Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien.

Smaakexplosies

Kinderen proeven beter dan volwassenen. Hun mond zit vol met veel meer en gevoeliger smaakreceptoren, die ook nog eens beter verspreid zijn. Daardoor nemen ze smaken intenser waar.

Dat is goed om te beseffen als we kinderen nieuwe dingen laten proeven. Hoe vaak hebben wij niet meegemaakt dat Joep iets voor het eerst in zijn mond stopte, een vies gezicht trok… en het daarna toch nog een keer probeerde?

Dol op zout en vet

Bij Joep merken we heel duidelijk: hij houdt van zout en vet. Zoute haring? YES! Plakjes kaas? HOERA! Olijven? MEER! Dat was al zo vanaf het moment dat hij begon met eten. Al vond hij toen een stronkje broccoli of een kaal worteltje ook nog prima.

Maar dat begint te veranderen. Kale groenten vindt hij nu maar saai. Hij neemt er af en toe een hapje van, maar meestal loopt hij ermee te ‘mieren’. Knijpen, schuiven, torentjes bouwen, op de grond gooien… en klaar!

Tot ik op een dag na het koken een klontje boter toevoegde en een snufje zout over de broccoli strooide. En ja hoor, dat bleek dé truc. Joep begon eerst met klieren, maar op aanmoediging nam hij toch een hap. Zijn ogen lichtten op – en hij at zijn hele bord leeg.

Zout is niet slecht

Net als bij volwassenen wordt ook bij kinderen vaak gezegd dat ze niet te veel zout mogen eten. Zout zou immers slecht zijn voor de gezondheid: hart- en vaatziekten, nierproblemen… En vooral bij jonge kinderen zou je hier voorzichtig mee moeten zijn, omdat hun nieren nog niet optimaal werken.

Dat klopt deels. Baby’s jonger dan één jaar kunnen zout nog niet goed verwerken. Hun nieren moeten dan te hard werken, wat belastend kan zijn. Daarom voeg je voor baby’s beter geen extra zout toe. Wij kozen er wel voor om Joep producten te geven die van nature wat zouter zijn, zoals olijven.

Maar vanaf één jaar kun je gerust wat extra zout gebruiken. De nieren werken dan beter, en hun insulinehuishouding én nierfunctie vragen juist om extra natrium. Want te weinig zout kan ook problemen geven! Kinderen kunnen zonder probleem zo’n 3 gram zout per dag eten – en dat is best veel voor zo’n kleintje, zeker als hij puur en onbewerkt eet.

Puur en echt eten is zoutarm

Wist je dat ongeveer 80% van het zout dat we binnenkrijgen uit bewerkte voeding komt? Slechts 20% komt van het zout dat we zelf toevoegen tijdens het koken of aan tafel. Als je strikt koolhydraatarm of keto eet, laat je die bewerkte producten links liggen. Je kookt met puur en echt eten – en daarmee verdwijnt dus automatisch 80% van je zoutinname.

Het is dan juist belangrijk om (een deel van) dat zout zelf weer toe te voegen. Doe je dat niet, dan kunnen er tekorten ontstaan. Een natriumtekort kan allerlei vervelende klachten geven – die kleine kinderen nog moeilijk onder woorden kunnen brengen. Denk aan slaperigheid, spierkrampen, hoofdpijn of duizeligheid.

Ook vetten geven smaak

Niet alleen zout, ook vet geeft smaak. Iets wat oma vroeger al wist toen ze koos voor vettere stukken vlees. En ze had gelijk. Een mager filetlapje smaakt echt minder dan een speklapje. Vetten zijn namelijk smaakdragers. Ze nemen smaken op en houden die tijdens het bereiden beter vast dan vetarme producten. Vet zorgt ook voor een prettiger mondgevoel – smeuïg en zacht.

Het is dus helemaal niet verkeerd om te kiezen voor vettere producten. Denk aan speklapjes, vet gehakt, kippendijen of kaas. Maar je kunt ook zelf vet toevoegen. Vooral dierlijke vetten zitten boordevol smaak én essentiële voedingsstoffen – zoals vetoplosbare vitaminen A, D en E. Die vind je niet in vetarme producten.

Zorg voor een gezond en gevoed lijf

Kortom: zout en vet zijn belangrijk voor een gevoed en gezond lijf. En dat geldt ook voor je opgroeiende kindje. Wees dus niet bang voor een extra klontje roomboter of wat zout over het eten. In die vetten en mineralen zitten juist waardevolle voedingsstoffen.

En Joep? Die heeft nog speciale tips. De foto hierboven verklapt het al een beetje… Hij smult graag van een potje crème fraîche. Maar het kan nog beter: zijn ultieme snack is een plakje boter met wat kaneel. Heerlijk smullen!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

Peuterwilletje

Joep is inmiddels twee jaar en heeft zich ontplooid tot een heuse peuter. Met alle leuke dingen, maar ook zeker de minder leuke. ‘Twee is nee’ en heftige peuterdriftbuien. Dit kan over van alles gaan: van het aan willen trekken van te kleine schoenen, tot per se het winkelmandje – dat hij dapper de hele winkelsessie heeft getrokken – na afloop mee naar huis willen nemen.

Wij bewegen vrij veel mee met Joep en betrekken hem bij bijna alles wat we doen. We proberen dit met veel rust en aandacht te doen, maar als iets niet mag, dan mag het ook gewoon echt niet. Dit resulteert dan weleens in ‘de klassieker’: de peuter die zichzelf op de grond werpt en ligt te gillen, omdat hij zijn zin niet krijgt.

Zelden over eten

Gelukkig hebben we deze discussies zelden over eten. Joep eet wat we hem geven en heel soms krijgt hij een alternatief als hij iets echt niet wil eten. Wil hij dat allemaal niet? Dan niet. Hij krijgt vanzelf weer een keer honger.

Echter, heel soms… overkomt het ons ook. Vaak gaat het dan om dingen die Joep verwart met andere dingen. Bijvoorbeeld een klein drinkpakje Optimel. Iets wat wij nooit in huis hebben en wat Joep nog nooit heeft gehad of gezien. Ik snapte niet waarom hij daarom een woedeaanval in de winkel kreeg, tot hij thuis naar de koelkast sjeesde en een pakje slagroom aanwees… Aha. Ja, dat lijkt op elkaar.

Op verjaardag

Toch kom ik weleens in lastigere situaties. Vrijwel altijd is dit door eigen toedoen, of gebrek aan voorbereiding. Een tijdje geleden gingen wij naar de verjaardag van een andere peuter. Ik was de dagen daarvoor erg druk en die ochtend vertrokken we ietwat gehaast.

Toen we aankwamen bij het feestje, stond er van alles lekkers klaar voor de kinderen: biologische verdunde appelsap, een grote bak druiven, suikervrije biscuitjes, een zelfgemaakte appeltaart… Toen besefte ik het al: ik had me niet goed voorbereid.

Geen eten mee voor Joep

Normaal eet Joep na het ontbijt eigenlijk niet meer tot we gaan lunchen. In de ochtend is hij geen grote eter. Ik denk er dus vaak niet over na om iets te eten mee te nemen als we in de ochtend op pad gaan. Deze ochtend had ik daar ook niet bij stilgestaan, maar bij het zien van de etende kindjes wilde Joep natuurlijk ook iets eten. Gillend van vreugde wees hij naar de bak druiven.

Ik kon moeilijk nee zeggen, een alternatief was er niet… Ik besloot dat het voor deze keer prima was. Een leermoment voor mij: ik heb nu een peuter. Een peuter die zich meer begint aan te trekken van wat er om hem heen gebeurt en die graag meedoet met andere kinderen. Ikzelf kan nog denken: ‘dan neem ik gewoon niks’ als er geen alternatief is dat bij mij past, maar voor Joep werkt dat natuurlijk anders.

Glijdende schaal

Moet ik op zulke momenten een uitzondering maken? Kinderen zijn immers vaak nog niet insulineresistent. Joep eet bijna alle dagen strikt keto en soms koolhydraatarm (hij eet weleens wat fruit – dat hebben jullie in een eerdere blog kunnen lezen – en soms wat groenten die hoger zijn in koolhydraten). Hij kan wel wat hebben. Maar waar ligt dan de grens? Dat weet eigenlijk niemand precies.

Een keertje wat meer koolhydraten eten, of iets met suiker, zal hem niet direct insulineresistent maken. Het gaat er (bij kinderen) om dat het keer op keer op keer gebeurt. Steeds weer dus. Toch weet niemand precies wanneer het te veel is, of te vaak. Daarom probeer ik toch overwegend strikt te zijn en wil ik niet van iedere verjaardag of ieder bezoek een uitzonderingssituatie maken. Straks is het einde zoek.

