Eerder onderzoek liet al zien dat een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak zeer effectief is tijdens de behandeling van borstkanker. Nieuw onderzoek (zie bronnen) laat nu zien dat ook (deel)vasten (IF) en langer vasten rond de (chemo)behandeling van borstkanker veel kan opleveren. De behandeling zou hierdoor effectiever zijn en er zouden minder bijwerkingen zijn.
Het onderzoek
De onderzoekers wilden weten of (deel)vasten invloed zou kunnen hebben op de effectiviteit, schadelijkheid en bijwerkingen van de chemotherapie bij borstkanker en op de kwaliteit van leven tijdens de behandeling. Voor dit (systematic review) onderzoek werden de resultaten geanalyseerd van 10 onderzoeken onder vrouwen tussen de 27 en 78 jaar, met elk stadium van borstkanker.
Positief effect op de behandeling met chemotherapie
Uit het onderzoek bleek dat deelvasten (IF) een effectieve, haalbare en veilige ondersteuning is tijdens de behandeling van borstkanker met chemotherapie. Al bij periodes van 14 uur niet eten (vasten) werden positieve resultaten gezien. De onderzoekers zagen dat de chemotherapie beter aan lijkt te slaan bij mensen die deelvasten (IF).
De onderzoekers zagen veel positieve effecten:
– Snellere krimp tumor
– Minder schade aan gezonde cellen
– Bescherming tegen celschade en oxidatieve stress door meer ketonen in het bloed
– Minder bijwerkingen als vermoeidheid, misselijkheid, hoofdpijn en overgeven
– In het algemeen werd de behandeling beter verdragen (betere eetlust, minder angstgevoelens, betere kwaliteit van leven)
Langer vasten nog effectiever
De onderzoekers zagen dat de positieve effecten nog groter waren wanneer de vrouwen een langere periode achtereen niet aten. Wanneer het vasten 36 uur voor de chemotherapie werd gestart en tot 24 uur na de chemotherapie werd volgehouden, bleek de chemotherapie beter aan te slaan. Deelnemers gaven wel aan dat ze 60 uur niet eten – vooral sociaal gezien – lastiger vonden dan kortere periodes vasten.
Sneller herstel en meer energie
Er is nog niet aangetoond of iemand sneller geneest van borstkanker door deze aanpak: hiervoor is volgens de onderzoekers meer onderzoek nodig. In de praktijk horen we wel vaak dat een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak met deelvasten goed werkt om weer op krachten te komen en je lijf weer gezonder te maken en om fitter te worden. Lees ook de ervaring van Anneke of het verhaal van Tina.
Het onderzoek was ook specifiek gericht op het effect van vasten tijdens en rond de chemotherapie bij borstkanker. Waarschijnlijk gelden deze bevindingen ook bij de behandeling met chemotherapoie van andere soorten kanker.
Koolhydraatarm/keto en (deel)vasten
In het algemeen kan een gezonde koolhydraatarm/keto aanpak gecombineerd met (deel)vasten je veel opleveren. Doordat je bloedsuikers laag en stabiel blijven en doordat ketonen het lichaam beschermen. Tijdens periodes van vasten gaat het lichaam automatisch werken aan opruimen en herstel. Wil je meer weten over deze aanpak en (deel)vasten? Ga naar ons stappenplan (deel)vasten.
Kanker leeft van suiker!
Inmiddels zijn er veel onderzoeken die laten zien dat kanker niet kan overleven zonder suiker. Het is dus altijd verstandig om te zorgen voor zo weinig mogelijk suiker in je bloed, niet alleen tijdens de behandeling van kanker, maar ook om kanker te voorkomen! Alleen stoppen met suiker is niet genoeg, want álle koolhydraten (dus ook brood, pasta en rijst) worden allemaal omgezet in suiker die in je bloed komt!
Je bloedsuikers houd je mooi laag en stabiel met een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak. De kans op kanker en veel andere gezondheidsproblemen verklein je hiermee enorm, want hoge bloedsuikers richten veel schade aan in je lijf. Eet je nog niet gezond koolhydraatarm/keto? Je kunt eenvoudig beginnen met de simpele weekmenu’s in de startgidsen. Bestel ze hier met korting.
