Ketonen zijn een geweldige brandstof voor je lijf. Ze kunnen je lijf en vooral ook je hersenen, beter voorzien van energie dan glucose (koolhydraten). Iedereen die een ketodieet volgt, weet dat inmiddels: geen mist meer in je hoofd, geen honger meer en veel meer energie.

En omdat we dat allemaal wel willen kun je tegenwoordig ook ketonen kopen die kunstmatig zijn gemaakt. Ketonen ‘om in te nemen’. Een heuse hype op dit moment. Super handig, zou je denken, kunstmatige (‘exogene’) ketonen uit een zakje of potje… Maar is het ook slim en onschuldig? Nee, nee, nee en nog eens nee. Begin er alsjeblieft niet aan! Ik zal het uitleggen, waarom het een slecht idee is. Maar eerst even naar de basis… 

Hoe zit het ook alweer met ketonen?. 

Wat zijn ketonen?
Ketonen zijn een soort vetten die je lijf kan gebruiken als brandstof (voor energie). Het is een effectievere brandstof voor je lijf omdat ketonen heel eenvoudig kunnen worden opgenomen door de cellen. Er is geen hormoon nodig (zoals insuline) om de cellen te openen. Ketonen leveren in verhouding méér energie dan glucose. Vandaar dat je met een ketodieet steeds minder eten nodig hebt en toch steeds meer energie krijgt.

Hoe kom je aan ketonen?
Als je te weinig koolhydraten eet om je lijf te voorzien van genoeg brandstof (zoals bij het ketodieet) dan stapt je lijf over op andere brandstof. In eerste instantie zal je lijf eiwitten omzetten in glucose (koolhydraten). Maar als jij wel ruim vetten eet, dan stapt je lijf al snel (na een paar dagen) over op vetten als brandstof. Om vet te kunnen gebruiken maakt je lever er eerst vetzuren en ketonen van. Je maakt ketonen dus zelf.

Blijft je lever ketonen maken?
Zolang je strikt koolhydraatarm en voldoende vetten eet, blijft je lichaam vet gebruiken als brandstof. De lever gaat dan steeds door met ketonen maken uit vet. Genoeg vet blijven eten is belangrijk om die ‘vetmotor’ aan de gang te houden. Zelfs als je overgewicht hebt. Je lichaam kan alleen je eigen vetreserves gaan gebruiken als de vetmotor aan staat. Je lever maakt ketonen uit het vet wat je eet én uit je eigen vet.

Ketonen zijn meer dan alleen maar een effectieve brandstof

Ketonen kunnen veel doen voor je gezondheid
Omdat ketonen zo gemakkelijk kunnen worden opgenomen, spelen ze een belangrijke rol bij het voorkomen en genezen van verschillende ziektes. Recent nog kwam uit een Gronings onderzoek naar voren dat ketonen bij hartfalen voor een betere pompfunctie kunnen zorgen. Er zijn onderzoeken die laten zien dat ketonen heel gunstig zijn voor je hersenen en hersenziektes. Er worden nog steeds nieuwe voordelen gevonden.

Door de aanmaak van ketonen uit je eigen vet val je af
Volg je het ketodieet op de juiste manier dan kom je in ketose. Dat betekent dat je lichaam ‘draait’ op een vetverbranding. Van het vet wat je eet en ook je eigen lichaamsvet maakt je lever ketonen. Die ketonen worden vervolgens gebruikt als brandstof. Niet van al het vet trouwens, het grootste deel van dit vet kan je lijf al meteen gebruiken als brandstof. Dus niet de ketonen zelf zorgen voor afvallen, maar waar de ketonen vandaan komen: namelijk (ook) uit je eigen reserves. Die reserves worden minder; je wordt slanker, je valt af. 

Is het een goed idee om extra ketonen slikken?

Kunstmatige ketonen om (sneller) af te vallen?
Nee, integendeel, je kunt zelfs aankomen. Wanneer je extra ketonen gaat nemen (bijvoorbeeld als pillen of poeders) dan gaat je lijf eerst die extra ketonen gebruiken als brandstof. En als er op die manier genoeg brandstof binnenkomt, dan heeft je lijf geen reden om zelf ook nog veel ketonen te maken uit jouw eigen lichaamsvet of het vet wat je eet. Je zou dan zelfs juist kunnen aankomen!

Kunstmatige ketonen om (beter) in ketose te komen?
Wanneer je start met het ketodieet dan moet je lijf eerst leren om vet te gaan gebruiken als brandstof, want dat zijn we niet (meer) gewend. Je kunt lijf kan de eerste dagen moeite hebben om die vetverbrandingsmotor op te starten. Je helpt die motor opstarten (en te blijven draaien) door voldoende vet te eten. Ga je op dat moment kunstmatige ketonen nemen dan zal je lijf die gebruiken en niet de motor vol aanzetten.

