Selecteer een pagina
Kies de juist brandstof voor jouw lijf

Kies de juist brandstof voor jouw lijf

Vraag ik aan je welke brandstof je tankt bij het tankstation dan ligt het antwoord voor de hand; het hangt ervan af of je een benzine of een dieselmotor hebt! Al komt het volgens de ANWB regelmatig voor dat mensen verkeerd tanken, vooral politieagenten schijnen daar erg goed in te zijn! Die hebben het blijkbaar zo druk met verdachte omstandigheden opmerken dat het soort te tanken brandstof ze ontgaat.

Een gokje wagen

Weet je echt niet wat je moet tanken en is er niemand in de buurt die dat wel weet, dan moet je misschien gewoon een gokje wagen.  Gok je benzine en gaat je auto stuk dan was diesel een betere keuze geweest. Een simpel, maar heftig gevalletje voortschrijdend inzicht.

Wij mensen moeten ook regelmatig tanken om het vuur brandend te houden, maar welke brandstof past bij onze motor? De meningen zijn hier momenteel over verdeeld. Eigenlijk best bijzonder, want vroeger wisten we precies wat goed voor ons was. Dat wisten onze voorouders van nature, net als andere diersoorten precies weten wat goed voor ze is. Ook zonder bemoeienissen van een voedingscentrum.

En heel ingewikkeld kan het ook niet zijn zou je zeggen, er zijn in dit geval immers maar twee brandstofopties waar we uit kunnen kiezen: koolhydraten of vetten. Weet je echt niet welke brandstof  je moet eten dan kun je ook hier één van de twee proberen en kijken wat er gebeurt.

Verkeerd gegokt!

Ergens in de vorige eeuw besloot ‘men’ zo’n  gokje te wagen en in te zetten op koolhydraten. Op goed geluk. Nou ja, dat kwam eigenlijk door een frauderende wetenschapper waardoor ze dachten dat dat de beste keus was!

We zijn toen massaal koolhydraten gaan eten en vet ging in de ban. En wat was het resultaat? We werden ziek en dik, en nog zieker en dikker. Een conclusie lijkt me voor de hand liggen; het was precies de verkeerde keuze! Steeds meer wetenschappers, artsen en diëtistes delen deze conclusie.

Gelukkig is het nog niet te laat!

De juiste keuze was ‘vetten’ geweest. Toch jammer! Het goede nieuws is; als je jaren achter elkaar foute brandstof in je auto tankt is de schade onherstelbaar, maar bij ons mensen lijkt dat niet het geval. Want wie nu alsnog overschakelt op vetten als brandstof wordt overwegend slanker en gezonder en blijft dat ook.

Type 2 diabeten kunnen vrijwel altijd al vanaf dag twee hun medicatie afbouwen en uiteindelijk diabetes 2 zelfs helemaal omkeren en zonder medicatie verder. Om maar iets te noemen.

 

vettenDe vette werkelijkheid
Laten we met z’n allen besluiten dat het mooi geweest is. Het is jammer dat men ‘ooit’ blijkbaar de verkeerde keuze heeft gemaakt, maar dat kan de beste gebeuren. Dat toegeven is lastig, maar het wordt wel tijd om met z’n allen de werkelijkheid onder ogen te zien:  Namelijk dat we stuk gaan van heel veel koolhydraten eten en dat vetten eten wél goed is voor je lijf!

 

 

Nieuwsgierig naar hoe je dat aanpakt? Maak gebruik van de startgids en ervaar al binnen een paar dagen hoeveel beter je je voelt wanneer je de juiste brandstof tankt! Word ook een super vetverbrander! 

VERDER LEZEN 

Huisarts adviseert koolhydraatarm/keto menu

De patiënten van huisartsenpraktijk de Zwolse Tulp hebben het getroffen. Dete Hollemans is geen huisarts die vooral inzet op medicatie, maar op het verbeteren van de gezondheid door een andere leefstijl. Met gezonde koolhydraatarme voeding volgens de STARTGIDS als...

Bert fietst beter dan ooit na schrappen koolhydraten

Bert van Doorn (64) is altijd al een fanatiek fietser geweest; hij traint veel en maakt lange tochten van soms honderden kilometers. De laatste jaren ging het niet zo goed met hem. Hij kreeg gezondheidsklachten en het fietsen ging niet meer zo goed. Sinds maart 2016...

BLOG 3: BEN JIJ ER OOK KLAAR MEE?

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 2: ELKE DAG KETO TAART?

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 24 MINERALEN VOOR JE KINDJE

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 1: EERLIJK OVER ETEN

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 23 KETO-IJSJES VAN MOEDERMELK

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 22 ‘IK WIL HET ZELF DOEN!’

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 21 WAAROM EET JOEP KETO?

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 75 KETO & DERTIEN

Nancy (42) startte in januari 2021 met de aanpak van TheNewFood. Negen maanden later was ze 60 kilo kwijt (lees hier haar verhaal). Ze werd een ander mens, niet alleen van buiten, maar vooral ook van binnen. Inmiddels eten ook haar zonen Vinz (2011) en Senn (2013) met...

BLOG 74 Verslaafd gedrag

Nancy (42) startte in januari 2021 met de aanpak van TheNewFood. Negen maanden later was ze 60 kilo kwijt (lees hier haar verhaal). Ze werd een ander mens, niet alleen van buiten, maar vooral ook van binnen. Inmiddels eten ook haar zonen Vinz (2011) en Senn (2013) met...

BLOG 20 KOOLHYDRATEN OM TE GROEIEN

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 19 JOEP EET HET LIEFSTE VLEES

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 73 Gewoon plezier maken!

Nancy (42) startte in januari 2021 met de aanpak van TheNewFood. Negen maanden later was ze 60 kilo kwijt (lees hier haar verhaal). Ze werd een ander mens, niet alleen van buiten, maar vooral ook van binnen. Inmiddels eten ook haar zonen Vinz (2011) en Senn (2013) met...

Dit artikel heb ik geschreven samen met Lara Schalk. Heb je nog vragen na het lezen van deze informatie? 
Stuur me even een bericht.

Matty Barnhoorn  TheNewFood 

Wie is Lara Schalk?
Lara Schalk is verpleegkundige bij TheNewFood. Lara combineert haar medische achtergrond met haar schat aan kennis over gezonde koolhydraatarme/keto voeding. Ze schrijft onder andere artikelen voor de site en adviseert en begeleidt bij deze aanpak, ook één op één. Kijk hier voor de mogelijkheden. Stuur Lara een bericht.

BOEKEN Koolhydraatarm/keto eten 

Succesvolle praktische aanpak met makkelijke koolhydraatarme/KETO menu’s en heerlijke recepten voor elke dag.