Herkansing

De week erna gingen we toevallig weer op visite en kon ik mijn ‘fout’ van die week ervoor herstellen. De dag voor het bezoek keek ik in de vriezer wat we nog aan keto snacks hadden om mee te nemen. Ik kwam een stukje ontbijtkoek (uit de ontbijt- & lunchspecial) tegen en wat pindakaaskoekjes (uit startgids deel 3). Laat pindakaas op dit moment een heuse hit zijn bij Joep!

De volgende dag gingen we, gewapend met een bakje pindakaaskoekjes, ontbijtkoek en een paar blauwe bessen, op visite. En wat gebeurde er? Joep at met smaak van de meegenomen snackjes – maar hij niet alleen: het kindje van de mensen bij wie we waren, was ook niet bij Joeps ‘bakje vol’ weg te slaan. Het was een ware hit en niemand kwam iets tekort!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

Superieure voeding

Borstvoeding is simpelweg beter dan kunstvoeding. Het bevat meer voedingsstoffen, is lichter verteerbaar, afgestemd op je baby en zit vol antistoffen. Omdat ik door te weinig klierweefsel niet volledig borstvoeding kon geven, koos ik niet voor kunstvoeding, maar voor donormelk (hier schreef ik eerder over in dit blog).

Donormelk is misschien niet perfect afgestemd op je eigen kind, maar als je melk kiest van een kindje met ongeveer dezelfde leeftijd, komt het er dicht bij in de buurt. Zo krijgt je baby toch nog veel antistoffen binnen!

Wanneer stop je met melk?

Bij kunstvoeding wordt aangeraden te stoppen vanaf één jaar. Het zou dan niet meer nodig zijn en kan langer doorgaan zelfs de overstap naar vast voedsel vertragen. Op het consultatiebureau werd ons eerst verteld: “Van vast voedsel ontwikkelt en groeit je kind beter.”

Maar toen we overstapten op donormelk, als oplossing in plaats van kunstvoeding, veranderde het advies. Volgens de verpleegkundige mag borstvoeding zo lang gegeven worden als je kindje wil. Het is zelfs de eerste twee jaar aan te raden. Het zit vol bouwstoffen die helpen bij groei en ontwikkeling. Ook bevat het antistoffen die het immuunsysteem van je kindje goed ondersteunen. Kleintjes zijn vaak ziek, dit helpt sneller beter te worden. Alleen maar voordelen dus!

Wat drinkt Joep nu?

Op de opvang stopte Joep rond zijn eerste verjaardag met flesjes moedermelk. Hij dronk alleen nog water en thee. Thuis wilde hij overdag nog wel moedermelk, maar rond anderhalf jaar vroeg hij er niet meer om. Hij dronk gewoon een glas drinken bij de lunch en deed daarna zijn dutje.

Nu hij twee is, drinkt hij ’s avonds nog steeds een flesje melk. Vaak is dit donormelk, soms amandelmelk, omdat donormelk voor oudere kindjes lastiger te krijgen is. Voorlopig zie ik geen reden om helemaal te stoppen. Het is een fijn moment om tot rust te komen en te ontspannen na de dag.

Stoppen met borstvoeding

Joep wil ’s avonds nog graag een flesje. Zonder dat flesje huilt hij zichzelf in slaap. Misschien is het een gewoonte, maar ik vind het geen probleem. Het is een fijn moment samen, en zolang hij het wil, is het voor mij goed. Er komt vanzelf een moment waarop hij het niet meer nodig heeft.

Elke moeder mag hier haar eigen weg in kiezen. Wil je eerder stoppen met borstvoeding, bedenk dan hoe je de voordelen op een andere manier kunt bieden. Bijvoorbeeld door samen een boekje te lezen of lekker te knuffelen. Joep vindt dat heerlijk—het liefst onder een dekentje.

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

Twee stuks fruit per dag

We kennen de slogan allemaal wel. Minimaal twee stuks fruit per dag zou je moeten eten. Zonder fruit ben je niet gezond. Je komt van alles tekort. Kinderen al helemaal, die hebben alle vitaminen en mineralen in fruit nodig om te groeien, te ontwikkelen en gezond te blijven. Ook fruitsap wordt vaak nog gezien als gezond, terwijl we weten dat het de bloedsuikers enorm kan verhogen.

Dat er in fruit vitaminen en mineralen zitten die je per se daaruit moet halen, is een fabeltje. Zo bevat 100 gram broccoli meer vitamine C dan 100 gram sinaasappel. Ook bevatten groenten meer mineralen (bijvoorbeeld zink, kalium, magnesium) dan fruit. Ook dierlijke producten zijn voedzamer, en beter opneembaar dan de voedingsstoffen in fruit. Een gezonde koolhydraatarm/keto aanpak voorziet in alle voedingsstoffen die je nodig hebt.

Ouderdomsziekte bij kinderen

Daarnaast bestaat de grote hoeveelheid koolhydraten uit fruit vooral fructose. Laat dit nu precies het soort koolhydraat zijn waar je lijf heel veel moeite mee heeft. Fructose moet eerst omgezet worden door je lever voor je lijf daar iets mee kan. Je neemt al snel teveel fructose, waardoor je lijf de fructose gaat omzetten in vet. Dit vet slaat de lever graag zelf op. De vervette lever is geboren!

Vroeger was dit vooral een aandoening die voorkwam bij oudere mensen. Mensen die jarenlang te veel koolhydraten hadden gegeten. Vaak hadden zij ook bijvoorbeeld diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Tegenwoordig zijn er zelfs jonge kinderen met vervette levers (naar schatting zo’n 3% van de kinderen). Dit kan komen door het drinken van frisdranken, maar ook door het drinken van veel fruitsap en het eten van teveel fruit.

Leververvetting

Op zich kan je (nog) gezonde kind wel wat fruit eten. Kinderen hebben hierin vaak nog wel een voordeel, dat voor 90% van de volwassenen niet geldt. Zij hebben nog een gezonde lever en zijn niet (erg) insulineresistent. Dat geldt vooral voor nog jonge kinderen en natuurlijk voor kinderen die van jongs af aan al koolhydraatarm of keto eten.

Deze kinderen kunnen kleine hoeveelheden fruit op een goede manier afbreken en opslaan. Maar ook bij hen geldt: zodra er te veel fruitsappen of fruit en dus fructose, gedronken en gegeten wordt, kan de lever dit niet meer goed afbreken en kan leververvetting ontstaan.

Een beetje fruit?

Kinderen kunnen dus best een beetje fruit eten, zeker als zij verder over de dag koolhydraatarm en vetrijk eten. Hun basisvetverbranding is dan vetverbranding. Vet is een duurzame brandstof, die de bloedsuikers stabiel houdt en het lijf gezond. Omdat zij (nog) niet insulineresistent zijn kunnen zij, als zij iets van fruit hebben gegeten, deze suikers direct verbruiken voor energie.

Daarna schakelen ze moeiteloos terug naar de vetverbranding. Het snel schakelen tussen verschillende brandstoffen is iets wat de meeste van ons niet (meer) kunnen, doordat we massaal insulineresistent zijn. Helaas is deze flexibiliteit van heen en weer schakelen tussen een vetverbranding en een koolhydraten (glucose) verbranding, voor volwassenen vrijwel altijd al verdwenen.

Gezonde fruittips voor je kindje

Ook Joep eet wel eens wat fruit. Maar zeker niet alle soorten. We kiezen voor Joep voor niet tropisch, Nederlands fruit. Denk bijvoorbeeld aan een halve appel, een halve peer of een pruim. En natuurlijk bosvruchten zoals aardbeien, frambozen en bessen, die voor iedereen met mate prima passen binnen een (striktere) koolhydraatarme/keto aanpak. We geven hem meestal iets van vetten erbij.

Vetten vertragen de opname van suikers in het bloed en zorgen ervoor dat hij goed verzadigd raakt. Zodat hij niet de behoefte heeft door te eten in het fruit. Hij is bijvoorbeeld dol op appel of peer met 100% amandelpasta of 100% pindakaas. Roodfruit gaat voor hem bijna altijd samen met volvette Griekse yoghurt. En altijd krijgt hij stukjes fruit als ‘bijgerecht’ bij de maaltijd of als toetje, bijna nooit ‘los’.

