In Nederland worden regelmatig calciumsupplementen (zoals calcichew) voorgeschreven om botbreuken tegen te gaan en botontkalking te verminderen. Uit onderzoeken blijkt echter dat de bijwerkingen van deze calciumsupplementen levensgevaarlijk kunnen zijn. Opgepast dus. Bovendien blijken ze het probleem (botontkalking) maar nauwelijks of zelfs juist helemaal niet op te lossen.
Calcium pillen (ook op recept) kunnen kwaad doen!
De onderzoeken (zie bronnen) liegen er niet om. Zo laat een recent onderzoek zien dat voor iedere botbreuk die voorkomen wordt, twee mensen een potentieel dodelijke beroerte of hartaanval krijgen. Een ander onderzoek toont aan dat mensen die voorgeschreven calciumsupplementen slikken, zes keer meer risico hebben op een hartaanval. Neem jij dus calciumpillen (voorgeschreven of niet) lees dan deze informatie goed door.
Deze problemen lijken te ontstaan wanneer je een teveel aan calcium gaat stapelen in je lijf, doordat het niet in je botten terechtkomt. Er ontstaat dan een overschot aan calcium dat de aderen verstopt. En daar zit natuurlijk niemand op te wachten. Wat nu? Voor wie zijn deze calciumsupplementen eigenlijk nuttig?
Waarom calciumsupplementen?
Een calciumtekort speelt met name bij vrouwen na de overgang. Naar schatting heeft één op de vijf vrouwen van boven de 50 last van botontkalking (osteoporose). Hierdoor kunnen botten gemakkelijker breken, wat zeker op oudere leeftijd voor blijvende problemen kan zorgen. Ook na een maagverkleining en in combinatie met bepaalde medicatie wordt standaard een calciumsupplement aangeraden.
Nu blijkt dus uit onderzoeken dat de calcium (= kalk) in deze supplementen vaak niet op de juiste plaats (je botten!) in het lichaam terechtkomt. De vraag is: hoe kun je wél zorgen voor meer calcium in je botten en dus sterkere botten? Met het eten van veel meer calciumrijke producten alleen kom je er niet, want ook calcium uit voeding kan gaan ‘stapelen’ en in je aderen terechtkomen.
Calciumtekort is vaak niet het probleem!
Het probleem bij calciumtekort in de botten blijkt vooral te worden veroorzaakt doordat het lichaam calcium uit voeding (of supplementen) niet goed kan opnemen. Dit probleem is niet nieuw. Om het lichaam te helpen bij een betere opname wordt al veel langer vitamine D3 toegevoegd aan calciumsupplementen, zoals bij calcichew. Die vitamine D3 zorgt ervoor dat het lichaam beter calcium kan opnemen.
Dat is heel mooi! Alleen… daar stopt de bijdrage van vitamine D3. Vitamine D3 kan je lichaam namelijk niet helpen om ervoor te zorgen dat calcium ook echt op de juiste plaats terechtkomt. Namelijk in je botten en niet in je aderen. Terwijl je lijf van nature echt wel zorgt dat al die processen goed verlopen. Alleen heeft het daar wel de juiste tools voor nodig. De tool die het nodig heeft is: vitamine K2.
Aderverkalking door een vitaminetekort
Vitamine K2 speelt een ontzettend belangrijke rol in het transporteren van calcium naar de juiste plekken. Het zorgt ervoor dat calcium naar de botten gaat en niet gaat zwerven in zachte weefsels als gewrichten, en in je aderen. Een Nederlands onderzoek uit 2004 liet zien dat mensen die meer vitamine K2 uit voeding binnenkregen langer leefden dan mensen die minder vitamine K2 binnenkregen.
Aangetoond werd dat mensen die meer vitamine K2 binnenkregen een aanzienlijk kleiner risico op aderverkalking hadden. Daarmee wordt ook het risico op hart- en vaatziekten kleiner. Het is dus zaak om naast vitamine D3 (wat zorgt voor opname van calcium) te zorgen voor voldoende vitamine K2 (wat calcium de juiste weg wijst). Beiden zijn enorm belangrijk, maar veel mensen hebben een tekort aan zowel vitamine D3 als K2.
Hoe kom je aan voldoende vitamine K2
Vitamine K2 vind je in planten, alleen kunnen wij mensen dat er niet uithalen. Herkauwers (zoals koeien) kunnen dat wel voor ons doen. Een goede (keto) bron van vitamine K2 is dan ook vlees van grasgevoerde dieren (niet graangevoerd). Dit vlees vind je niet in de gewone supermarkt, maar bij (online) slagerijen die speciaal ‘grasgevoerd vlees’ verkopen. Ook zuivel van grasgevoerde dieren levert je vitamine K2.