Delen
Meer dan 100 kilo afvallen zonder honger

Meer dan 100 kilo afvallen zonder honger

Lynne is tien jaar oud wanneer ze voor de eerste keer op dieet gaat. Vanaf dat moment volgen er nog heel veel pogingen om gewicht kwijt te raken. En dat lukt haar tot halverwege haar dertigste redelijk goed. Ze leidt een actief leven en treedt ook op met dans en zang in parades. Haar gewicht moet ze wel heel goed in de gaten houden en honger moet ze altijd negeren.

Expert in afvallen!

Ze wordt een expert in diëten en afvallen, maar ze houdt zo’n dieet vaak niet lang vol. Ze heeft altijd honger. En zo komt ze terecht in een vicieuze cirkel van afvallen en aankomen. Een eindeloos gevecht met eten.
Tegen haar veertigste wordt het steeds lastiger om op gewicht te blijven.

Ze zoekt steeds naar nieuwe methodes die haar kunnen helpen om af te vallen en om van die eeuwige honger af te komen. Ze probeert dieetpillen, eiwitrepen, shakes, special K ontbijtjes en steeds minder eten. Er is eigenlijk weinig wat ze niet probeert. Ze doet ook mee aan allerlei groepsprogramma’s. Ze eet vrijwel altijd heel weinig vet, weegt netjes al haar eten af en telt altijd calorieën.

Ondertussen neemt ze de intensieve zorg voor haar zieke moeder op zich, die uiteindelijk zou sterven aan ernstige complicaties van diabetes 2. Zo wil Lynne zelf niet sterven, besluit ze dan. Ze weet dat ze ‘ iets’ moet doen, maar heeft geen idee wat. Weer een ander vetarm dieet zou haar alleen maar hongeriger maken en zieker en dikker. Ze was de hele tijd uitgeput. En ze voelde zich een complete mislukking.

Zes maanden lang 800 calorieën per dag

De ultieme poging om af te vallen is een dure kuur onder medische begeleiding. Zo’n kuur bestaat uit 6 maanden uitsluitend eiwitshakes en maximaal 800 calorieën per dag. Ze valt daar enorm mee af! Maar zodra ze weer normaal gaat eten komt ze meteen nog veel meer aan.

Tegen haar veertigste weegt Lynne met haar 162 cm ruim 170 kilo.

Ze is altijd moe en hongerig. En ook erg bang, want zoveel heeft ze nog nooit gewogen!

Collega’s adviseren dokter Westman

En dan in november 2009 komt ze via collega’s terecht bij dokter Westman (Duke University Medical Center, Durham). Hij is een internationaal bekende onderzoeker en expert op het gebied van een koolhydratarm/keto dieet, ter vermindering en preventie van obesitas en diabetes 2.

Dokter Westman is de eerste die haar echt zal helpen. Hij schrijft haar een strikt koolhydraatarm/keto dieet voor. Hij vraagt haar om precies datgene te gaan eten waarvan ze al die jaren dacht dat het haar dik en ziek maakte. Hij leert haar dat vetarm eten je juist dik maakt. Ze leert een compleet andere manier van eten met veel verse producten, veel gezonde vetten en per dag niet meer dan 20 gram koolhydraten.

Afvallen gaat niet over wilskracht, maar over de juiste voeding kiezen die je verzadigt.

100 kilo afvallen in 4 jaar tijd

Ze leert dat je juist vet moet eten om vet te verbranden. Opvallend is dat ze nooit meer hunkert naar eten of hongerig is. In ruim 4 jaar tijd valt ze meer dan 100 kilo af. Zonder operatie of ongezond crashdieet. En ze bruist weer van de energie! Haar bloedwaardes zijn allemaal prachtig normaal.

Elke dag puur vers eten

Haar menu bestaat voornamelijk uit puur vers eten. Met ruimschoots goede vetten (olijfolie, kokosolie en avocado), zuivel (boter, verse slagroom, volvette kaas), eieren, rundvlees, kip, varkensvlees, niet-zetmeelrijke groenten zoals slasoorten, boerenkool, spinazie, ui, tomaten, pompoen, courgette, broccoli, paprika, en van tijd tot tijd noten en koolhydraatarm fruit (bosbessen, bramen, aardbeien, frambozen).

Ze heeft geleerd dat je niet gezonder kan worden als je verkeerd (mager!) blijft eten. Zelfs niet als je heel veel meer gaat bewegen. Alleen met de juiste voeding kan je weer slanker en gezonder worden. Ze is heel gelukkig dat ze deze voedzame, duurzame en gezonde manier van eten heeft ontdekt. En dat niet alleen, voor het eerst in haar leven is Lynne niet meer in gevecht met eten. Niet meer in oorlog met de weegschaal. Niet langer in oorlog met zichzelf!

Bekijk hier het interview met Lynne op dietdoctor.com. 

 

Wil jij ook jouw ervaring met deze aanpak delen? Stuur ons een bericht. Wij nemen persoonlijk contact met je op voor een interview. Laten we nog meer mensen inspireren om anders te gaan eten en weer slanker, energieker en gezonder te worden!   

Delen
Bourgondiër Frank keerde zijn diabetes om

Bourgondiër Frank keerde zijn diabetes om

In januari 2015 kreeg Frank Linnhoff te horen dat hij diabetes type 2 had. Hij schrok behoorlijk van dit nieuws want zijn vader had ook diabetes gehad, was daardoor blind geworden en uiteindelijk overleden aan nierfalen. En de broer van Frank was al jong diabeet en was daardoor inmiddels één been kwijtgeraakt. Akelige vooruitzichten.

Zoektocht op internet

Frank maakte zich uiteraard enorme zorgen en verdiepte zich op internet in diabetes en mogelijke behandelingen. Daarbij stuitte hij op het gegeven dat diabetes succesvol is om te keren met een koolhydraatarm/keto dieet.

Hij bedacht zich geen moment. Hij kocht een bloedsuikermeter, gaf brood, aardappels, rijst, suiker en alle andere koolhydraatrijke voeding die hij nog in huis had, aan een vriendin, en stapte van de ene op de andere dag over op een strikt koolhydraatarm dieet.

Binnen een half jaar stabiele gezonde bloedsuikerwaardes

Na drie dagen was zijn bloedsuiker gezakt van 25 mmol/l naar 11. Na een week zakte zijn bloedsuiker naar 9 en zo ging dat verder tot deze na een half jaar stabiel bleef rond 5,6 mmol/l. Dus binnen een halfjaar was het HbA1c weer normaal. Uitsluitend door een strikt koolhydraatarm/keto dieet, en zonder medicatie.

Na twee maanden, had hij ’s morgens geen honger meer en at hij alleen lunch en diner. Na 4 maanden, at hij een aantal keer per week zelfs maar één keer per dag.  Hij had gehoopt ook meteen flink af te vallen, maar dat had meer tijd nodig. Hij bleef nog lange tijd schommelen rond de 115 kilo. Wel viel hij in omvang af en werd zijn gezicht een stuk slanker. Pas na een half jaar, toen zijn bloedsuikers lager en stabiel waren, begon hij gewicht te verliezen.