Zo kan hij toch snoepen van wat natuurlijk zoet, maar zorgen we ervoor dat zijn lijfje wel gezond blijft!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

DIE DIE DIE

Joep heeft inspraak in wat hij eet. Natuurlijk binnen het redelijke. Het is geen lopend buffet voor Joep. Wij reiken hem verschillende opties aan, maar binnen die opties mag hij zelf kiezen. En als hij iets te eten krijgt aangereikt wat hij niet wil, dan eet hij dit absoluut niet op.

Vanmorgen was zo’n moment. Joep ontbijt eigenlijk altijd met Griekse yoghurt. Hij vraagt daar zelf om, hij pakt het pak uit de koelkast en hij eet daarna zijn yoghurt altijd helemaal zelfstandig op. Vanmorgen deed hij dit allemaal niet. Hij stond te gillen in de keuken en te schreeuwen ‘DIE DIE DIE’. Ik pakte uit gewoonte de yoghurt, deed het in een bakje en zette Joep in zijn stoel. Een driftbui ontstond…

Slim

Ik had in de haast en routine over het hoofd gezien dat Joep heel duidelijk aangaf dat hij wat anders wilde. Ik zou dit kunnen interpreteren als vervelend gedrag. Hij loopt te drammen en te zeuren! En op dagen dat ik weinig geduld heb, kan ik dat zeker zo zien. Toch altijd, als ik daarna reflecteer, besef ik dat Joep heel goed weet wat hij graag wil eten, en wat zijn lijfje dus vermoedelijk nodig heeft.

Joep is een slimme jongen, die nog goed naar zijn lijf kan luisteren. Als hij nee zegt, bedoelt hij nee, en als hij eten zegt, bedoelt hij eten. Vandaag wees hij naar de blauwe bessen en aardbeien. En nu achteraf bekeken, snap ik het wel. Joep is al dagen verkouden, de behoefte aan zink en vitamine C is dan hoger. Beide zitten in de bessen. Slimme Joep!

Zijn zin

Hij kreeg de aardbeien en blauwe bessen, at deze met smaak op en begon daarna aan zijn bakje yoghurt. De driftbui die hij had, was direct afgewend en hij was weer tevreden. Heb ik hem zijn zin gegeven? Ja. Was dat erg? Nee.

Helaas wordt dit nog vaak gezien als verwend gedrag. Ja, als je je kind zijn zin geeft, is het niet boos meer. Dat klopt. Maar bedenk ook eens hoe vaak zij zich moeten conformeren aan dingen die wij beslissen. Hoe weinig kinderen zelf mogen bepalen. Als ik zo vaak als Joep moest doen wat een ander wilde, dan ging ik boos met mijn handen over elkaar op de bank zitten en zou ik niks meer doen. Dat weet ik zeker.

Een dag zit vol keuzes

Ons hele leven bestaat uit het maken van keuzes. Bewuste en onbewuste keuzes, je begint de dag er mee en je eindigt de dag er mee. Maar als kind zijn er veel dingen die anderen voor je kiezen. Zo bepaal ik wanneer Joep aangekleed moet worden, of we met de fiets of de auto naar de opvang (die wij ook gekozen hebben) gaan, of Joep nog wel even mag spelen op het plein voor de supermarkt of dat we snel boodschappen moeten doen. Ontelbare dingen beslis ik voor hem.

En dat is maar goed ook. Als Joep de hele dag mocht bepalen, dan kwamen we niet tot de dingen die nou eenmaal moeten gebeuren. Een kind kan natuurlijk nog niet goed overzien wat welke prioriteit heeft en is niet vooral gericht op wat hem ‘in leven’ houdt. Ze zijn nog vooral bezig de wereld te ontdekken en kunnen daar uren in opgaan.

Modeshow 

Toch proberen we op verschillende gebieden Joep zelf inspraak te laten hebben, waar hij inspraak kan hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het kiezen welke trui hij aan doet. Hij is daar altijd erg resoluut en vastberaden over. Het kost ons niet veel meer tijd en het bespaart soms veel strijd. Soms resulteert dit in een outfit waarmee niemand de modeshow zou lopen, maar wat is daar erg aan?

En zelfs met slapen doen we dit. We brengen Joep op een vaste tijd naar bed, maar geven hem ook iets te spelen in bed. We kiezen bewust voor een hele periode hetzelfde minimalistische speelgoed, zodat er een routine is en hij niet te veel prikkels rond bedtijd krijgt.

Sinds we dit doen, hebben we in de avond geen huilbuien meer, hoeven we geen uren meer naar zijn bed te zitten en weg te sluipen. Hij speelt even en gaat als hij daaraan toe is, als hij afgeschakeld is en tot rust gekomen is, gewoon rustig slapen. Zonder gedoe.

Leren voor later

Ik zie dit ook als een les voor de rest van zijn leven. Joep mag leren zelf keuzes te maken, zelf regie te nemen en niet alleen maar volgzaam te zijn. Wij geven hem de opties waartussen hij mag kiezen (meestal twee of drie keuzes) en hij bepaalt dan welke trui hij aan trekt, wat hij eet, hoeveel hij eet…

Dit is ook iets wat hij later tegen gaat komen. Binnen hetgeen wat nodig, haalbaar en verantwoordelijk is, maken wij dagelijks duizenden keuzes. Ik zie het als mijn taak om Joep daarop voor te bereiden. Ik hoop zo een zelfstandige jongeman op te voeden, die ook goed weet waar zijn behoeftes liggen en die durft zelf beslissingen en keuzes te maken.

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

Keto op reis

Mijn vriend en ik hebben voordat Joep er was veel gereisd en hadden dan onderweg niet zoveel nodig. Wij waren het gewend om langere periodes niet te eten en in die periodes gebruik te maken van eigen lichaamsvet als brandstof. Vaak ontbeten we thuis uitgebreid, met eieren, yoghurt of andere restjes die we op moesten maken voor de vakantie.

Vervolgens reden we een stuk, dronken we tussendoor een kopje koffie bij een tankstation, waar we ook wisselden van chauffeur en verder reden. Eten deden we pas weer rond de avondmaaltijd, waar we vaak ook de geplande tussentijdse overnachting hadden. Mochten we wel ineens honger krijgen onderweg, dan hadden we altijd een tasje met noodeten bij ons. Meestal met babybelkaasjes, gedroogde worstjes en in porties verpakte zakjes nootjes (handige truc tegen, omdat je snel te veel nootjes eet). Zo ging dat prima! 

Op reis met Joep

De eerste keer dat we met Joep langer dan 3 uur moesten rijden, was dit in de tijd dat hij nog vooral melk dronk en niet per se vaste voeding nodig had. Eten voor Joep onderweg was toen nog simpel en we konden nog steeds flink doorrijden. Maar inmiddels is Joep een dreumes en gaat de reis helemaal naar Italië. Het wordt de eerste keer dat we ons ook echt qua eten moeten voorbereiden op een langere reis.

We zullen de afstand niet in één dag rijden, maar op elke reisdag wel 500 tot 600 kilometer te rijden. Dat in zo’n 8 tot 9 uur, inclusief de pauzes. Want ook daarin is er iets veranderd… Joep heeft natuurlijk langere pauzes nodig dan wij. Joep moet vaker op een dag eten en heeft niet voldoende aan ons ‘noodeten’. Het is anders reizen, met een dreumes.

Koken voor de trip

Ineens moet ik ‘reis-eten’ gaan voorbereiden. Als wij niet keto zouden eten, dan zou dat snel gepiept zijn: gesmeerde bolletjes en krentenbollen mee, fruit, flesjes sap, een Mars of Snickers. Ik zie dat bij zoveel ouders. Maar met keto vraagt het wat meer voorbereiding en vooral: een plan! Wat is handig om mee te nemen? Wat vindt Joep lekker? Wat hebben we nog in huis?

Met de receptenindex van TheNewFood kan ik de restjes uit de koelkast per ingrediënt invoeren en uitkiezen was Joep lekker vindt en handig is om mee te nemen. In de koelkast kom ik nog aardig wat eieren tegen. Handig aan eieren is dat je er zoveel mee kunt doen. Ik besluit eiermuffins voor de lunch te maken, daar kan je zoveel restjes in verwerken. Ideaal!

Pompoenmousse en vanillesmoothie

Ik meng eieren met het restje pompoenblokjes die we die avond ervoor hadden geroosterd, wat stukjes zachte geitenkaas en wat groene kruiden en de muffins kunnen in de oven. Ondertussen maak ik Joep zijn ochtendmaaltijd. Ontbijten doen we thuis, maar Joep eet graag rond half 11 nog een ochtendmaaltijd, omdat hij daarna een dutje doet van drie uur. Zonder extra maaltijd wordt hij hongerig.