En verder leggen kippen die nog ‘grazen’ en planten en kruiden eten, eieren met meer vitamine K2 in de dooier, dan kippen die enkel ‘bijgevoerd’ worden met bijvoorbeeld granen en maïs. Ook kan je vitamine K2 halen uit ganzenlever, roomboter (liefst grasboter) en natto (gefermenteerde sojabonen). Vlees en zuivel van graangevoerde dieren bevat aanzienlijk minder vitamine K2.
Hoeveel vitamine K2?
Het is lastig te zeggen hoeveel vitamine K2 je precies nodig hebt, er zijn geen ‘vastgestelde’ doseringen van deze vitamine. Ook hangt het samen met het tekort dat je hebt en de eventuele schade (botontkalking én aderverkalking) die je al hebt opgelopen. Eet je niet dagelijks flinke hoeveelheden grasgevoerd vlees, eieren van grasgevoerde kippen, of natto, ga dan voor supplementen. De onderzoekers adviseren:
- Voor iedereen: bij 45mcg vitamine K2 per dag neemt het risico op bijvoorbeeld een beroerte of hartaanval al aanzienlijk af.
- Voor vrouwen in en na de overgang wordt 240mcg vitamine K2 per dag geadviseerd.
- Bij ernstige botontkalking en ernstige aderverkalking: dosering tot 400mcg K2 per dag.
- Neem nooit meer dan 400mcg K2 per dag, dit wordt gezien als een veilige grens.
- De onderzoekers geven geen advies voor wie calciumpillen krijgt voorgeschreven na een GBP. Tot 400mcg K2 kan door iedereen veilig worden geslikt en is zeker verstandig om naast de calciumpillen te gebruiken. Als er geen sprake is van botontkalking (wat in dit geval meestal (nog) niet zo is) dan is mogelijk alleen vitamine D3 en K2 voldoende, dus geen calcium. Overleg met de behandelaar!
SLIK JE BLOEDVERDUNNERS? Het is dan belangrijk eerst te overleggen met je behandelaar of je vitamine K2 mag gebruiken. Vitamine K2 kan invloed hebben op de werking van de bloedverdunner.
Hoe kom je aan voldoende vitamine D3
Je lijf kan zelf vitamine D3 aanmaken, maar daarvoor moet je wel heel veel tijd met weinig kleren aan in de zon doorbrengen. In Nederland lukt dat niet, vandaar dat je er heel verstandig aan doet om vitamine D3 als supplement te slikken. Vitamine D is niet alleen belangrijk voor het opnemen van calcium, maar ook voor je immuunsysteem, je hormoonhuishouding, je brein, je zenuwen, je botten (+tanden) en spieren.
Je KUNT DUS NIET zonder!! Maar ga nooit alleen vitamine D3 slikken. Je lijf neemt dan calcium op, maar zonder vitamine K2 erbij kunnen je botten brozer worden en je aderen verkalken.
Is het verstandig om preventief een calciumsupplement te slikken?
Nu we weten dat niet een calciumtekort maar een tekort aan vitamine D3 en K2 de oorzaak is van botontkalking, lijkt preventief calcium slikken onnodig. Het geeft onnodig risico en kan precies het verkeerde effect hebben, zeker als je er geen vitamine K2 bij slikt. Als je voldoende vitamine D3 en K2 slikt, wordt er meer calcium uit voeding opgenomen én komt de calcium terecht op de plekken waar je lijf het nodig heeft: je botten.
Wil je dus preventief iets doen om goed te zorgen voor je botten en botontkalking te voorkomen, dan zijn vitamine D3 en K2 een beter idee! Wil je weten wat wij precies aanraden qua hoeveelheden en soorten vitamine D3, K2? Ons supplementenadvies vind je hier.
Wat als een calciumsupplement wel echt noodzakelijk is?
In sommige gevallen (zoals bij ernstige osteoporose) kan een calciumsupplement wel aan te raden zijn. Zorg dan dat je het er vitamine D3 en K2 (90-180mcg per dag) bij gebruikt, om het risico op aderverkalking te verkleinen. Overleg wijzigingen in je voorgeschreven calciumsuppletie zelf altijd met je behandelaar, neem eventueel dit artikel (inclusief de bronnenlijst met verwijzingen naar alle onderzoeken) mee naar je behandelaar
Welke supplementen als je keto eet?
Wil je weten wat wij precies aanraden qua hoeveelheden en soorten vitamine D3, K2 en andere aanvullende supplementen? Ons supplementenadvies vind je hier.