Veel gezondheidswinst

Zijn bloeddruk is gezakt van 160/90 naar 125/70. Zijn bloedwaardes, cholesterol en trygliceride waardes zijn nu goed. Zijn spijsvertering is nu heel rustig en hij heeft geen aambeien meer. Tandvleesontstekingen waar hij voorheen veel last van had, genazen spontaan en ook de conditie van zijn huid ging vooruit. Eveneens merkt hij dat hij helderder kan denken, zich beter kan concentreren en opgewekter is geworden. Zijn conditie is enorm vooruit gegaan. Vóór hij LCHF ging eten was hij altijd doodmoe en weinig actief. Een ritje van vijf kilometer op de fiets putte hem toen volledig uit, terwijl hij nu zonder enig spoor van vermoeidheid vijftig kilometer fietst.

Frank had niet verwacht dat het overstappen op een strikt koolhydraatarme/keto aanpak hem zoveel gezondheidswinst op zou kunnen leveren. Zijn vrienden konden niet geloven, dat dit allemaal het gevolg was van het overschakelen naar een andere manier van eten, zonder suikers en zetmeel, maar met meer groene groenten en meer dierlijk vet.

Hoe ziet zijn menu er nu uit?

Zijn menu verraadt zijn Franse bloed. Hij eet groene groenten, bloemkool, spinazie, paprika, aubergine, groene kleine bonen, komkommers, salades, kruiden, paddenstoelen, noten, lijnzaad, avocado, zwarte olijven, extra vergine olijfolie, kokosolie, roomboter, volvette kaas, room, kwark van rauwe melk, eieren van scharrelkippen, vet vlees van grazende koeien, varkens, lam, eend,  gans, lever, orgaanvlees, spek, bloedworst, eend- en gansreuzel, sardine, makreel, haring, zeevruchten, water, ongezoete koffie, thee en zo nu en dan een glas rode wijn. 

Beter laat dan nooit

Hij geniet dagelijks van alle heerlijke verse producten en maaltijden die hij met veel plezier zelf bereid. “Het enige wat ik nu vooral jammer vind, is dat ik pas op m’n 67ste deze gezonde manier van eten, die me zoveel voordelen biedt, heb ontdekt.”

Bron: Dietdoctor.com 

Wil jij ook jouw ervaring met deze aanpak delen? Laat het ons weten! Wij nemen persoonlijk contact met je op voor een interview. Laten we nog meer mensen inspireren om anders te gaan eten en weer slanker, energieker en gezonder te worden!  

Delen
Word je dikker van vette kaas of van patat?

Word je dikker van vette kaas of van patat?

“Als je minder calorieën eet dan je verbruikt dan val je af” Nog steeds wordt deze theorie gebruikt om mensen van hun overgewicht af te helpen. Maar werkt deze calorieën benadering eigenlijk wel? en klopt de theorie: “een calorie is een calorie” wel? Of had Albert Einstein gelijk die zei; ‘Niet alles wat geteld kan worden telt’ en geldt dat ook voor een calorie?

De calorie theorie
Als je minder calorieën binnen krijgt dan je verbruikt dan val je af, zo simpel is het volgens de calorie theorie. Koolhydraten bevatten minder calorieën dan vetten. Vetten bevatten in verhouding veel calorieën, namelijk 9 kcal per gram vet tegenover 4 kcal per gram koolhydraten. Vanuit de calorie theorie wordt vetrijke voeding afgeraden. Het advies is om minder vetten te eten en juist meer koolhydraten, omdat je dan minder calorieën binnenkrijgt.

 

Experiment: eet zoveel patat of vette kaas als je wilt

 

Krijg je altijd meer calorieën binnen als je mag eten wat je wilt?
Om die vraag te beantwoorden werd een experiment onder kinderen uit groep 8 uitgevoerd. De kinderen werden in twee groepen verdeeld. De ene groep kreeg vette kaashapjes met calorieën uit voornamelijk vet en eiwit. De andere groep kreeg patat, wat voornamelijk bestaat uit koolhydraten en vet. De kinderen mochten allemaal zoveel eten als ze wilden.

Als je uitgaat van de calorie theorie zouden de kinderen uit de “kaas snack groep” meer calorieën moeten eten, omdat kaas meer vet bevat. Maar uiteindelijk at de “patat groep” drie keer meer calorieën dan de “kaas groep”!

Niet de hoeveelheid calorieën maar de bron is van belang
Dit experiment komt overeen met andere bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek waarin werd aangetoond dat kinderen meer calorieën eten wanneer ze voornamelijk veel en/of snel opneembare koolhydraten consumeren. Het gaat dus niet om de hoeveelheid calorieën, maar om waar ze vandaag komen!

Grote hoeveelheden koolhydraten veroorzaken een continue schommeling van het bloedsuikers, wat gepaard gaat met hongergevoelens en overeten. Een overschot aan koolhydraten wordt opgeslagen als lichaamsvet. Pure en onbewerkte voeding levert niet alleen calorieën, maar is van nature vetrijker en koolhydraatarmer. Vetten geven juist een verzadigd gevoel en voorkomen ze dat het lichaam ontregeld raakt. Vetten maken dus niet vet, maar voorkomen juist dat je vet wordt!

Focus op calorieën werkt vrijwel nooit in de praktijk
Mensen die focussen op calorie arm eten, en dus koolhydraat rijk en vet arm eten, worden eigenlijk dubbel gestraft. Niet alleen zorgt de continue schommeling van het bloedsuiker voor meer hongergevoelens en overeten. Ook raakt de hormoon balans verstoord onder invloed van koolhydraten, waardoor het lichaam zich minder verzadigd voelt en je steeds honger hebt.

We zien hierdoor dat mensen die af proberen te vallen door middel van calorieën tellen vaak weinig succes hebben, teleurstellende resultaten boeken of soms juist aankomen.

Nog een reden waarom calorieën tellen niet werkt
Een ander probleem bij het “minder calorieën eten” of “meer calorieën verbruiken” om gewichtsverlies te bereiken is dat het praktisch gezien eigenlijk onmogelijk is. Ten eerste is het niet te achterhalen hoeveel calorieën het lichaam opneemt uit het gegeten voedsel. Daarnaast is het verbruik van calorieën variabel, niet alleen omdat de hoeveelheid beweging nooit hetzelfde is, ook kan het lichaam zijn stofwisseling verlagen waardoor het minder calorieën nodig heeft.

Vetrijk menu beter alternatief
Onderzoek toont aan dat voedingsmiddelen die veel vetten bevatten, meer gewichtsafname en een stabiel gewicht bewerkstelligen ten opzichte van calorie arme diëten of diëten die in verhouding veel koolhydraten bevatten. Daarnaast toont wetenschappelijk onderzoek aan dat een voedingspatroon met meer vet en weinig koolhydraten gunstige metabolische waarden creëert, de kans op hart en vaatziekten verminderd, in veel gevallen diabetes kan omkeren en mensen een langere levensverwachting biedt.