VERDER LEZEN
Nieuw onderzoek: hoopvol resultaat keto bij hersentumor
Arts Jason Fung: De werkelijke oorzaak van kanker wordt vaak gemist
Hetty van Dijk (voormalig huisarts): Nieuwe inzichten over kanker
Onderzoek: Koolhydraatarm/keto effectief bij borstkanker
BRONNEN BIJ DIT ARTIKEL
1
Medical School, Aristotle University, 55535 Thessaloniki, Greece
2
Laboratory of Biological Chemistry, Medical School, Aristotle University, 55535 Thessaloniki, Greece
*
Author to whom correspondence should be addressed.
Nutrients 2023, 15(3), 532; https://doi.org/10.3390/nu15030532
Received: 4 December 2022 / Revised: 11 January 2023 / Accepted: 16 January 2023 / Published: 19 January 2023
- Canadian Cancer Statistics Advisory Committee. Canadian Cancer Society. 2021. Available online: https://cancer.ca/en/cancer-information/cancer-types/breast/statistics (accessed on 14 February 2022).
- Dossus, L.; Jimenez-Corona, A.; Romieu, I.; Boutron-Ruault, M.C.; Boutten, A.; Dupré, T.; Fagherazzi, G.; Clavel-Chapelon, F.; Mesrine, S. C-reactive protein and postmenopausal breast cancer risk: Results from the E3N cohort study. Cancer Causes Control 2014, 25, 533–539. [Google Scholar] [CrossRef]
- Longo, V.D.; Fontana, L. Calorie restriction and cancer prevention: Metabolic and molecular mechanisms. Trends Pharmacol. Sci. 2010, 31, 89–98. [Google Scholar] [CrossRef][Green Version]
- Rynders, C.A.; Thomas, E.A.; Zaman, A.; Pan, Z.; Catenacci, V.A.; Melanson, E.L. Effectiveness of Intermittent Fasting and Time-Restricted Feeding Compared to Continuous Energy Restriction for Weight Loss. Nutrients 2019, 11, 2442. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed][Green Version]
- Donaldson, M.S. Nutrition and cancer: A review of the evidence for an anti-cancer diet. Nutr. J. 2004, 3, 19. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
- Donnelly, L.S.; Shaw, R.L.; Pegington, M.; Armitage, C.J.; Evans, D.G.; Howell, A.; Harvie, M.N. ‘For me it’s about not feeling like I’m on a diet’: A thematic analysis of women’s experiences of an intermittent energy restricted diet to reduce breast cancer risk. J. Hum. Nutr. Diet 2018, 31, 773–780. [Google Scholar] [CrossRef]
- Malinowski, B.; Zalewska, K.; Węsierska, A.; Sokołowska, M.M.; Socha, M.; Liczner, G.; Pawlak-Osińska, K.; Wiciński, M. Intermittent Fasting in Cardiovascular Disorders-An Overview. Nutrients 2019, 11, 673. [Google Scholar] [CrossRef][Green Version]
- Clifton, K.K.; Ma, C.X.; Fontana, L.; Peterson, L.L. Intermittent fasting in the prevention and treatment of cancer. CA Cancer J. Clin. 2021, 71, 527–546. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
- Lv, M.; Zhu, X.; Wang, H.; Wang, F.; Guan, W. Roles of caloric restriction, ketogenic diet and intermittent fasting during initiation, progression and metastasis of cancer in animal models: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE 2014, 9, e115147. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
- Levine, M.E.; Suarez, J.A.; Brandhorst, S.; Balasubramanian, P.; Cheng, C.-W.; Madia, F.; Fontana, L.; Mirisola, M.G.; Guevara-Aguirre, J.; Wan, J.; et al. Low protein intake is associated with a major reduction in IGF-1, cancer, and overall mortality in the 65 and younger but not older population. Cell Metab. 2014, 19, 407–417. [Google Scholar] [CrossRef][Green Version]