Ik bak mozzarella/ei pannenkoek met kaas en salami voor hem en omdat ik nu toch aan het bakken ben bak ik direct wat meer pannenkoeken, zodat we die avond ook al eten hebben. Ik hoef ze alleen nog maar vullen met de kipkerriesaus (startgids deel 3) die ik voor het gemak ook alvast maak. Voor Joep bereid ik ook nog een vanilleroomsmoothie (ontbijt & Lunchspecial). Zo maak ik in weinig tijd veel eten!

Picknicken als late lunch

Joep houdt ervan om samen te eten. Alleen eten vindt hij minder leuk; hij probeert ons dan steeds hapjes te voeren. We besluiten daarom tijdens de middagsnack te gaan picknicken. Zo kan Joep lekker rennen en spelen, terwijl wij onze benen even strekken.

De eiermuffins zijn koud heerlijk en gehaktballetjes, stukjes komkommer, tomaatjes en losse plakjes vleeswaren maken de picknick compleet. De gehaktballetjes had ik nog in de vriezer liggen. Ik nam ze bevroren mee en in de middag waren ze net ontdooit. Een win-win: ook superhandig om al het andere eten koel te houden.

Snack op de achterbank

Voor de zekerheid hebben we als noodsnack zelfgevulde knijpfruitzakjes met Griekse yoghurt en gepureerd rood fruit mee. Een snack die Joep makkelijk in zijn kinderstoel op de achterbank kan eten en waarin hij zich niet makkelijk verslikt of de hele auto bevuild.  

Maar de snack blijkt niet overbodig: Joep slaapt een groot deel van de reis, tussen de maaltijden door en is tevreden. Als we in de avond aankomen op onze tussenstopbestemming, is zijn buikje nog steeds goed gevuld. Hij krijgt dan ook alleen nog een flesje melk voor het slapen gaan, een avondmaaltijd heeft hij niet meer nodig.

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

‘Kinderen met honger zouden me dankbaar zijn’

Bij ons thuis gold vroeger de regel dat wij ons bord altijd leeg moesten eten. Helemaal toen we zelf oud genoeg waren om zelf onze borden vol te scheppen. Eten wat de pot schaft. En als we het niet lekker vonden? Als je het niet opeet, ga je maar zonder eten naar bed.

Het ontaarde bij ons weliswaar niet in woedende ouders, zoals Matty in haar blog beschrijft, maar wel het gevoel dat je er niet aan ontkwam: wat je op je bord hebt liggen, eet je op. Want, zo kregen we vaak te horen: kinderen in arme landen, die hebben het pas zwaar! Die zouden blij zijn met wat er op mijn bord lag.

Soms kwam ik met echt enorme honger thuis. Vroeg ik of ik wat mocht eten en kreeg ik te horen: ‘nee, je mag nu niks, we gaan zo eten’. Dat begon soms al één tot anderhalf uur voordat de pannen op tafel stonden. In de tussentijd probeerde ik dan de tijd te doden met een knorrende maag.

Joep bepaalt zelf!

Ook Joep komt wel eens met gierende honger thuis. Vooral op dagen dat hij naar de kinderopvang is geweest, heeft hij geen geduld om te wachten tot het eten klaar is. Als ik de pannen niet op tafel heb staan zodra hij de deur binnenkomt, stormt hij naar de koelkast en schreeuwt hij ‘DIE, DIE, DIE’.  

Vaak geven we Joep dan iets kleins om de grootste honger te stillen tot we gaan eten. Meestal een paar olijfjes, of wat schijfjes komkommer met roomkaas (‘saus’), een stukje kaas, een plakje leverworst. Zeker als het eten al binnen een halfuur op tafel staat, probeer ik hem iets kleins te geven.

Duurt het iets langer voor het eten op tafel staat, dan geef ik hem gerust meer. Ik weet dat hij dan waarschijnlijk het avondeten niet gaat eten, of maar een paar muizenhapjes. Maar honger hebben? Nee, dat lijkt me niet nodig.

Goed leren luisteren

Kinderen, zeker jonge kinderen, staan enorm goed in contact met hun lijf. Ze voelen alles veel beter aan dan wij. Zo ook honger (en verzadiging). Ik vind het niet respectvol richting Joep(s gevoel) als ik dat negeer. Ik wil ook niet dat Joep zijn eigen gevoel gaat negeren. Ik prijs het dus alleen maar aan als hij aangeeft dat hij honger heeft. We kijken dan samen naar wat passend is voor dat moment.

Dit geldt wat mij betreft ook voor het niet leegeten van zijn bord. Als Joep vol is, is hij vol. Ik wil niet dat hij gedwongen meer eet dan hij zou willen eten, alleen maar omdat we in onze maatschappij vinden dat wat er op je bord ligt op moet. Waarom moet dat? Van wie moet dat?

Bovendien, heel veel dingen kun je ook nog prima de volgende dag eten. Eten hoef je niet weg te gooien. Het hoeft niet verspild te worden. Dat is voor mij ook geen argument. Dan eten we het bij de lunch bijvoorbeeld. Of verwerk ik het in een ei-muffin, die lenen zich voor bijna alles!

Lust ik niet

Gelukkig lust Joep bijna alles, hij probeert ook bijna alles. Maar er zijn een paar dingen die hij absoluut niet wil eten, bijvoorbeeld garnalen. Daartoe dwingen we hem dan ook niet. En de ene dag wil hij het ene liever eten dan het andere. Soms kan hij dagen achter elkaar spruitjes willen eten en dan ineens is de liefde over. Wij vinden dat prima. Hij weet zelf wat hij nodig heeft.

Natuurlijk is het geen lopend buffet voor Joep. Hij heeft wel inspraak, maar dit is ook beperkt tot het (voor ons) redelijke. Ook hij krijgt voorgeschoteld wat de pot schaft. Ik ga niet speciaal voor hem iets anders koken, maar als hij soms een avond echt niet wil eten wat we op tafel zetten, dan duik ik de koelkast in.

Recht op wensen

In de koelkast hebben we een plankje met ‘noodvoedsel’. Dingen die Joep áltijd eet. Denk hierbij aan olijven, kappertjes en leverworst. Ook kaascrackers (startgids) vindt hij geweldig, die hebben we daarom ook altijd op voorraad. Hij krijgt dit noodvoedsel niet vanzelfsprekend aangeboden, en vraagt hier zelf maar af en toe om.

En denk eens aan jezelf: ik heb soms ook helemaal geen zin in bepaald eten, ook al lust ik het graag. Maar omdat ik volwassen ben en kook, kan ik dan beslissen dat ik dat die avond dan toch niet ga eten. Voor mij voelt het oneerlijk als ik dat áltijd voor Joep bepaal. Ook hij mag een mening en wensen hebben. 

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

AANVULLINGEN NAAST COMPLEET ETEN

In mijn vorige blog schreef ik over mineralen voor Joep, mijn ‘keto-baby’. In de blog van deze week kan je meer lezen over vitaminen en overige supplementen die ik geef aan Joep en die ik adviseer voor alle kinderen, of ze nou keto eten of niet!

VITAMINE D3 EN K2

Wij slikken zelf altijd vitamine D3 en K2, voor iedereen is het immers belangrijk dit aan te vullen. Zo ook voor kinderen. Kinderen krijgen in principe direct na de geboorte een shot vitamine K2. In principe wordt dit gedaan met een injectie. Wij vonden dit zelf overbodig en ik wilde Joep niet zo jong al prikjes geven. Wij kozen voor een drankje. De verloskundige neemt dat mee of voorziet dat en verder kan je dit zelf aanvullen gedurende de kraamtijd.

Joep heeft dus de drank gehad, maar ik was hier wel erg stellig over: eerst aan de borst, daarna pas de K2 drank. Het maagje van een pasgeboren baby kan slechts enkele milliliters verdragen. Ik wilde voorkomen dat zijn maagje vol K2 zat en hij daardoor niet meer aan de borst wilde. Juist in het eerste uur is het belangrijk dat je kindje bij je drinkt. Voor herstel na de bevalling (de baarmoeder trekt samen en de placenta wordt sneller geboren als je kindje bij je drinkt) en ook zodat de melkproductie goed op gang komt.

EN NA DE KRAAMWEKEN?