Bron: Lucan, S.C., DiNicolantonio, J.J. (2014, 29 may) How calorie-focused thinking about obesity and related diseases may mislead and harm public health. An alternative

 
Evelien de Vries diëtist
TheNewFood

Delen
Vaatchirurg schrijft koolhydraatarm dieet voor

Vaatchirurg schrijft koolhydraatarm dieet voor

Vaatchirurg dokter Haroun Gajraj besloot te stoppen met cholesterolverlagende medicijnen en in plaats daarvan te beginnen met een gezonde koolhydraatarme/keto aanpak, inclusief roomboter en veel eieren op het menu. Hij onderzocht het effect. “Je zou verwachten dat een dieet vol verzadigde vetten een negatieve uitwerking op mijn cholesterol meting zou hebben – maar nee, de waarden daalden verder en zelfs zeven maanden later zijn ze nog altijd laag.”

Hij viel af, vooral rond de maagstreek. “Inmiddels leef ik al zeven maanden met dit dieet en zonder cholesterolverlagende medicatie. Ik ben 58 en slik geen enkele medicatie en voel me beter dan ik me in jaren heb gevoeld. Ik maak me echter wel zorgen om de voorstellen om mensen eerder cholesterolverlagende medicijnen voor te schrijven.”

Bijwerkingen
Bij zijn eigen arts melde dokter Gajraj hij dat het nemen van medicatie hem bijwerkingen opleverde die vervelend waren, ondanks dat dit niet het geval was. “Hij reageerde nauwelijks. Bewijzen vanuit de farmaceutische industrie dat afgelopen maand gepubliceerd werd – bewijs waarvan ik vermoed dat de data voornamelijk afkomstig is uit de farmaceutische industrie – suggereert dat bijwerkingen zeldzaam zijn. Eerdere studies hebben echter al aangetoond dat een op de vijf mensen die cholesterolverlagende medicatie innemen lijden aan bijwerkingen; van spierpijn en diarree tot geheugenverlies en wazig zicht.”

Koolhydraatarm
“De grote verandering in mijn leefstijl die ik heb doorgevoerd sinds te zijn gestopt met cholesterolverlagende medicatie is het schrappen van suikers en veel koolhydraten en het eten van meer dierlijke vetten. Veel experts geloven inmiddels dat suikers de werkelijke slechterik zijn wat betreft hartaandoeningen.

“Er is inmiddels ruimschoots bewijs dat verzadigde vetten niet de veroorzakers zijn van hartaandoeningen. Zoals de recente analyse van 70 studies uitgevoerd door de universiteit van Cambridge.” Vertelt Dr Gajraj. Hij geeft aan dat cholesterol verlagende middelen, wat hem betreft, alleen voorgeschreven dienen te worden voor mensen die daadwerkelijk een hartafwijking hebben. “Maar dat is vooral omdat ze ontstekingsremmend werken door CRP (C-reactief eiwit) verlagend werken. Dit kan echter ook worden bereikt met lichaamsbeweging, het verminderen van gewicht en omega 3 supplementen. In feite zijn ze dus ook dan niet nodig.”

Geen bewijs

Dr Gajraj benadrukt dat het streven naar een zo laag mogelijk cholesterol niet klopt. “Bij een recent onderzoek in Noorwegen waarbij 52,000 mannen en vrouwen 10 jaar lang werden gevolgd bleek dat vrouwen met een laag totaal cholesterol een groter risico liepen te overlijden, aan hartafwijkingen of andere oorzaken, waaronder kanker. Dit bevestigd vindingen van eerdere studies.”

Hij geeft ook aan dat bij mannen bleek dat zowel een hoog als een erg laag cholesterol verbonden leek te zijn met overlijden. Waarden tussen de 5mmol/l and 7mmol/l werd als optimaal genoemd. Dit bleek al het nationale gemiddelde van Noorwegen te zijn. “Daarnaast worden in een aantal studies hoog cholesterol bij ouderen in verband gebracht met verlengde levensduur.”

Grotere kans op diabetes door medicatie

Voor Dr Gajraj was de keus om te stoppen met cholesterolverlagende middelen een bewuste en goeddoordachte keuze. “Alle vier mijn grootouders en mijn zus hebben diabetes. Onderzoek in Canada heeft aangetoond dat cholesterolverlagende middelen de kans op diabetes vergroten, dus dat geeft me weinig vertrouwen.”

 

Bron: Vaatchirurg stopt met statines 

 

  

Heb je nog vragen na het lezen van deze informatie? Stuur me even een bericht.

Matty Barnhoorn
TheNewFood

 

 

Delen
Roomboter of margarine, waar kies jij voor?

Roomboter of margarine, waar kies jij voor?

Ik let altijd op welke keuzes mensen maken bijvoorbeeld in de supermarkt of bedrijfskantine. Het verbaast me steeds weer hoeveel mensen nog kiezen voor margarine om te bakken en voor op brood, terwijl het lang niet zo lekker is als roomboter en zéker niet gezonder. Waarom kiezen mensen het dan toch?

Voor het antwoord op deze vraag moeten we terug naar de jaren ’70 van de vorige eeuw. Toen werd nog gedacht dat roomboter een ongezond product is vanwege de verzadigde vetten. Er kwamen allerlei vervangers voor roomboter op de markt, gemaakt van plantaardige oliën. We dachten toen dat dat gezonder was. We dachten dat nep-eten uit de fabriek gezonder was dan écht eten!

Maar inmiddels weten we dat vetten zoals roomboter niet de oorzaak zijn voor hart-en vaatziektes. Roomboter blijkt zelfs erg gezond! En margarine blijkt helemaal niet zo gezond als we dachten. Helaas is blijkbaar lang niet iedereen hiervan op de hoogte. Daarom geef ik je vier redenen.

Vier redenen waarom je beter voor roomboter kunt kiezen:

1. Roomboter is een natuurproduct gemaakt van melk

Roomboter is gemaakt van twee ingrediënten: Room, afkomstig van melk en eventueel zout. De room wordt gekarnd tot deze dik is. Roomboter ondergaat geen chemische bewerkingen, die de samenstelling verandert. Roomboter is een puur natuur product.

Roomboter bevat van nature vitaminen A, D, E en K. Bovendien zit er kalium, jodium en calcium in. Allemaal onmisbare voedingsstoffen.

Ingrediënten roomboter: Melkvet (room), eventueel zout, water

2. Margarine is een sterk chemisch bewerkt product gemaakt van olie

Margarine (en halvarine) heeft niets te maken met boter. Margarine wordt niet uit melkvetten gemaakt maar uit geraffineerde oliën en vetten. Om margarine wel op boter te laten lijken vinden allemaal chemische bewerkingen plaats en worden chemicaliën toegevoegd die het product nog ongezonder maken. Aan margarine wordt in de fabriek vitamine A en D toegevoegd.

