Onderzoeker Esther Nederhof ondervond zelf wat puur en echt eten met je kan doen en wilde hier wetenschappelijk onderzoek naar doen. Dat werd een lange ‘strijd’ die ze uiteindelijk verloor. Tegenwoordig houdt ze zich bezig met het coachen van mensen in haar boerderij in Norg. Ook schrijft ze over haar ervaringen, op haar eigen blogsite. Meer informatie over Esther lees je hier. 

Regelmatig krijgen we te horen van onze arts/diëtist/leefstijlcoach dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat puur en echt eten jouw klachten zou kunnen verminderen. Wat doe je dan? Vertrouw je op je arts of toch op de verhalen die je leest en hoort? Albert Einstein zei ooit: “Als je moet kiezen, luister dan naar ervaringen, niet naar de wetenschap.” En dat vat ook mijn standpunt goed samen. In dit artikel beschrijf ik, hoe ik, als onderzoeker, tot die conclusie ben gekomen. En wat het eigenlijk betekent, dat ergens geen wetenschappelijk bewijs voor is.

Minder hoofdpijn

Eind 2012 kwam ik voor het eerst in aanraking met puur en echt eten (Paleo, low-carb, keto, ik veeg het nu even op één hoop). Ik werkte toen als onderzoeker in Tucson, Arizona. Het idee sprak mij onmiddellijk aan en na wat Googelen probeerde ik het meteen uit. En ik was direct onder de indruk.

Ik had nooit de link gelegd tussen voeding en hoofdpijn (ja, misschien met chocolade en varkensvlees), voeding en buikpijn/ opgeblazen buiken (hoe naïef kun je zijn?) en tussen voeding en vermoeidheid (borstvoeding geven aan een peuter die altijd vroeg wakker is, kost nu eenmaal veel energie). Ik was écht stomverbaasd: minder hoofdpijn, een prettiger buik en meer energie.

Voeding en depressie

Terug in Nederland kreeg ik de kans om een deel van mijn onderzoekstijd te besteden aan onderzoek naar voeding en depressie. Ook op het gebied van depressie was ik onder de indruk van de verhalen die ik hoorde, en depressie was nu eenmaal het onderzoeksonderwerp van de vakgroep waar ik werkte. Omdat ik het belangrijk vond mijn kennis te delen met échte mensen, begon ik mijn blog ‘Voeding en Psyche’ en richtte ik de Ancestral Health Stichting op. The New Food is al vanaf het eerst symposium trouw sponsor.

Op mijn blog probeerde ik eerlijk en open te schrijven over het onderzoeksproces. Welke ideeën heb je? Met wie werk je samen? Hoe probeer je dat te financieren? Tot mijn leidinggevende mij adviseerde alleen nog te schrijven over successen, om mensen die mijn onderzoek moesten beoordelen een positief beeld te geven. Vooral het gefinancierd krijgen van onderzoek was een probleem.

Geld voor onderzoek

Het is altijd al lastig om aan geld voor onderzoek te komen, maar door de manier waarop de wetenschap georganiseerd is, is het vrijwel onmogelijk om onderzoek naar puur en echt eten erdoor te krijgen.

Ten eerste wordt dubbel blind, placebo gecontroleerd onderzoek gezien als de enige goede manier. Onderzoeksleider en deelnemer weten dan beide niet wie de werkzame stof en wie een nepmedicijn krijgt. Met onderzoek naar pure, echte voeding gaat dat natuurlijk niet. En zo wordt het heel lastig om geld te vinden voor onderzoek naar puur en echt eten ofwel oervoeding. Het wordt niet als goed onderzoek gezien, terwijl ik heel goed kan uitleggen waarom de resultaten juíst bruikbaar zijn in de praktijk.

Ten tweede heb je te maken met persoonlijke overtuigingen van de mensen die onderzoeksvoorstellen moeten beoordelen. En voeding is een gevoelig onderwerp. Iedereen heeft een mening. Niemand wil ongelijk krijgen. Daardoor zijn mensen die zelf geen ervaring hebben met oervoeding, en geen verhalen van anderen gehoord hebben, moeilijk te overtuigen. Ik kreeg het althans niet voor elkaar.

Dat alles schriftelijk gaat, maakte het voor mij ook moeilijk. Als onderzoeker kreeg ik nooit de kans in gesprek te gaan met mensen die mij ideeën moesten beoordelen. Ik kreeg nooit de kans om een patiënt die zichzelf genezen had met oervoeding in gesprek te laten gaan met hen. En dat vinden onderzoekers normaal. Zo gaat dat altijd.

Hobbels op mijn weg

Ondertussen bedacht ik een aantal manieren om onderzoek te doen waar ik geen geld voor nodig had. Én ik vond uiteindelijk toch geld voor een groot onderzoek. En dan zijn er weer flinke hobbels te nemen. Die hobbels waren te hoog voor mijn onderzoeksprojecten.

Bij het grote onderzoeksproject vonden de mensen die moesten beoordelen of het onderzoek verantwoord was bijvoorbeeld dat alle deelnemers eerst door een arts gezien moesten worden. Terwijl we juist gewone mensen wilden, geen depressieve patiënten. We hebben daar uiteindelijk meer dan 100 pagina’s over volgeschreven, maar ze bleven het onverantwoord vinden.

Onderzoek dat al wel was goedgekeurd door die commissie, werd dan weer door beoordelaars van het artikel onverantwoord gevonden. Zelfs al vond de Medisch Ethische Toetsingscommissie het wél verantwoord. Dat was trouwens dezelfde commissie die het grote onderzoek níet verantwoord vond. Nou, ik begreep het niet meer. Mijn conclusie is, dat het mij niet lukte om onderzoek naar het effect van puur, echt eten op depressie erdoor te krijgen. Daarvoor is het systeem té conservatief.

Niet bewezen

Het lukte mij uiteindelijk dus niet om ervoor te zorgen dat het effect van puur en echt eten op depressie wetenschappelijk werd bewezen. En ik ben niet de enige voor wie dat zo werkt. Met wie je ook spreekt, álle onderzoekers bevestigen dat het heel erg lastig is om onderzoek te doen naar het effect van puur en echt eten. En daardoor is er te weinig wetenschappelijk bewijs voor puur en echt eten. 

Wanneer jouw behandelaar zegt dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat puur en echt eten jouw klachten kan verminderen, bedoelt hij/zij dus eigenlijk dat er geen of nog heel weinig onderzoek naar gedaan is.

Inmiddels heb ik zelf mijn conclusies getrokken. Na een burn-out heb ik besloten niet terug te keren naar de wetenschap, maar mijn wetenschappelijke kennis en ervaringen te delen met échte mensen. Met iedereen die meer wil weten. Ook met jou!