LET OP! Voorgeschreven medicatie wijzig je altijd in overleg met je behandelaar! SLIK JE BLOEDVERDUNNERS? Het is dan belangrijk eerst te overleggen met je behandelaar of je vitamine K2 mag gebruiken. Vitamine K2 kan invloed hebben op de werking van de bloedverdunner.
BRONNEN
- Baucom, K., Pizzorno, L., & Pizzorno, J. (2014). Osteoporosis: The Need for Prevention and Treatment. Journal of Restorative Medicine, 3(1), 2–29. https://doi.org/10.14200/jrm.2014.3.0102
- Bischoff, H. A., Stähelin, H. B., Dick, W., Akos, R., Knecht, M., Salis, C., Nebiker, M., Theiler, R., Pfeifer, M., Begerow, B., Lew, R. A., & Conzelmann, M. (2003). Effects of Vitamin D and Calcium Supplementation on Falls: A Randomized Controlled Trial. Journal of Bone and Mineral Research, 18(2), 343–351. https://doi.org/10.1359/jbmr.2003.18.2.343
- Bolland, M. J., Avenell, A., Baron, J. A., Grey, A., MacLennan, G. S., Gamble, G. D., & Reid, I. R. (2010). Effect of calcium supplements on risk of myocardial infarction and cardiovascular events: meta-analysis. BMJ, 341(jul29 1), c3691. https://doi.org/10.1136/bmj.c3691
- Bolland, M. J., Grey, A., Avenell, A., Gamble, G. D., & Reid, I. R. (2011). Calcium supplements with or without vitamin D and risk of cardiovascular events: reanalysis of the Women’s Health Initiative limited access dataset and meta-analysis. BMJ, 342(apr19 1), d2040. https://doi.org/10.1136/bmj.d2040
- Booth, S. L. (2009). Skeletal Functions of Vitamin K-Dependent Proteins: Not Just for Clotting Anymore. Nutrition Reviews, 55(7), 282–284. https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.1997.tb01619.x
- Cranenburg, E., Schurgers, L., & Vermeer, C. (2007). Vitamin K: The coagulation vitamin that became omnipotent. Thrombosis and Haemostasis, 98(07), 120–125. https://doi.org/10.1160/th07-04-0266
- Geleijnse, J. M., Vermeer, C., Grobbee, D. E., Schurgers, L. J., Knapen, M. H. J., Van der Meer, I. M., Hofman, A., & Witteman, J. C. M. (2004a). Dietary Intake of Menaquinone Is Associated with a Reduced Risk of Coronary Heart Disease: The Rotterdam Study. The Journal of Nutrition, 134(11), 3100–3105. https://doi.org/10.1093/jn/134.11.3100
- Geleijnse, J. M., Vermeer, C., Grobbee, D. E., Schurgers, L. J., Knapen, M. H. J., Van der Meer, I. M., Hofman, A., & Witteman, J. C. M. (2004b). Dietary Intake of Menaquinone Is Associated with a Reduced Risk of Coronary Heart Disease: The Rotterdam Study. The Journal of Nutrition, 134(11), 3100–3105. https://doi.org/10.1093/jn/134.11.3100
- Gundberg, C. M. (1998). Vitamin K Status and Bone Health: An Analysis of Methods for Determination of Undercarboxylated Osteocalcin. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 83(9), 3258–3266. https://doi.org/10.1210/jc.83.9.3258
- Hurtaud, C., Faucon, F., Couvreur, S., & Peyraud, J. L. (2010). Linear relationship between increasing amounts of extruded linseed in dairy cow diet and milk fatty acid composition and butter properties. Journal of Dairy Science, 93(4), 1429–1443. https://doi.org/10.3168/jds.2009-2839
- Iwamoto, J., Takeda, T., & Sato, Y. (2006). Role of Vitamin K2 in the Treatment of Postmenopausal Osteoporosis. Current Drug Safety, 1(1), 87–97. https://doi.org/10.2174/157488606775252629
- Krueger, T., Westenfeld, R., Schlieper, G., Cranenburg, E., Heidenreich, S., Holzmann, S., Vermeer, C., Ketteler, M., Floege, J., & Schurgers, L. (2010). P66 VITAMIN K2 SUPPLEMENTATION REDUCES THE ELEVATED INACTIVE FORM OF THE CALCIFICATION INHIBITOR MATRIX Gla PROTEIN IN HEMODIALYSIS PATIENTS. Atherosclerosis Supplements, 11(2), 30. https://doi.org/10.1016/s1567-5688(10)70133-1
- Lee, N. K., Sowa, H., Hinoi, E., Ferron, M., Ahn, J. D., Confavreux, C., Dacquin, R., Mee, P. J., McKee, M. D., Jung, D. Y., Zhang, Z., Kim, J. K., Mauvais-Jarvis, F., Ducy, P., & Karsenty, G. (2007). Endocrine Regulation of Energy Metabolism by the Skeleton. Cell, 130(3), 456–469. https://doi.org/10.1016/j.cell.2007.05.047