Ingrediënten margarine*: Water, plantaardige oliën 45% (zonnebloemolie(26%), lijnzaadolie(11%), palmolie, koolzaadolie(2%)), emulgatoren (mono- en diglyceriden van vetzuren, zonnebloemlecithine), droge melkbestanddelen, conserveermiddel (kaliumsorbaat), voedingszuur (citroenzuur), vitamines A en D, natuurlijke aroma’s, kleurstof. *Voor elke soort margarine/halvarine geldt een andere samenstelling.

3. Gezonde vetten voor een gezond lijf

Terwijl wij sinds de jaren 70 minder vet zijn gaan eten, is het aantal mensen met diabetes 2 en overgewicht juist enorm toegenomen! Minder vet eten zorgt er blijkbaar niet voor dat je slanker en gezonder wordt.

Uit onderzoeken waarin mensen méér vet en minder koolhydraten aten, blijkt wel dat mensen slanker en gezonder werden, met lagere bloedsuikers en minder kans op hart- en vaatziektes. Meer vet zorgt dus wél voor een slanker en gezonder lijf.

Roomboter bevat tweemaal zoveel vet als margarine. Het vet in roomboter is bewezen gezonder. Roomboter heeft (nog meer dan andere volvette zuivel) een positieve invloed op de kans op hart- en vaatziekten en diabetes type 2, zo blijkt uit steeds meer onderzoeken.

Afname hart- en vatziekten

In Zweden is de bevolking de afgelopen jaren weer steeds meer roomboter gaan eten. Het aantal hart- en vaatziektes in Zweden is in diezelfde periode evenredig afgenomen! Gezonde vetten, zoals roomboter, kokosvet en andere gezonde vetten zijn onmisbaar in een gezond dieet.

Ook in de praktijk zien we vrijwel altijd, dat in korte tijd de bloedwaardes en algehele gezondheid aanzienlijk verbeteren wanneer mensen overstappen op een menu met méér gezonde vetten, volvette zuivel en veel minder koolhydraten. Een effectieve aanpak die ik ook gebruik in de startgids.

4. Roomboter is veel lekkerder!

Niet geheel onbelangrijk: Roomboter is gewoon veel lekkerder! En het verzadigt ook stukken beter dan vele vetarme of vetvrije vervangers.

Mijn advies: Geniet vanaf nu lekker van pure roomboter, het mág! En laat margarine, halvarine en andere ‘nep-boters’ in pakjes, bakjes en flessen bak- en braadproducten vooral staan.

 

BOEKEN Koolhydraatarm/keto eten 

Succesvolle praktische aanpak met makkelijke koolhydraatarme/KETO menu’s en heerlijke recepten voor elke dag.

Delen
Niet groen door groente, niet vet door vet!

Niet groen door groente, niet vet door vet!

‘Boter, olijfolie, vette room en bacon zijn geen schadelijke voedingsproducten. Integendeel. Vet is het allerbeste voor mensen die gewicht willen verliezen. En er is geen verband tussen het eten van veel vet en hart- en vaatziekten’. Aldus een Zweeds onderzoekscomité dat enige tijd geleden een rapport uitbracht.

Zweden is het eerste land met nationale voedingsrichtlijnen die vetarme diëten de deur wijzen en een vetrijk, lowcarb eetpatroon stimuleren. Die omslag komt na een twee jaar durende, onafhankelijk uitgevoerde studie. Een comité boog zich over maar liefst 16.000 studies op het gebied van eten.

‘Angst voor vet volledig ongegrond’
Lange tijd adviseerde de Zweedse gezondheidszorg de bevolking om vooral verzadigd vet en calorieën te mijden. Koolhydraatarme diëten werden afgedaan als schadelijk, flauwekul en rages die niet op wetenschappelijk bewijs gebaseerd waren. In plaats daarvan spoorden gezondheidsdeskundigen diabetici aan om veel fruit (=suiker) en vetarme producten te eten waar wel veel suiker of kunstmatige zoetstoffen in zaten: gevaarlijke triggers voor suikerverslaafde mensen.

Door dit rapport gaan al die ideeën radicaal overboord. Professor Fredrik Nyström, lid van het comité en fel tegenstander van vetarme diëten liet eerder weten: ‘Het voelt geweldig dat we nu dit wetenschappelijke rapport hebben, en dat de twijfels ten opzichte van lowcarb diëten bij mijn collega’s verdwenen naarmate ons onderzoek vorderde. Als je alle recente wetenschappelijke studies naast elkaar zet, is het resultaat onbetwistbaar: onze diepgewortelde angst voor vet is volledig ongegrond. Je wordt niet vet van vet voedsel, net zoals je geen atherosclerose krijgt van calcium en niet groen wordt van groene groenen.’

Verbeterde gezondheid door Low-Carb
Volgens het rapport zorgt een LowCarb dieet voor een verhoging van het HDL cholesterol (het ‘goede’ cholesterol) en geen enkele nadelige gevolgen voor het LDL-cholesterol (het ‘slechte’ cholesterol). Dit geldt zowel voor het gematigde lowcarb dieet, waarbij minder dan 40 procent van de totale energie-inname uit koolhydraten bestaat, als het striktere lowcarb dieet, waarbij minder dan 20 procent van de totale energie-inname uit koolhydraten bestaat. Daarbij leidt het striktere koolhydraatarme eetpatroon tot verbeterde glucosewaarden voor mensen met obesitas en diabetes en een kleine verlaging van het aantal triglyceriden (een soort vetcellen die zich ophopen in het bloed, red.).

Aardappels of snoep ?
Nyström pleit al lange tijd voor het schrappen van koolhydraatrijke voeding waar veel suiker en zetmeel in zit, om zo gezondere waarden op het gebied van insuline, bloedlipiden en goed cholesterol te verkrijgen. Dit betekent dus: geen suiker, aardappelen, pasta, rijst, zetmeel en brood, en juist meer olijfolie, noten, boter, volvette room, ‘olieachtige’ vis (als zalm, makreel en sardientjes, red.) en grotere stukken vlees. Aangezien aardappelen ook veel glucose bevat, dat ons lichaam omzet in suiker, benadrukt de professor: ‘Als je dat eet, kun je net zo goed snoep eten.’