Vitamine D3 is algemeen bekend en wordt altijd geadviseerd bij jonge kinderen. Joep komt iedere dag buiten, maar zeker in de herfst en winter is hij goed aangekleed en kan zijn lijf te weinig vitamine D3 opnemen. Dit terwijl ook kinderen écht vitamine D3 nodig hebben! Ze groeien nog enorm, en voor onder andere botgroei is vitamine D3 ontzettend belangrijk.

Over vitamine K2 is dan weer minder bekend. Veel ouders denken dat het na de kraamperiode niet meer nodig is om K2 aan hun kindje te geven. Dit terwijl K2 een enorm belangrijke rol speelt in onder andere de aanmaak, de groei en het behoud van gezonde botten (naast de bloedstolling, waarvoor het na de geboorte gegeven wordt). Vitamine K2 zorgt ervoor dat calcium naar de juiste plekken getransporteerd wordt en je lijf ermee doet wat het ermee hoort te doen. Ook een onmisbare vitamine voor kinderen dus!

Joep krijgt nu dus nog steeds dagelijks vitamine D3 en K2 druppels. Dit doen we in zijn flesje of door de yoghurt.

EXTRA VITAMINES

Naast al het bovenstaande geven we Joep nog een aantal aanvullende supplementen. Wij zijn ervan overtuigd dat deze supplementen goed voor hem zijn. Voor zijn groei, voor zijn weerstand, voor zijn hersenen… Zo krijgt Joep visolie/levertraandrank. Visolie is belangrijk voor oa de ontwikkeling van het brein, maar ook voor het hart, de botten en de weerstand.

Belangrijk is dat je voor visolie een erg zuivere vorm vindt. Kinderen beneden de drie hebben een lever die vol op in ontwikkeling is. Vuiligheid zuiveren uit vieze visolie, daar is de lever nog niet zo goed in. Verdiep je dus goed en kies voor een goede vorm visolie.

Joep krijgt soms die van Eqology en soms die van Möllers. Beide zijn geschikt voor kinderen vanaf 6 maanden. 

PROBIOTICA VOOR JONGE DARMPJES

Toen Joep net begon met eerste hapjes, gaven we hem heel soms wat extra probiotica druppels. We kozen de druppels van Laveen. Die zijn erg zuiver en bevatten geen onwenselijke toevoegingen. Hiermee kan je de rijping van de darmen ondersteunen en kan je krampjes verminderen.

Inmiddels gebruiken we dit niet meer, tenzij Joep erge darmklachten heeft gehad. Bijvoorbeeld buikgriep of diarree door doorkomende tandjes. Ook bij obstipatie kan het verlichting geven, maar daar heeft Joep eigenlijk nooit last van, gelukkig!

ONDERSTEUNING VAN DE WEERSTAND

Een ander supplement van Laveen wat we Joep geven in de herfst en winter zijn weerstandsdrops. Hierin zit zink, wat superbelangrijk is voor een goed werkend immuunsysteem. Na iedere doorgemaakte virusinfectie is je hele zinkvoorraad min of meer uitgeput en moet het worden aangevuld. Heel belangrijk dus om extra te nemen met die snotterende kindjes op de kinderopvang.

Ook zit er echinacea in en wat vitamine C (we geven nog extra losse vitamine C druppels als Joep ziek is), en daarnaast nog een aantal extracten uit planten en vruchten, die bewezen bijdragen aan een goede weerstand.

Het voordeel van al deze druppels is, dat ze makkelijk op in een fles, mousse en yoghurt te verstoppen zijn en nagenoeg smaakvrij zijn. Hierdoor is het niet zo lastig om ze bij je kind naar binnen te krijgen. Joep drinkt het in ieder geval moeiteloos op!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

KETO VOORZIET IN (BIJNA) ALLES

Joep eet al vanaf zijn eerste hapjes keto. Of eigenlijk vanaf de geboorte. Moedermelk bevat wel suikers, maar is perfect afgestemd en baby’s zijn daardoor nog regelmatig in ketose als zij een moedermelk-menu hebben.

Keto bevat in principe alles wat je nodig hebt aan voedingsstoffen, een broccoli bevat bijvoorbeeld veel meer vitamine C dan een sinaasappel, wist je dat? Ook neemt je lijf de voedingsstoffen veel beter op als je niet te veel koolhydraten eet. Insulineresistentie is een belangrijke oorzaak voor het slecht opnemen van voedingsstoffen, vitaminen en mineralen.

EEN AANTAL SUPPLEMENTEN

Net als wij dat moeten met keto, moeten onze kinderen ook mineralen en een aantal vitaminen aanvullen. Niet omdat ons menu niet volledig is, maar omdat de bodem en daardoor onze voeding uitgeput is, omdat we niet urenlang bloot in de zon rondlopen en omdat we minder vocht vasthouden dan mensen die veel koolhydraten eten.

In deze blog lees je wat je je kindje aan mineralen moet geven. Wat je je kindje aan vitaminen en overige aanvullende supplementen kunt geven, lees je in deel 2. Dat is volgende week te lezen!

NIET ZOUTARM

Jonge kinderen krijgen het advies zoutarm te eten. En eerlijk, toen Joep jonger dan één was, waren we iets voorzichtiger dan nu. Ook toen kreeg Joep waarschijnlijk meer zout dan ‘de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid’, maar nu zorgen we er écht voor dat hij genoeg zout binnen krijgt. We geven hem geen zoutoplossing, ik denk zelfs dat hij dat niet zou drinken. Maar Joep is wel dol op olijven, kappertjes en kaas. Hij heeft sterke voorkeur voor zoutig eten, dat heeft vast een reden! Ook kruiden we zijn eten niet anders dan dat van ons: hij eet immers met ons mee!

OVERIGE MINERALEN

Ook zorgen we ervoor dat Joep andere mineralen binnen krijgt, neem bijvoorbeeld magnesium. Omdat kinderen dit niet zo goed via hun maag en darmen kunnen opnemen en de darmen dit minder goed verdragen, gaat Joep regelmatig in een magnesiumbad. Heerlijke magnesiumvlokken (kies voor magnesiumchloride, dat is de puurste best opneembare vorm via de huid) met een beetje (kidsproof)badolie. Ook lekker om zelf in te ontspannen, samen met je kind!

GEEN KALIUM

Kalium krijgt Joep dan weer niet extra. Kalium komt vrij nauw en bij kleine kindjes geef je daardoor al snel te veel. Dat kan vervelende klachten geven, die je ook vaak niet direct aan de buitenkant ziet. Je kindje voelt zich dan niet fijn, bijvoorbeeld opgejaagd en onrustig, of hij kan last krijgen van een snellere hartslag. Iets wat je natuurlijk wil voorkomen. Wij geven Joep in plaats van kaliumzout daarom liever wat extra avocado en tomaten. En daar is hij het mee eens, om van te smullen!

Wil je nalezen wat wij adviseren aan volwassenen die keto eten? Je kunt dat hier vinden.

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

Geen melk voor het slapen

Het begon op zaterdag, bedtijd. Normaal drinkt Joep dan altijd nog melk, zonder valt hij moeilijk in slaap, maar deze avond wilde hij niet. Hij gilde het uit en duwde de fles weg. Uiteindelijk pakte hij de fles en ik dacht ‘YES’, maar nee. Hij pakte hem alleen om hem vervolgens met een boog uit bed te slingeren.

Zijn het tandjes? Ik voelde wel twee puntjes bij zijn hoektanden. Dat zal het zijn, dat heeft hij vaker gehad. Drinken is dan niet altijd even fijn. Uiteindelijk heb ik hem bij mij in bed gelegd en hebben we samen geslapen. De enige manier waarop Joep een beetje rustig werd. Maar de volgende dag was het niet over.

Overal bultjes en blaasjes

Bij het verschonen zag ik dat Joep overal op zijn voeten, benen en billen blaasjes had. Waterpokken? Hand-voet-mondziekte? Op de kinderopvang gingen meerdere kinderziektes rond… Mondjesmaat dronk Joep een paar slokjes. Genoeg om me geen zorgen te maken. Maar zo bleef dat niet in de dagen die volgden. Joep begon steeds minder te drinken en steeds harder te gillen.

Bij de huisarts bleek dat hij veel blaasjes had in zijn mond, vooral achterin bij zijn keel. Intussen kwijlde hij ook zijn kleren meerdere keren per dag zeiknat. Arme jongen, want je kon merken dat hij wel honger had, maar te veel pijn om te kunnen slikken. De huisarts adviseerde perenijsjes, raketjes en fruitpuree van geen zuur fruit… Alles om ervoor te zorgen dat Joep toch wat vocht binnenkreeg.

Tsja, dat leek mij nou weer geen goed idee voor keto-Joep. Ik moest een koolhydraatarm alternatief verzinnen.