- Kim, E.J.; Choi, M.-R.; Park, H.; Kim, M.; Hong, J.E.; Lee, J.-Y.; Chun, H.S.; Lee, K.W.; Park, J.H.Y. Dietary fat increases solid tumor growth and metastasis of 4T1 murine mammary carcinoma cells and mortality in obesity resistant BALB/c mice. Breast Cancer Res. 2011, 13, R78. [Google Scholar] [CrossRef]
- Lamming, D.W.; Cummings, N.E.; Rastelli, A.L.; Gao, F.; Cava, E.; Bertozzi, B.; Spelta, F.; Pili, R.; Fontana, L. Restriction of dietary protein decreases mTORC1 in tumors and somatic tissues of a tumor-bearing mouse xenograft model. Oncotarget 2015, 6, 31233–31240. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed][Green Version]
- Sundaram, S.; Yan, L. Time-restricted feeding mitigates high-fat dietenhanced mammary tumorigenesis in MMTV-PyMT mice. Nutr. Res. 2018, 59, 72–79. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
- Lee, C.; Safdie, F.M.; Raffaghello, L.; Wei, M.; Madia, F.; Parrella, E.; Hwang, D.; Cohen, P.; Bianchi, G.; Longo, V.D. Reduced levels of IGF-I mediate differential protection of normal and cancer cells in response to fasting and improve chemotherapeutic index. Cancer Res. 2010, 70, 1564–1572. [Google Scholar] [CrossRef][Green Version]
- Hong, Q.N.; Pluye, P.; Fàbregues, S.; Bartlett, G.; Boardman, F.; Cargo, M.; Dagenais, P.; Gagnon, M.-P.; Griffiths, F.; Nicolau, B.; et al. Mixed Methods Appraisal Tool (MMAT), version 2018; Registration of Copyright (#1148552); Canadian Intellectual Property Office: Gatineau, QC, Canada, 2018. [Google Scholar]
- Cella, D. The Functional Assessment of Cancer Therapy-Anemia (FACT-An) Scale: A new tool for the assessment of outcomes in cancer anemia and fatigue. Semin. Hematol. 1997, 34, 13–19. [Google Scholar] [PubMed]
- Kleckner, A.; Reschke, J.E.; Altman, B.J.; Belcher, E.; Dunne, R.F.; Fleming, F.J.; Gilmore, N.; Jensen-Battaglia, M.; Kleckner, I.; Lin, P.; et al. A 10-hour time-restricted eating intervention to address cancer-related fatigue among cancer survivors. J. Clin. Oncol. 2021, 39, 12109. [Google Scholar] [CrossRef]
- Mendoza, T.R.; Wang, X.S.; Cleeland, C.S.; Morrissey, M.; Johnson, B.A.; Wendt, J.K.; Huber, S.L. The rapid assessment of fatigue severity in cancer patients: Use of the Brief Fatigue Inventory. Cancer 1999, 85, 1186–1196. [Google Scholar] [CrossRef]
- Bauersfeld, S.P.; Kessler, C.S.; Wischnewsky, M.; Jaensch, A.; Steckhan, N.; Stange, R.; Kunz, B.; Brückner, B.; Sehouli, J.; Michalsen, A. The effects of short-term fasting on quality of life and tolerance to chemotherapy in patients with breast and ovarian cancer: A randomised cross-over pilot study. BMC Cancer 2018, 18, 476. [Google Scholar] [CrossRef]
- Badar, T.; Ismail, A.; AlShanqeeti, A. Safety and feasability of Muslim fasting while receiving chemotherapy. IOSR J. Pharm. 2014, 4, 15–20. [Google Scholar] [CrossRef]
- Mas, S.; Le Bonniec, A.; Cousson-Gélie, F. Why do women fast during breast cancer chemotherapy? A qualitative study of the patient experience. Br. J. Health Psychol. 2019, 24, 381–395. [Google Scholar] [CrossRef]
- Safdie, F.M.; Dorff, T.; Quinn, D.; Fontana, L.; Wei, M.; Lee, C.; Cohen, P.; Longo, V.D. Fasting and cancer treatment in humans: A case series report. Aging 2009, 1, 988–1007. [Google Scholar] [CrossRef]