Dikke, slechte mensen?
Andere ‘wijsheden’ omtrent voeding die de professor resoluut van de hand wijst:
‘Calorieën zijn calorieën, waar ze ook vandaan komen’
‘Het gaat allemaal om het bijhouden van calorieën’
‘Mensen zijn dik omdat ze niet genoeg bewegen’
‘Het ontbijt is het allerbelangrijkste maal van de dag’

Vet verzadigd beter
Nyström: ‘Deze nonsens geven mensen met overgewicht een slecht gevoel over zichzelf. Alsof het allemaal aan hun slechte karakter ligt. Veel mensen voelen zich meer verzadigd als ze vet eten, en blijven dat ook, zodat ze niet meer elke vijf minuten hoeven te eten. Daar staat tegenover dat je je niet verzadigd voelt na het drinken van cola, of na het eten van vetarme fruityoghurt bomvol suikers. Natuurlijk is beweging in vele opzichten geweldig, maar wat echt invloed op je gewicht heeft, is dat wat je eet.’

Bron: Health Impact News

Delen
Kokosolie – Voedsel voor je brein

Kokosolie – Voedsel voor je brein

Kokosolie is gezond! Helaas weet nog lang niet iedereen dit. Regelmatig komen we waarschuwingen tegen voor kokosolie, maar die zijn volkomen onterecht. Kokosolie past heel goed in een gezond koolhydraatarm/keto menu. Het ondersteunt deze aanpak optimaal.

Onderzoek 

Dr. Mary Newport (Neonatologe) ontdekte een paar jaar geleden bij haar aan Alzheimer lijdende man een sterke positieve reactie op toevoeging van kokosolie aan zijn dieet. Na dagelijks een aantal eetlepels kokosolie ingenomen te hebben leken de door Alzheimer aangetaste hersenfuncties zich enigszins te herstellen. Inmiddels promoten zowel zij als Dr Joseph Mercola, kokosolie als mogelijk preventie middel en behandeling tegen Alzheimer. Ze waarschuwen ook voor de gevaren van koolhydraten voor de hersenen.

Diabetes, Alzheimer en Insuline

Het is inmiddels bekend dat mensen met diabetes 65% meer kans hebben op Alzheimer en er lijkt een krachtige connectie tussen de twee ziekten te zijn, al zijn de precieze mechanismen hierachter nog niet vastgesteld. Het lijkt er echter op dat beide aandoeningen gerelateerd zijn aan insuline resistentie – in het lichaam en in de hersenen.

Een van de primaire brandstoffen voor je lichaam en hersenen is glucose, welke om wordt gezet in energie. Wanneer de productie van insuline door de hersens afneemt dan leidt dit tot het verhongeren van de hersens aangezien deze geen toegang hebben tot de glucose (dus energie) die nodig is om normaal te functioneren.

Dit is wat er gebeurt met Alzheimer patiënten. Gedeelten van de hersens beginnen uit te teren (hersenatrofie) wat leidt tot verzwakte hersenfuncties en uiteindelijk verlies van herinneringen, spraak, beweging en persoonlijkheid.

Ketonen als brandstof

Hersenen kunnen zich echter ook voeden met ketonen. Mogelijk leid dit zelfs tot herstel en vernieuwing van neuron- en zenuwfuncties in de hersenen nadat deze al zijn aangetast. Het lichaam produceert ketonen wanneer vet (in plaats van glucose) wordt omgezet tot energie.

Een primaire bron van ketolichamen zijn middellange keten triglyceriden (MCT). Kokosolie bevat zo’n 66% MCT’s! “Als hersencellen toegang hebben tot ketolichamen dan zouden ze potentieel in leven kunnen blijven en dus hun werking voortzetten.” Aldus Dr. Newport.

Wapen tegen veel meer welvaartsziektes en hersenbeschadigingen

De werking reikt volgens Dr. Newport verder dan alleen Alzheimer. “Dit is een potentiële behandeling voor Parkinson, de ziekte van Huntington, MS en ALS, medicatie resistente epilepsie, en diabetes type I & II waar insuline resistentie voorkomt.

Ketonen kunnen mogelijk helpen bij hersenherstel na een gebrek aan zuurstof, zowel bij pasgeborenen als volwassenen, en zou kunnen helpen bij herstel van het hart na een hartaanval en heeft mogelijk een verkleinende werking op kankercellen.”

Minder koolhydraten en een dagelijkse portie kokosolie

Een andere manier om een toename van ketonen productie tot stand te brengen is door de hoeveelheid koolhydraten in een dieet te beperken. Bij een vet en eiwit rijk dieet dat weinig koolhydraten bevat gaat het lichaam ook over op vet als brandstof in plaats van koolhydraten en worden ketonen gevormd. Deze ketonen worden echter voornamelijk uitgescheiden via urine terwijl de ketonen verkregen uit MCT’s (kokosolie) zich in de bloedbaan concentreren en daardoor effectiever zijn.

Te vermijden koolhydraten

Een combinatie van een koolhydraat arm dieet en innemen van extra MCT’s zou dus een positieve uitwerking op de (toekomstige) gezondheid van het brein hebben. Volgens Dr. Mercola is het van belang de volgende types voedsel te vermijden:
1. Koolhydraten (vooral fructose)– koolhydraten zijn de drijvende factor achter insuline resistentie en dragen actief bij aan het ontwikkelen van zowel diabetes als bijvoorbeeld Alzheimer. Dr Mercola raad aan om niet meer dan 25 gram fructose per dag op te nemen.
2. Granen – Zelfs volkoren granen bevatten koolhydraten die zorgen voor een sterke insuline piek na opname door het lichaam.
3. Kunstmatige zoetstoffen – Met name aspertaan heeft een zeer slechte invloed op de hersenen en volgens verschillende studies is deze stof zelfs rechtstreeks verantwoordelijk voor hersenbeschadigingen.
4. Soja – Uit een studie door Dr. Kaayla Daniel blijkt dat soja een verouderende werking op de hersenen heeft hij raadt daarom het eten van soja producten ten sterkste af.

VERDER LEZEN 

Huisarts adviseert koolhydraatarm/keto menu

De patiënten van huisartsenpraktijk de Zwolse Tulp hebben het getroffen. Dete Hollemans is geen huisarts die vooral inzet op medicatie, maar op het verbeteren van de gezondheid door een andere leefstijl. Met gezonde koolhydraatarme voeding volgens de STARTGIDS als...

Bert fietst beter dan ooit na schrappen koolhydraten

Bert van Doorn (64) is altijd al een fanatiek fietser geweest; hij traint veel en maakt lange tochten van soms honderden kilometers. De laatste jaren ging het niet zo goed met hem. Hij kreeg gezondheidsklachten en het fietsen ging niet meer zo goed. Sinds maart 2016...

BLOG 3: BEN JIJ ER OOK KLAAR MEE?

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 2: ELKE DAG KETO TAART?

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 24 MINERALEN VOOR JE KINDJE

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 1: EERLIJK OVER ETEN

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 23 KETO-IJSJES VAN MOEDERMELK

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

Dit artikel heb ik geschreven samen met Lara Schalk. Heb je nog vragen na het lezen van deze informatie? Je kunt altijd een bericht sturen via de Facebookpagina van TheNewFood of via het contactformulier op de website.