Keto-ijsjes van moedermelk

Ik dook de keuken in, om zelf wat te gaan maken voor Joep. Eerst maakte ik ijsjes voor hem. Met moedermelk en wat gepureerd fruit. Zo krijgt hij ook nog antistoffen en voedingsstoffen binnen én niet te veel suikers. Win-win! Hij accepteerde het. Slikken deed nog steeds pijn, maar het hielp. Hij kon zo wel vloeistof binnen krijgen. Kleine beetjes, dus kleine ijsjes waren het.

Vast voedsel en echt vloeibaar drinken ging niet, maar wat dikker vloeibaar én koud, dat ging als een tierelier; ook Griekse yoghurt deed het goed! Om Joep niet de hele dag yoghurt te laten eten, pakte ik de ontbijt&lunchspecial erbij, omdat ik wist dat daar verschillende ‘vloeibare’ gerechten in staan! We probeerden de smoothie van avocado en roodfruit, de pompoenmousse en de vanille-roomsmoothie. En hij at! Weliswaar mondjesmaat, maar kreeg zo toch de minimale hoeveelheid vocht binnen.

Heerlijke pompoenmousse

Na een paar dagen begon Joep weer naar de koelkast te lopen en zelf zijn eten uit te kiezen. Voor mij het teken dat het de goede kant op ging! Joep begon op te knappen en wilde ook weer wat vast voedsel eten. Naast olijven en wat watermeloen (zijn favoriet, voor af en toe), had het restje pompoenmousse zijn bijzondere aandacht.

Een échte verrassing was dat niet: Joep is dol op pompoen, hij springt altijd een gat in de lucht als we pompoen uit de oven eten. En die pompoenpuree was minstens zo’n groot succes! Ook ik vond het verrassend lekker, jammer dat ik het nooit eerder gemaakt heb… Een gerechtje wat vaker terug gaat komen, dat is zeker. En misschien blijft het daar niet bij.

Ik heb besloten wat vaker de ontbijt&lunchspecial te pakken, voor een verrassend ontbijtje. Zo zie je maar weer: alles heeft zo zijn voordelen. Je ontdekt nog eens wat, als je kind ziek is!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

De dreumes die weet wat hij wil…

Joep is inmiddels uitgegroeid tot een heuse dreumes. Lopen, een paar woordjes zeggen, én vooral goed laten weten wat hij wil. Dit begon al voor hij één was, met het roepen van ‘die’ en wijzen, maar inmiddels banjert hij ook vrolijk op zijn doel af. En als hij dat niet mag, dan is er van dat vrolijke weinig meer over.

Zo gaat het intussen ook met eten. Hij weet heel goed wat hij wil, maar ook zeker wat hij niet wil. Soms vliegen de borden door de kamer, of slaat hij de lepel die ik hem wil aangeven uit mijn hand. En tegenwoordig loopt hij naar de koelkast als hij wil eten. Wij hoeven enkel de deur nog open te zetten…

Zelf pakken

Onze koelkast heeft vaak een beetje dezelfde indeling en Joep weet de voor hem belangrijke dingen makkelijk te vinden. Roodfruit op de ene plank, yoghurt en kaas op de andere plank en olijven en andere conserven in de deur.

Dapper wijst hij aan wat hij wil en als wij niet snel genoeg zijn, dan pakt hij het zelf wel! Pak ik voor de grap eens wat anders, dan roept hij hard ‘die, die, die’. Ja, ja, keuzes maken, dat wil hij graag zelf doen. Vaak valt overigens zijn keuze op olijven en blauwe bessen. Het liefst samen, of vlak na elkaar. Tegenwoordig wil Joep niet alleen zelf bepalen en kiezen, hij wil ook ‘zelf koken’. 

Zelf koken

Hij wilde altijd al graag bij ons zijn als we aan het koken waren, maar speelde dan zijn eigen spel. Met een pollepel en een pan in zijn eigen stoel. Op een gegeven moment wilde Joep echt zien wat wij doen. Hij stond aan onze voeten, reikte zijn handjes uit, wilde opgetild worden en in de pannen roeren. Maar als je aan het koken bent, heb je natuurlijk niet altijd je handen vrij om hem te tillen.

We besloten op zoek te gaan naar een leertoren, een soort trappetje dat veilig genoeg is voor kleine kinderen. Zodat ze bij het aanrecht kunnen staan en kunnen helpen met koken. Hij krijgt zijn eigen bestek, en mag daarmee dingetjes rondscheppen. Of hij speelt met de theedoos en theezakjes (erin, eruit, sorteren) terwijl hij kijkt wat wij doen.

Een ding is zeker: vanaf het moment dat we de leertoren hebben, is het een succes. Joep staat iedere avond dapper op de toren en kijkt en helpt mee tijdens het koken. De Palembangse Kip uit startgids deel 3 bijvoorbeeld… En zelfgemaakt eten? Dat smaakt nóg véél lekkerder!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

WAAROM ETEN JULLIE ZO?

Dat is een vraag die mijn vriend en ik al kregen voordat we een kind hadden. Ik at al jaren koolhydraatarm/keto, en toen we gingen samenwonen ging Perry ook koolhydraatarm/keto eten. Zijn bloeddruk mocht een tandje omlaag, hij is wat kilo’s afgevallen en hij had ook geen zin om twee verschillende gerechten te moeten koken in de avond.

Ik legde toen altijd al uit dat mijn lijf ziek wordt van veel koolhydraten. Ik krijg last van mijn darmen, ben snel enorm moe en merk op langere termijn dat ik meer last heb van mijn auto-immuunziekte. Ook kom ik snel aan van koolhydraten, ik ben een typisch insulineresistent mens. Het levert me meer ellende op dan plezier.

GAAT JOEP OOK ZO ETEN?

Een logische vervolgvraag. Maar toch kregen we die vraag niet zo heel vaak. Waarom niet, dat weet ik niet. Misschien omdat mensen van ons al zo gewend waren dat wij zo aten, van ons al gehoord hadden waarom we zo eten en ze er dus ook niet van opkeken dat we er voor  Joep  ook voor kozen.

De enkele keer dat ons dit wel gevraagd werd, waren mensen vooral nieuwsgierig of we dat niet ingewikkeld vinden. Een broodje of rijstwafel meenemen is immers toch veel makkelijker?

MAKKELIJK KETO

Vaak hebben mensen ook geen idee hoe makkelijk het is om gezond koolhydraatarm keto te eten. Een broodje smeren moet je iedere dag opnieuw. Ik maak gewoon één keer per week een stapel wafels, een bak quiches/cakejes en kook de eitjes voor in bulk. Zo hoeven we alleen maar wat te pakken (eventueel te ontdooien, maar dat gaat natuurlijk ook vanzelf) en we kunnen gaan!

Bovendien hoef ik geen dozen vol snacks en tussendoortjes mee te nemen. Zelfs nu al merken we dat Joep langere tijd verzadigd is als hij een goede koolhydraatarme/keto maaltijd heeft gehad. Hij heeft meer eetmomenten dan wij, maar zeker veel minder dan andere kindjes van zijn leeftijd (die vaak de hele dag door ‘grazen’).

IS DIT WEL GOED VOOR KINDEREN?

Een hele enkele keer kreeg ik een kritische noot, kinderen hebben toch koolhydraten nodig? Is nu restrictief (beperkt) bezig zijn met eten niet een bodem voor problemen? Wat als hij straks anders wil? Ontneem je hem niet veel plezier? Ik leg vaak kort uit waarom ik ervan overtuigd ben dat ook kinderen geen grote hoeveelheden koolhydraten nodig hebben. Soms is er dan een opening tot gesprek, soms ook niet.

In mijn achterhoofd hou ik altijd: als iemand dit soort vragen stelt, heeft diegene vaak nog niet de voordelen van koolhydraatarm/keto eten zelf ervaren. Vaak eet zo iemand zelf grote hoeveelheden koolhydraten in de overtuiging dat dit ‘nodig’ is. En vaak zien diegenen deze aanpak als restrictief en als een soort ‘straf’. Terwijl ik het zie als een cadeau, iets waardoor ik meer heb aan mijn dag, me veel beter voel, beter functioneer. En dat gun ik Joep ook!

WAT ALS HIJ STRAKS ANDERS WIL?

Dit is de vraag die ik misschien nog wel het vaakst krijg. Nu kunnen wij immers alles bepalen. Op een gegeven moment is dat voorbij… De kans bestaat dat hij straks met vriendjes ‘mee wil doen’, dat hij op een gegeven moment beslist dat hij ook ‘ander’ eten wil. Maar dat is iets waar we nu nog niet mee bezig hoeven te zijn.

