je systeem kan koolhydraten blijven vragen om rust te vinden.

En dat is precies de reden waarom zoveel mensen, zeker in het begin, regelmatig terugvallen. Terugvallen is niet leuk, maar het zijn wel leermomenten die je kunnen helpen ontdekken wat jij nodig hebt, of anders kan doen, om uiteindelijk vol te kunnen houden. Het helpt enorm als je begrijpt wat er in je lijf, je hoofd en je gevoel gebeurt. Het komt allemaal niet doordat jij iets fout doet, het komt doordat we het verkeerde eten zijn gaan eten.