Matty Barnhoorn  (auteur kookboeken, keto-expert en oprichter van TheNewFood) 

Wie is Lara Schalk?
Lara Schalk is verpleegkundige bij TheNewFood. Lara combineert haar medische achtergrond met haar schat aan kennis over gezonde koolhydraatarme/keto voeding. Ze schrijft onder andere artikelen voor de site en adviseert en begeleidt bij deze aanpak, ook één op één. Kijk hier voor de mogelijkheden. Stuur Lara een bericht.

BOEKEN Koolhydraatarm/keto eten 

Succesvolle praktische aanpak met makkelijke koolhydraatarme/KETO menu's en heerlijke recepten voor elke dag.

Delen
Documentaire ‘The Cereal Killers’: Vet is goed!

Documentaire ‘The Cereal Killers’: Vet is goed!

De Ierse Donal O’Neill was ontzet én woedend toen zijn kerngezonde, sportieve vader een hartaanval kreeg en zijn kerngezonde en sportieve oom diabetes II. Zelf werkte hij als marketeer geregeld met grote voedingsindustrieën en hij had al langer het idee dat deze ons expres verkeerde informatie over gezond voedsel voorschotelt. Donal besloot een documentaire te maken: de Cereal Killers.

Bacon en eieren
Daarvoor ging hij een uitdaging aan: 28 dagen lang koolhydraatarm en vetrijk eten, gecombineerd met sport. Hij deed zich dus tegoed aan vlees, bacon, Griekse yoghurt en eieren. Al snel was de Ier overtuigd : ‘We krijgen misleidende informatie over wat een gezond eetpatroon inhoudt. Vet is góed. Wat ons wordt verteld is duidelijk ingegeven door zakelijke en politieke belangen. Suiker – en siroop met veel fructose – is waarschijnlijk het enige, meest schadelijke onderdeel van onze voedselketen.’
Documentairemaker: ‘Fabrikanten misleiden ons bewust met ‘gezond’ eten’

Promotiefilm
De Cereal Killers promotiefilm met duidelijke uitleg over suiker, vet en koolhydraten.

Volkoren brood en bloedsuikerschommelingen
Donal vertelt ook: ‘Er is een interessante studie over volkoren brood, waarvan wordt beweerd dat het gezond is. Men ondervond dat drie van de vijf mensen een veel hogere bloedsuikerspiegel kregen van bruin brood dan van gewone witte suiker.’ Toch wordt ons aangeraden vooral volkoren brood te eten.
Donal neemt als bijvoorbeeld de International Diabetes Federation, die claimt diabetes te bestrijden, en een commerciële partner van Novo Nordisk is; ’s werelds grootste producent van insuline. Ook werken ze samen met joekel Nestle.

‘Gezonde’ ontbijtgranen
Hij vervolgt: ‘Een van de meest slinkse producten is Kellogg’s Special K. (van rijst en tarwe gemaakt ontbijtgranen, red). 23 van de 100 gram bestaat uit suiker. Een reep met 90 procent pure chocolade van Lindt heeft maar 7 gram suiker, dus je zou een halve kilo van die chocola moeten eten om net zoveel suikers binnen te krijgen als in een grote kom Special K. zitten.’

Anti-vetkamp
Een van de meest interessante belichte onderdelen in de documentaire is wellicht de splitsing tussen voedingsindustrieën in 1970. Concurrerende fabrikanten ruzieden toen over de oorzaak van hart- en vaatziekten: het ene kamp geloofde dat verzadigd vet de boosdoener was, de andere hield het op suiker. Het ‘anti-vetkamp’ won. Diens voedingsrichtlijnen, gebaseerd op onvolledig onderzoek door de Amerikaanse wetenschapper Ancel Keys, was de basis voor de makers van The Food Pyramid in 1977. Dat wordt nog steeds gepromoot door onder meer de Amerikaanse regering en ondersteund door machtige partijen, ondanks de enorme toename van het aantal hartziekten, obesitas en diabetes.

VERDER LEZEN 

Huisarts adviseert koolhydraatarm/keto menu

De patiënten van huisartsenpraktijk de Zwolse Tulp hebben het getroffen. Dete Hollemans is geen huisarts die vooral inzet op medicatie, maar op het verbeteren van de gezondheid door een andere leefstijl. Met gezonde koolhydraatarme voeding volgens de STARTGIDS als...

Bert fietst beter dan ooit na schrappen koolhydraten

Bert van Doorn (64) is altijd al een fanatiek fietser geweest; hij traint veel en maakt lange tochten van soms honderden kilometers. De laatste jaren ging het niet zo goed met hem. Hij kreeg gezondheidsklachten en het fietsen ging niet meer zo goed. Sinds maart 2016...

BLOG 3: BEN JIJ ER OOK KLAAR MEE?

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 2: ELKE DAG KETO TAART?

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 24 MINERALEN VOOR JE KINDJE

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 1: EERLIJK OVER ETEN

Toen Matty Barnhoorn (1962), oprichter van TheNewFood, in 2001 strikt koolhydraatarm/keto ging eten veranderde dat haar leven compleet. Van altijd honger, naar eetrust en verzadiging. Van altijd aan de lijn, naar altijd op gewicht. Van allerlei gezondheidsproblemen,...

BLOG 23 KETO-IJSJES VAN MOEDERMELK

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 22 ‘IK WIL HET ZELF DOEN!’

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 21 WAAROM EET JOEP KETO?

Verpleegkundige en keto-expert Lara Schalk eet zelfs sinds 2016 koolhydraatarm/keto. Ze viel niet alleen ruim 35 kilo af, ze had direct minder immuun- en darmproblemen en voelde zich al snel energieker en vrolijker. Op 1 maart 2023 werd ze moeder van Joep, die...

BLOG 75 KETO & DERTIEN

Nancy (42) startte in januari 2021 met de aanpak van TheNewFood. Negen maanden later was ze 60 kilo kwijt (lees hier haar verhaal). Ze werd een ander mens, niet alleen van buiten, maar vooral ook van binnen. Inmiddels eten ook haar zonen Vinz (2011) en Senn (2013) met...

Dit artikel heb ik geschreven samen met Lara Schalk. Heb je nog vragen na het lezen van deze informatie? 
Stuur me even een bericht.

Matty Barnhoorn  TheNewFood 

Wie is Lara Schalk?
Lara Schalk is verpleegkundige bij TheNewFood. Lara combineert haar medische achtergrond met haar schat aan kennis over gezonde koolhydraatarme/keto voeding. Ze schrijft onder andere artikelen voor de site en adviseert en begeleidt bij deze aanpak, ook één op één. Kijk hier voor de mogelijkheden. Stuur Lara een bericht.

BOEKEN Koolhydraatarm/keto eten 

Succesvolle praktische aanpak met makkelijke koolhydraatarme/KETO menu’s en heerlijke recepten voor elke dag.