Ik hoef nog niet te beslissen wat ik er dan van vind of hoe ik ga reageren. Ook omdat de kans bestaat dat hij dat allemaal níet nodig vindt. Ik ga me nu nog niet druk maken om iets wat wel of niet gaat komen. Het moment dat dat wel gebeurt, is het vroeg genoeg om te bedenken hoe ik dat aan ga pakken, hoe we erover gaan praten en wat we gaan doen. We leven immers nu!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

ONMISBARE KOOLHYDRATEN 

Regelmatig vragen mensen ons of puur gezond keto wel goed is voor een baby en Joep echt niet meer koolhydraten nodig heeft. Ik ben ervan overtuigd dat gezond keto niet alleen voor volwassenen, maar ook voor (kleine) kinderen een goed idee is en dat dit absoluut niet schadelijk is! Maar daar is lang niet iedereen het mee eens. Waarom niet eigenlijk? Ik wil dat uitzoeken en google: ‘koolhydraatarm voor kinderen’. 

Direct popt er een link op naar de drie grootste redenen waarom je kinderen niet koolhydraatarm moet laten eten, ondanks dat dit onder volwassenen een erg populaire aanpak is. Ik ben benieuwd hoe ze die stellige uitspraak onderbouwen, welke argumenten er zijn… Spannend! Ik lees verder…

KOOLHYDRATEN OM TE GROEIEN

Het eerste wat ik lees, is dat koolhydraten noodzakelijk zijn voor de groei van je kind. Koolhydraten stimuleren de groei. En ja, dat klopt. Koolhydraten zorgen ervoor dat bepaalde processen, die zorgen voor groei, worden geactiveerd. Maar een teveel aan koolhydraten (en dat heb je al snel), kan ervoor zorgen dat dit proces wordt ‘overgestimuleerd’. Hierdoor ontstaan bijvoorbeeld obesitas en diabetes. Klachten die tegenwoordig steeds vaker voorkomen bij kinderen en tieners. De basis wordt al in de jongere jaren gelegd.

En bovendien ook eiwitten en beweging zorgen ervoor dat deze processen worden geactiveerd. Daarnaast zijn eiwitten een onmisbare bouwstof om te groeien. Zonder eiwitten geen groei, maar zonder koolhydraten kun je ook prima groeien.

Wat zeker zo is: kinderen kunnen over het algemeen wat meer koolhydraten eten, omdat hun metabolisme nog niet overladen is en daardoor stuk is gegaan. En hun lijf reageert nog veel beter op insuline, ook met weinig koolhydraten krijgt het lijf daardoor nog voldoende prikkels om te groeien. Bovendien bevat een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak voldoende eiwitten en bewegen jonge kinderen vaak ook volop! 

KOOLHYDRATEN VOOR ENERGIE

Het tweede argument zou zijn dat koolhydraten nodig zijn voor fysieke prestaties. Want koolhydraten leveren snelle energie en een tekort zou ervoor zorgen dat fysieke prestaties uitblijven door onder andere vermoeidheid. Ook herstellen na fysieke inspanning zal moeilijker zijn. 

Ook dit klopt, maar vooral als je lijf gewend is te draaien op een koolhydratenverbranding en al insulineresistent is. Omschakelen naar vetten wordt dan immers veel lastiger. Je lijf is gewend om een hele snelle brandstof te gebruiken, en het weggetje naar de vetverbranding? Daar ligt modder op. Je lijf kan er niet snel meer bij en de vermoeidheid slaat toe. Toch maar weer een broodje?

Als je lijf met keto gewend is om gebruik te maken van vetten als brandstof, is de weg naar de vetvoorziening vrij. Vetten kunnen snel omgezet worden in brandstof. En het mooie? Deze brandstof heb je altijd bij je, je hoeft er niet voor te eten. Lichaamsvet is óók brandstof! Kinderen kunnen vaak moeiteloos switchen tussen koolhydratenverbranding en vetverbranding, juist omdat hun metabolisme nog niet stuk is.

KOOLHYDRATEN VOOR DE VEZELS

Het derde en laatste argument is dat koolhydraten met vezels komen. Deze vezels zorgen voor vulling van de darmen, waardoor de darmen beter hun werk zouden doen. Maar ik weet inmiddels beter. Vezels zijn voor de darmen vaak vooral ballast. Ze vormen bulk en daarom lijkt het alsof we er goed van kunnen poepen. Het resultaat mag er wezen.

Als je weinig ballast hebt, heeft je lijf weinig te lozen. Je lijf kan met veel van de voeding effectief iets doen; opnemen en verteren. En de darmen hoeven niet vreselijk hard hun best te doen, maar hoeven alleen maar dat kleine beetje ‘rest’ op te ruimen.

MIJN LEVENDE VOORBEELD

Mijn lieve, levende voorbeeld is Joep. Joep is nu 14 maanden, hij blaakt van gezondheid en groeit! Joep is beresterk en graag fysiek bezig. Stilzitten is niks voor hem, maar klimmen en klauteren is het wel helemaal. En sinds een paar weken loopt hij ook korte stukjes! Hij ontwikkelt zich bovengemiddeld snel en voor wat we nu kunnen inschatten is hij ook erg slim.

Achterblijvende groei? Daar is echt niks van te merken. Ook lijkt hij werkelijk onuitputbaar, met zijn energietoevoer zit het dus ook wel goed (het mag zelfs soms wel een tandje minder). En zijn darmen? Die werken ook prima. Iedere ochtend en heel soms om de dag, steevast, op hetzelfde moment. Verstopt is hij nooit, en diarree heeft hij alleen als hij ziek is. Niets aan de hand dus!

Alle argumenten in het artikel kunnen dus met mijn eenpersoons (N=1) onderzoek ook worden uitgesloten… En in de praktijk zie ik gelukkig nog veel meer N=1 onderzoeken, die samen laten zien dat gezond koolhydraatarm/keto eten ook voor jonge kinderen een fantastisch idee is!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

ZIJN EERSTE HAPJE

Joep was toen ruim vijf maanden oud toen hij voor het eerst vast voedsel. Geen prakje of papje, maar stukken puur echt eten. Gezond keto dus! Bij zijn eerste maaltijd zat ook een stukje vlees: biefstuk. En wat bleek? Een groot succes! Hij vond het eten sowieso erg leuk, maar bij het proeven van het vlees lichtten zijn ogen op…

VLEES EN VIS VOOROP!

Hij heeft sindsdien bij alle maaltijden, naast groenten en soms wat fruit, dierlijke producten gekregen. Of zeg maar gerust: Dierlijke producten, met wat groenten en fruit. Zijn maaltijden bestaan altijd voor een groot gedeelte uit vlees of vis.

Een eitje (gebakken met gesmolten kaas is favoriet), speklapje, kippenpootje, lamskoteletje (zie foto), speklapje… Maar ook gerookte zalm, haring en makreel (zie foto) gaan er goed in! Oh en dacht je dat het vlees even rustig op een afstandje, buiten zijn bereik kan afkoelen? Echt niet. Hij gilt het uit… Schiet op!

VLEES BEVAT ÁLLES

Op zich is het niet zo gek dat jonge kinderen vaak een sterke voorkeur hebben voor dierlijke producten. Vooral in rundvlees zit alles wat ze nodig hebben, maar ook ander vlees en vis bevatten veel meer voedingsstoffen dan groenten en fruit. Vlees is bijvoorbeeld rijk aan B-vitaminen en allerlei belangrijke mineralen. Vis bevat noodzakelijke omega-3 die niet in plantaardige producten zitten.

Daarnaast zijn de voedingsstoffen in vlees en vis veel beter opneembaar dan de voedingsstoffen in groenten. En het bevat veel minder ‘antinutriënten’: stoffen die de plant moeten beschermen. Antinutriënten in groenten kunnen de opname van voedingsstoffen belemmeren en in hoge dosering kunnen ze zelfs giftig zijn.

WEET EEN BABY DAT?

Wij volwassenen benaderen alles met informatie, we willen alles beredeneren, zeker weten en uitzoeken. Hele jonge kinderen doen dat niet… Zij laten zich leiden door hun intuïtie, ook als het om eten gaat. Zij maken keuzes waarvan hun lijf aangeeft dat het goed voor ze is.