- Masterjohn, C. (2007). Vitamin D toxicity redefined: Vitamin K and the molecular mechanism. Medical Hypotheses, 68(5), 1026–1034. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2006.09.051
- Pizzorno, L. (2013a, januari 1). Vitamin D and Vitamin K Team Up to Lower CVD Risk: Part I | Longevity Medicine Review. Longevity Med Rev. Geraadpleegd op 6 juni 2022, van https://lmreview.com/vitamin-d-and-vitamin-k-team-up-to-lower-cvd-risk-part-i/
- Pizzorno, L. (2013b, januari 1). Vitamin D and Vitamin K Team Up to Lower CVD Risk: Part II | Longevity Medicine Review. Longevity Med Rev. Geraadpleegd op 6 juni 2022, van https://lmreview.com/vitamin-d-and-vitamin-k-team-up-to-lower-cvd-risk-part-ii/
- Schurgers, L. J., Geleijnse, J. M., Grobbee, D. E., Pols, H. A. P., Hofman, A., Witteman, J. C. M., & Vermeer, C. (1999). Nutritional Intake of Vitamins K1 (Phylloquinone) and K2 (Menaquinone) in The Netherlands. Journal of Nutritional & Environmental Medicine, 9(2), 115–122. https://doi.org/10.1080/13590849961717
- Tolan, A., Robertson, J., Orton, C. R., Head, M. J., Christie, A. A., & Millburn, B. A. (1974). Studies on the composition of food. British Journal of Nutrition, 31(2), 185–200. https://doi.org/10.1079/bjn19740024
- Vermeer, C., Shearer, M. J., Zittermann, A., Bolton-Smith, C., Szulc, P., Hodges, S., Walter, P., Rambeck, W., St�Cklin, E., & Weber, P. (2004). Beyond Deficiency: European Journal of Nutrition, 43(6), 325–335. https://doi.org/10.1007/s00394-004-0480-4
MEER RECENT NIEUWS
Keto onderzoek: minder pijn, meer energie
Mensen die starten met een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak merken vaak dat allerlei (pijn)klachten afnemen. Dat is niet vreemd: we weten al langer dat een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak ontstekingsremmend werkt. Nieuw onderzoek bevestigt dit wederom. De...
Onderzoek: effect keto bij psychisch problemen
Nieuw onderzoek naar een keto-aanpak bij patiënten met ernstige psychische problemen laat verbluffende resultaten zien. De onderzoeker zag dat koolhydraatarme/keto voeding een eenvoudige en veilige manier is om de behandeling van geestelijke aandoeningen te...
Onderzoek: volle zuivel beschermt hart en vaten!
Voor wie nog steeds denkt dat volle zuivel kan hart- en vaatziekten veroorzaken: alweer onderzoek dat het tegendeel bewijst! Inmiddels zijn er veel onderzoeken waaruit blijkt dat volle zuivel júist een goed idee is voor je! Geen verband Recente observatiestudies (zie...
Onderzoek: Bloedsuikers en coronaverloop
We weten inmiddels allemaal dat 'onderliggend lijden' (chronische aandoeningen) bepalend is voor het verloop van de ziekte bij corona. Dit laten onderzoeken ook keer op keer zien. Maar niet eerder werd gekeken naar de specifieke rol van te hoge bloedsuikers bij het...
Onderzoek: ‘ouderdomsziekten’ bij kinderen
Vroeger werden metabole gezondheidsproblemen zoals leververvetting, diabetes 2 en hart- en vaatziekten, vooral bij ouderen gezien. Maar tegenwoordig worden deze problemen zelfs al gezien bij heel jonge kinderen en niet bij een enkeling, maar bij véél jonge kinderen!...
 |
Dit artikel heb ik geschreven samen met Lara Schalk. Heb je nog vragen na het lezen van deze informatie? Stuur me even een bericht. Matty Barnhoorn TheNewFood |
 |
Wie is Lara Schalk? Lara Schalk is verpleegkundige bij TheNewFood. Lara combineert haar schat aan kennis over gezonde koolhydraatarme/keto voeding met haar medische achtergrond. Voor TheNewFood schrijft zij onder meer artikelen en adviseert en begeleidt zij mensen bij deze aanpak. Ook één op één. Kijk hier voor de mogelijkheden, of stuur Lara een bericht. |
BOEKEN Koolhydraatarm/keto eten
Succesvolle praktische aanpak met makkelijke koolhydraatarme/KETO menu's en heerlijke recepten voor elke dag.