Kunstmatige ketonen bij het (duur)sporten?
Wanneer je gezond koolhydraatarm/keto eet, dus inclusief ruim voldoende gezonde vetten, dan maakt je lijf voldoende ketonen aan om geweldig te presteren bij (duur)sporen, zoals hardlopen, fietsen of marathons. Kijk maar naar volkeren die nog keto eten zoals onze verre voorouders. Zij rennen sneller dan wij, alleen op eigen ‘natuurlijke’ ketonen (meer over keto en sporten). Je hebt geen extra ketonen nodig.

Waarom zeggen zoveel websites en verkopers dat het bewezen is?

Onderzoeken worden gedaan bij mensen die ‘normaal’ eten
Natuurlijk willen verkopers van kunstmatige ketonen jou laten geloven dat je ze nodig hebt. Volgens hen blijkt dat ook uit onderzoeken. Maar het gaat dan om onderzoeken die zijn gedaan met kunstmatige ketonen bij mensen die ‘normaal’ koolhydraten eten en niet bij mensen keto eten. Maar dat zeggen ze er nooit bij. Ze zeggen zelfs dat je juist met een ketodieet kunstmatige ketonen nodig hebt, terwijl dat echt onzin is. 

Onderzoeken naar afvallen en kunstmatige ketonen 
Er is wel onderzoek gedaan bij mensen die keto eten, naar het effect op afvallen. Die onderzoeken bevestigen wat ik hierboven al schreef: wanneer ‘kunstmatige ketonen’ (exogene ketonen) worden genomen (dus poeders of pillen), dan remt dat de eigen aanmaak van ketonen. En daardoor remt het dus het afvallen, omdat je lichaam niet, of minder, de eigen vetreserves gebruikt! Je kunt daardoor zelfs aankomen. 

Maar kan het kwaad, die kunstmatige ‘exogene’ ketonen?

Minder goed afvallen Doordat brandstof in de vorm van pillen of poeders wordt ingenomen, gaat het lichaam niet de eigen reserves gebruiken en val je mogelijk niet af of kom je zelfs aan.

Ketoacidose Te veel ketonen in je bloed, doordat je extra ketonen neemt, kán in enkele gevallen (bij mensen met diabetes type 1 en type 2 die nog maar weinig insuline aanmaken) ketoacidose veroorzaken. Dit is een levensgevaarlijke ’toestand’.

Mogelijk verslavend Het is niet uitgesloten dat wanneer je steeds extra kunstmatige ketonen neemt, je lijf ze zelf minder gaat aanmaken. Misschien kun je er uiteindelijk niet mee stoppen. Net als met kunstmatige melatonine; daarbij stopt het lichaam met de eigen aanmaak.

Het kost je veel geld Kunstmatige ketonen zijn duur en het effect houdt maar een paar uur aan. Je moet dus steeds opnieuw ketonen slikken, wat kan oplopen tot tientallen euro’s per dag. Tenzij je goedkopere ketonen neemt, maar volgens onderzoeken werken die vrijwel zeker niet. 

Geen controle op kwaliteit Natuurlijk zeggen verkopers altijd dat zij de beste soort verkopen. Maar er zijn geen wettelijke eisen waaraan ketonen moeten voldoen. Je hebt dus geen idee wat je slikt en of dat wel van goede kwaliteit is. Ook de prijs zegt niet alles.  

Bijwerkingen Exogene ketonen kunnen ook bijwerkingen geven. Hoe meer je gebruikt, hoe meer kans op bijwerkingen. Bijwerkingen die worden gemeld (ook in onderzoeken) zijn: misselijkheid; buikpijn; opgeblazen gevoel en winderigheid; obstipatie; diarree; lichte angstgevoelens; slaperigheid; hoofdpijn; duizeligheid; hartkloppingen; verkoudheid.

Conclusie: is het een goed idee om ketonen te gaan slikken? 

Nee! Begin er alsjeblieft niet aan. Houd het vooral bij puur en echt gezond koolhydraatarm/keto en bij je eigen ketonen. Meer heb je beslist niet nodig! Laten we nou niet weer beginnen met overbodige pillen en poeders in hoeveelheden die niet natuurlijk zijn en niet zonder gevolgen. De enige die echt iets heeft aan die kunstmatige ketonen, dat is de verkoper. Reken maar dat dit gouden handel is!