- Marinac, C.R.; Nelson, S.H.; Breen, C.I.; Hartman, S.J.; Natarajan, L.; Pierce, J.P.; Flatt, S.W.; Sears, D.D.; Patterson, R.E. Prolonged Nightly Fasting and Breast Cancer Prognosis. JAMA Oncol. 2016, 2, 1049–1055. [Google Scholar] [CrossRef]
- Mah, L.J.; El-Osta, A.; Karagiannis, T. γH2AX: A sensitive molecular marker of DNA damage and repair. Leukemia 2010, 24, 679–686. [Google Scholar] [CrossRef][Green Version]
- Zorn, S.; Ehret, J.; Schäuble, R.; Rautenberg, B.; Ihorst, G.; Bertz, H.; Urbain, P.; Raynor, A. Impact of modified short-term fasting and its combination with a fasting supportive diet during chemotherapy on the incidence and severity of chemotherapy-induced toxicities in cancer patients—A controlled cross-over pilot study. BMC Cancer 2020, 20, 578. [Google Scholar] [CrossRef]
- De Groot, S.; Lugtenberg, R.T.; Cohen, D.; Welters, M.J.P.; Ehsan, I.; Vreeswijk, M.P.G.; Smit, V.T.H.B.M.; de Graaf, H.; Heijns, J.B.; Portielje, J.E.A.; et al. Dutch Breast Cancer Research Group (BOOG). Fasting mimicking diet as an adjunct to neoadjuvant chemotherapy for breast cancer in the multicentre randomized phase 2 DIRECT trial. Nat. Commun. 2020, 11, 3083. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
- De Groot, S.; Vreeswijk, M.P.; Welters, M.J.; Gravesteijn, G.; Boei, J.J.; Jochems, A.; Houtsma, D.; Putter, H.; van der Hoeven, J.J.; Nortier, J.W.; et al. The effects of short-term fasting on tolerance to (neo) adjuvant chemotherapy in HER2-negative breast cancer patients: A randomized pilot study. BMC Cancer 2015, 15, 652. [Google Scholar] [CrossRef][Green Version]
- Dorff, T.B.; Groshen, S.; Garcia, A.; Shah, M.; Tsao-Wei, D.; Pham, H.; Cheng, C.W.; Brandhorst, S.; Cohen, P.; Wei, M.; et al. Safety and feasibility of fasting in combination with platinum-based chemotherapy. BMC Cancer 2016, 16, 360. [Google Scholar] [CrossRef][Green Version]
- Vernieri, C.; Ligorio, F.; Zattarin, E.; Rivoltini, L.; de Braud, F. Fasting-mimicking diet plus chemotherapy in breast cancer treatment. Nat. Commun. 2020, 11, 4274. [Google Scholar] [CrossRef]
- Tiwari, S.; Sapkota, N.; Han, Z. Effect of fasting on cancer: A narrative review of scientific evidence. Cancer Sci. 2022, 113, 3291–3302. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
- Christensen, R.A.; Haykowksy, M.J.; Nadler, M.; Prado, C.M.; Small, S.D.; Rickard, J.N.; Pituskin, E.; Paterson, D.I.; Mackey, J.R.; Thompson, R.B.; et al. Rationale and Design of IMPACT-women: A randomized controlled trial of the effect of time-restricted eating, healthy eating, and reduced sedentary behavior on metabolic health during chemotherapy for early-stage breast cancer. Br. J. Nutr. 2022, 1–20, ahead-of-print. [Google Scholar] [CrossRef]
 |
Dit artikel heb ik geschreven samen met Lara Schalk. Heb je nog vragen na het lezen van deze informatie? Stuur me even een bericht. Matty Barnhoorn TheNewFood |
 |
Wie is Lara Schalk? Lara Schalk is verpleegkundige bij TheNewFood. Lara combineert haar schat aan kennis over gezonde koolhydraatarme/keto voeding met haar medische achtergrond. Voor TheNewFood schrijft zij onder meer artikelen en adviseert en begeleidt zij mensen bij deze aanpak. Ook één op één. Kijk hier voor de mogelijkheden, of stuur Lara een bericht. |
BOEKEN Koolhydraatarm/keto eten
Succesvolle praktische aanpak met makkelijke koolhydraatarme/KETO menu's en heerlijke recepten voor elke dag.