Joep beslist in een split-seconde dat hij liever vlees eet dan een aardbei. Of dat hij liever haring eet dan het stronkje broccoli dat ernaast ligt. Zijn lijf ‘weet’ dat vlees evolutionair slimmer is om te eten, dat er meer voedingsstoffen in zitten en dat hij er langer op kan teren. Een beetje groente en fruit vindt hij ook lekker hoor en dat eet hij ook zeker. Maar wel als bijgerecht, of als toetje. Niet als hoofdingrediënt!

VOORBEELD VOOR VOLWASSENEN

Eigenlijk zijn kinderen ons grote voorbeeld! Wij zijn ‘beïnvloed’… Door ideeën van buitenaf, door ‘kennis en wetenschap’, door meningen van anderen. Dat terwijl wij, als wij heel goed naar ons lijf zouden luisteren, vaak zelf ook goed weten wat de juiste keuzes zijn!

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

WAT GEVEN JULLIE DAN?

Steeds vaker vragen mensen: wat eet Joep dan helemaal precies? Heb je voorbeelden van zijn bordjes? Misschien een eetschema? De vragen zijn helemaal begrijpelijk. Als je zelf de aanpak van TheNewFood volgt is het niet zo ingewikkeld. De ene keer iets uit de eenpanspecial, dan weer iets uit de ovenspecial, soms een soep uit de soepspecial. Maar een baby (inmiddels dreumes)… dat is toch wel even wat anders!

WAT DE POT SCHAFT

Dat zou je misschien denken, maar eigenlijk is het helemaal niet zo spannend! In principe eet Joep hetzelfde als wat wij eten, dus meestal iets uit de boekjes. Veel ingewikkelder hoeft het ook niet te zijn. Joep wil ook niet anders; als wij iets anders dúrven te eten dan hij dan zie je hem kijken. Van zijn bord, naar ons bord, naar zijn bord. En dan… dan laat hij luid en duidelijk merken dat hij het daar helemaal niet mee eens is.

Heel soms kan het niet anders dat hij ander eten krijgt. Bijvoorbeeld als we iets eten wat Joep nog niet kan eten, of waarvan we weten dat hij het niet zo graag lust (dat is maar erg sporadisch). Enkel in die gevallen maken we iets speciaal voor hem alleen. We moeten dan wel iets maken waarvan we weten dat hij het waanzinnig lekker vindt, anders weigert hij te eten: hij wil immers alleen hetzelfde eten als wij!

HOEVEEL EET HIJ DAN?

Minstens zo vaak vragen mensen hoevéél Joep dan eet. Ook een begrijpelijke vraag, want veel mensen willen graag richtlijnen. Ze willen weten hoeveel een kindje dan ‘hoort’ te eten als het puur en echt (keto) eet zoals Joep. Ze vinden het spannend lijkt het wel, als er geen regels zijn. Krijgt zo’n kind niet te veel of te weinig? En is het wel uitgebalanceerd genoeg?

Maar ons motto is: Joep geeft het zelf wel aan! De ene dag eet Joep een vol bord leeg, de andere dag blijft het bij een paar hapjes. Er is eigenlijk geen peil op te trekken. En dat is prima! Wijzelf hebben ook niet alle dagen evenveel honger. Dus er zijn geen vaste hoeveelheden.

RUIME KEUZE

Wel bieden wij hem altijd genoeg aan. Meestal eten wij zelf als lunch wat verschillende hapjes en ook Joep krijgt een bordje vol, zoals in startgids deel 2, met bijvoorbeeld een ei-muffin, wat olijven, wat snackgroenten, soms een bakje soep of wat yoghurt, een pannenkoekje… We geven hem vaak van alles een beetje, zodat hij zelf kan kiezen wat hij wil eten. Soms wil hij meer.

En ’s avonds eet hij dus ook met ons mee. Eerst 1 of 2 opscheplepels. Soms wil hij (veel) meer, het bord van de foto hierboven met biefstuk, geprakte avocado, courgette en olijven at hij bijna leeg. Maar een andere keer blijft misschien de helft liggen. 

En weer een andere keer eet hij vrijwel niks, terwijl we toch denken dat hij honger heeft (Joep lijkt ‘hangry’ uitgevonden te hebben). Misschien heeft hij dan geen zin in wat we hem voorschotelen (heeft hij iets anders nodig)? Als we denken dat dat het is dan grijpen we naar zijn ‘noodvoedsel’. Olijven en kaas; dat lust hij áltijd! De olijven zijn niet aan te slepen hier en inmiddels halen we twee stukken kaas per week…

GEEN VOEDINGSSCHEMA’S

Er is dus geen vast schema en ik weet niet precies hoeveel Joep eet. Er belandt trouwens ook altijd een gedeelte in of onder zijn stoel, dus hoe hou je dat bij? Ik wil ook niet precies weten hoeveel hij eet. Hij eet wat hij nodig heeft, dat hoef ik niet in de gaten te houden. Het lijkt me voor anderen eigenlijk niet zo belangrijk om precies te weten wat hij eet.

Een voedingsschema zoals je die van bijvoorbeeld het Voedingscentrum of consultatiebureau krijgt, voegt niks toe. Het maakt je kind geen gezonder kind, en het kan jou als ouder (en kind!) alleen maar onzeker maken. Kijk en luister naar je kind, dat vertelt je alles wat je moet weten! Hierboven heb ik wat ideeën gegeven, de rest is aan het kind zelf. 

Gezondheid verbeterd

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die natuurlijk ook keto gaat eten! In haar blogs neemt Lara ons mee in hoe ze dat aanpakt en vertelt ze over alles wat je tegen kunt komen als je je baby keto laat opgroeien. 

HIEP HIEP, HOERA!

Op 1 maart 2023, een jaar geleden, werd Joep geboren. En nu vieren we zijn eerste verjaardag! Inmiddels is hij niet meer klein, maar een flinke kerel die graag de wereld verkent. Op gebied van eten is er veel veranderd… Van een melk drinkende baby is Joep inmiddels opgegroeid tot  een smikkelende dreumes!

Niet dat hij geen moedermelk meer drinkt… Joep drinkt natuurlijk nog melk, en geef hem eens ongelijk; een lekkere warme fles melk, liggend tussen mama en papa in. Dat is toch genieten! Maar het andere ‘vaste’ eten wordt steeds interessanter. Ook daarvan kan hij erg genieten!

Bijzondere smaak

Tijdens mijn zwangerschap at ik ook volledig keto. Veel zoetstoffen eet ik niet, eigenlijk vind ik het helemaal niet zo lekker én ik heb altijd zin om er meer van te eten als ik er eenmaal aan begonnen bent. Die zoetigheid smaakt toch naar meer, ook al is het geen echte suiker.

Of dit de reden is dat Joep ook zo’n bijzondere smaak heeft, weet ik niet. Wel weet ik dat zoetigheid hem helemaal niet interesseert. Een hapje slagroom (met zoetstof) vindt hij niks. En toen hij een keer per ongeluk een greep deed in een ‘echt’ taartje van een tante, schudde hij hard zijn hoofdje, keek erg vies en spuugde de taart uit.

Verjaardagstaart

De vraag was dus:  wat gaan we doen met zijn verjaardag? Zijn verjaardagstaart was een uitdaging… We wilden Joep heel graag een soort taartje geven die hij ook lekker vindt. Zonder zoetstof dus, het liefst een beetje zuur, want dat is zijn favoriete smaak. Net als zout, maar dat lijkt me voor een taart niks.

Ik besluit maar wat uit te gaan proberen. Pannenkoeken, die vindt hij lekker, dus de pannenkoeken uit de startgids worden de basis. Net als bij de feesttaart in de lentespecial en de pannenkoekentaart in startgids deel 3. Alleen nu de lagen bestreken met een mengsel met roomkaas en citroen? Of met bessen? Ik laat Joep van beide maar even een hapje laten proeven, voor hij straks ook deze taart uit wil spugen.

Citroencrème en bessenversiering

Uiteindelijk wordt het een pannenkoekentaart met crème van mascarpone met citroensap en citroenrasp, versierd met plakjes aardbei, wat frambozen en blauwe bessen. Allemaal dingen die Joep lekker vindt.

De échte verjaardagstaart redde de foto niet, we waren te enthousiast. Maar Joep vond het fantastisch! De foto waar Joep vakkundig de taart vernield, is er wel. Maar omdat ik de lezers van dit blog de prachtige taart zo graag willen laten zien (en omdat hij erg lekker was en Joep hem graag nog een keer eet), heb ik de taart een paar weken na zijn verjaardag, nog een keer gemaakt. Nogmaals: HIEP HIEP HOERA!

Gezondheid verbeterd