Wist je dat een B12-tekort ervoor kan zorgen dat je geen ketonen aanmaakt? En dat je daardoor moe, hongerig of gefrustreerd raakt, ondanks strikt keto eten? Op deze pagina lees je hoe dat zit en wat je eraan kunt doen.

Recente onderzoeken laten iets schokkends zien wat vaak gemist wordt. Een B12-tekort kan keto remmen, doordat je niet of nauwelijks ketonen aan kan maken zonder voldoende B12. Onderzoekers ontdekten dat dit onder andere veel voorkomt bij mensen met diabetes 2.

Volgens een recente studie uit Vietnam heeft bijna 1 op de 5 gebruikers van metformine een tekort. Andere onderzoeken spreken zelfs van 40% of meer. Hoe hoger de dosis en hoe langer het gebruik, hoe groter het risico. Maar een B12-tekort komt ook voor zonder diabetes 2.

Wat is onze ervaring?

Wij zien dit zelf ook in de praktijk bij mensen die a jarenlang metformine gebruiken. Het gaat dan om mensen die echt heel strikt keto eten en toch geen ketonen aanmaken. Er lijkt dus geen vetverbranding op gang te komen. Soms zelfs weer oplopende bloedsuikers. We zien:

• lage of uitblijvende ketonen

• oplopende bloedsuikers

• vermoeidheid of concentratieproblemen

• frustratie omdat er geen duidelijke oorzaak is 

En zodra mensen starten met B12 aanvullen zakken de bloedsuikers weer! Het had dus niets met hun voeding te maken, of toch ongemerkt te veel koolhydraten eten. Maar alles met een tekort aan vitamine B12.

Hoe kan een B12-tekort ketonen blokkeren?

Je lichaam kan twee soorten brandstof gebruiken: koolhydraten (glucose) en vetten (omgezet in ketonen). Als je keto eet, gebruikt je lichaam vetten, dus ketonen als brandstof: schone, stabiele brandstof voor je hersenen en je lijf.

Maar, en dit is iets wat vaak over het hoofd wordt gezien: om ketonen te maken uit vetten, heeft je lijf vitamine B12 nodig. Bij een B12-tekort kun je dus niet of nauwelijks ketonen aanmaken! Als je keto eet en je kan geen ketonen aanmaken dan krijgt je lijf dus geen brandstof.

Hoe lost je lijf dat op? Je lijf gaat uit pure nood zelf zorgen voor brandstof. Het breekt eiwitten af en zet die om in glucose (gluconeogenese) zodat je toch brandstof hebt. Het gevolg: je bloedsuikers gaan omhoog, ondanks dat je geen koolhydraten eet. 

Kortom: je denkt dat je goed bezig bent, maar je lijf staat op de noodstand. En dat maakt je moe, hongerig en gefrustreerd.

Komt dit vaak voor?

Een vitamine B12-tekort wordt vaak over het hoofd gezien (zelf door ‘keto-internisten’!), dus mogelijk komt dit veel vaker voor dan nu bekend is. Maar wij zien het zelf in de praktijk steeds vaker bij mensen met diabetes 2 die al jaren strikt keto eten en die langdurig metformine gebruiken of hebben gebruikt.

In het begin zien we dan de bloedsuikers dalen als ze starten met strikt keto, maar op een gegeven moment lopen de bloedsuikers dan toch weer op, terwijl de ketonen laag blijven of zelfs uitblijven. Energie en stemming kelderen. Aan de voeding ligt het niet. En pas later blijkt: het lichaam is al die tijd aan het vechten geweest met een sluipend B12-tekort. 

Wie loopt risico op vitamine B12-tekort?

We zien dit niet alleen bij langdurig metforminegebruik. Een tekort aan B12 komt vaker voor dan je denkt. 

• Tot 30% van de mensen boven de 60 jaar heeft een B12-tekort 

• Bij veganisten en vegetariërs (B12 zit alleen in dierlijke voeding)

• Bij mensen met maagproblemen, coeliakie, maagzuurremmers of een maagverkleining is de kans op een tekort groter

• Bij langdurig gebruik van metformine: het zou zelfs gaan om ongeveer 40% van de metforminegebruikers

Signalen van een mogelijk B12-tekort:

• Je maakt geen of weinig ketonen aan, ondanks streng keto

• Je bloedsuiker blijft hoog of stijgt onverwacht

• Je valt niet of nauwelijks af, ondanks strikt keto

• Je voelt je vaak moe of uitgeput, zelfs met genoeg slaap

• Je hebt moeite met concentreren of last van brain fog

• Je ervaart tintelingen, krampen of een doof gevoel in handen, voeten of benen

• Je hebt koude ledematen of een bleek gezicht

• Je stemming is vlak, of je voelt je neerslachtig

Hoe kan een vitamine B12-tekort ervoor zorgen dat je minder goed afvalt?

Als je lichaam geen ketonen maakt, kun je ook minder makkelijk vet verbranden. Dus ja, een tekort aan B12 zou zomaar de reden kunnen zijn waarom je niet afvalt, ondanks dat je keto eet. Als je lijf noodgedwongen eiwitten omzet in glucose, dan blijft vet als brandstof liggen. Je stagneert, raakt gefrustreerd, en denkt misschien dat je iets verkeerd doet. Terwijl het probleem gewoon biochemisch is.

Wat kun je doen als je vermoedt dat je een tekort hebt?

Lopen jouw bloedsuikers weer op, terwijl je strikt keto eet? En herken je symptomen van een vitamine B12 tekort? Dan raden wij aan om B12 te gaan slikken (baat het niet dan schaadt het niet). Binnen 2 tot 4 weken kun je een daling van je nuchtere bloedsuikers verwachten. Ook kan je lijf dan weer ketonen aan maken en kun je je weer veel beter, energieker en helderder gaan voelen.

Hoe vul je een (mogelijk) tekort aan?

Kies voor B12 Methylcobalamine of Hydroxocobalamine (niet cyanocobalamine).
Dosering: 2000 μg per dag bij milde klachten of 5000 μg per dag bij ernstige klachten (bijv. neuropathie).
Bij zeer langdurig metforminegebruik kan zelfs 10.000 μg per dag raadzaam zijn.

Ketonen kunnen verbeteren binnen 1–2 weken.
Bloedsuikers kunnen dalen binnen 2–8 weken.
Volledig herstel duurt soms 2–3 maanden.

Wil je het liever eerst laten testen of je een tekort hebt? Bij de vragen hieronder lees je hoe je dat aanpakt. Maar het kan geen kwaad om het aan te vullen zonder dat je het zeker weet, want een teveel aan B12 plas je gewoon weer uit.

Kunnen de klachten ook door andere tekorten komen?

De klachten van een B12-tekort lijken soms op andere tekorten, zoals vitamine D. Dat maakt het verwarrend. Maar waar vitamine D-tekort zich vooral uit in botten, spieren en weerstand, geeft B12 vaak tintelingen, brain fog en verstoring van vetverbranding. Helaas kunnen ze ook samen voorkomen. Zorg altijd dat je vitamine D3 op orde is, dat is van levensbelang! Hier vind je ons advies.  

MEER RECENT NIEUWS