Delen
Verzadigd vet niet slecht volgens hartspecialist

Verzadigd vet niet slecht volgens hartspecialist

Adviezen om minder of geen vetrijke voedingsmiddelen als boter, room en chocola te eten leveren mogelijk een gevaar op voor de volksgezondheid en dienen dringend herzien te worden, waarschuwt vooraanstaande onderzoeker van hart- en bloedvaten Dr James DiNicolantonio (Ithica College, New York). “Deze theorie is gebaseerd op het achterhaalde idee dat verzadigd vet cholesterol verhogend werkt en dus ook een verhoogde kans op hart en vaatziekten oplevert.” Hij pleit dan ook voor nieuwe voedingsrichtlijnen, excuses voor de jarenlange foutieve informatie en grootschalige publieke voorlichting over de impact van koolhydraten en suikers.

Suiker en geraffineerde koolhydraten gevaarlijk
Dr DiNicolantonio wijst suiker en koolhydraten aan als de werkelijke veroorzaker van verhoogd cholesterol en de obesitas epidemie en dringt erop aan dat de richtlijnen aangepast worden. “Er is dringend een publieke voorlichtingsactie, vergelijkbaar met die uit de jaren ‘70 en ’80, nodig om mensen bewust te maken van de gevaren dat een dieet met een hoog gehalte aan koolhydraten en suikers oplevert.”

“Er is niet afdoende bewijst dat een dieet met een laag vetgehalte een positief effect heeft op de gezondheid. Literatuur suggereert zelfs een algemeen gebrek aan effect, goed of slecht, bij een reductie van vetopname.” Stelt Dr DiNicolantonio.

Achterhaalde theorien over vet
De basis voor het idee dat verzadigd vet de voornaamste veroorzaker is van hart- en vaatziekten stamt uit een onderzoek uitgevoerd in de jaren ’50. Hierbij werd een verband gevonden tussen de twee factoren, waarbij de auteur zijn conclusies trok uit data van 6 landen, waarbij een verdere 16 landen, die niet binnen de hypothese pasten, buiten beschouwing werden gelaten. Toch bleef dit onderzoek de basis van de grootschalige publieke voorlichtingscampagnes uit de jaren ‘70 en ’80 waarbij verzadigd vet als de grote boosdoener bij hart en vaatziekten werd aangewezen.

“Experts geloofden dat een reductie van vet in het dieet zou leiden tot minder obesitas en diabetes terwijl het tegenovergestelde waar was.” Dr DiNicolantonio vindt dat de omschakeling van vet naar koolhydraten de volksgezondheid heeft geschaad. Hij suggereert dat de toename van koolhydraten binnen het dieet verantwoordelijk is voor de toename van diabetes en obesitas. Niet alleen in de VS, maar wereldwijd.

Dieet met weinig vet niet gezonder
Het beste dieet voor een langdurige gezondheid van hart en bloedvaten bevat weinig geraffineerde koolhydraten, suikers en bewerkte voedingsmiddelen raadt Dr DiNicolantonio aan. “Dieten met een laag verzadigd vet gehalte helpen niet bij het verlagen van cholesterol, voorkomen van hart- en vaatziekten of het verzekeren van een langer leven.”

Brian Ratcliffe [voedingsprofessor Gordon Universiteit, Aberdeen] is blij met de uitspraken. “De laatste 30 jaar heeft geen duidelijke bevestiging van het dieetadvies volgens de voedingsrichtlijnen betreffende de reductie in opname van vet en verzadigd vet opgeleverd. DiNicolantonio heeft nog niet eens de associatie tussen een dieet met een laag vet gehalte en slechte stemmingen, en zelfs depressie, aangesneden.” Volgens hem hebben vele aanhangers van de huidige dieet theorie gekozen om de oncomfortabele feiten die niet binnen hun hypothesis passen te negeren.

 

  

Heb je nog vragen na het lezen van deze informatie? Stuur me even een bericht.

Matty Barnhoorn
TheNewFood

 

 

Delen
Meer vet eten kan je leven redden

Meer vet eten kan je leven redden

Vetarme diëten zijn geen oplossing voor de obesitasepidemie, maar lijken daar juist aan bij te dragen. Dat stelt Daniela Drake, een gerenommeerde internist die geregeld over voeding en diëten schrijft voor de Amerikaanse krant The Daily Beast.

Internist kiest voor LowCarb
Onlangs kwamen er in Amerika nieuwe obesitasrichtlijnen uit die nog steeds aanzetten tot vetarm eten. Daniela is het daar niet mee eens. Ze vertelt over hoe ze in eerste instantie zelf ook aarzelde toen ze een ernstige obesitaspatiënt een vette bouillon voorschreef. ‘Ik was bang dat ze er een beroerte door zou krijgen. Als levenslange lijner was ik er vast van overtuigd dat verzadigd vet de vijand is; als arts zat ik gevangen in dieetrichtlijnen die vetvrij voedsel voorschrijven. Maar het ging niet goed met mijn patiënt en ik moest iets radicaal anders doen. Dus ik koos voor een vette maaltijd en hoopte er het beste van.’

Wat er gebeurde zal lowcarb-eters niet verbazen. De patiënte viel af en haar suikerwaarden werden beter. Ze had zelf geen astma klachten meer. Een koolhydraatarm, vetrijk eetpatroon redde haar leven.

Dikker door minder vet
Daniela was dan ook hoogst verbaasd toen ze zag dat de nieuwe richtlijnen in Amerika (en in andere westerse landen waar obesitas een groot probleem is, red.) niets zeggen over koolhydraatarme voeding. Er wordt alleen gesproken over het eten van minder calorieën, en dat terwijl algemeen bekend is dat minder calorieën ervoor zorgen dat je later juist weer aankomt.

‘Dus deze aanbeveling zou er echt toe kunnen leiden dat een natie met dikke mensen nog dikker wordt. Dit is precies wat mensen met obesitas ons vertellen: hoe meer ze lijnen, hoe dikker ze worden.’ Daniela is niet de enige deskundige met die opvatting. Zo benadrukt Kerry Stewart, onder meer Professor of Medicine: ‘Hoe minder vet we zijn gaan eten, hoe zwaarder we zijn geworden.’

17 versus 1600 onderzoeken
Daniela denkt dat we anders zouden reageren als obesitas in werkelijkheid een nare besmettelijk ziekte was, ‘met vette wormen’ . ‘Dan zouden we wel alert reageren. Voor onszelf en voor onze kinderen en ons land. We zouden zelfs zo bang zijn dat we onze hele dieetaanpak zouden heroverwegen. Maar de nieuwe obesitasrichtlijnen zeggen niets over de vetarm-vetrijk-discussie.’

De Amerikaanse commissie heeft voor haar obesitasrichtlijnen 17 onderzoeken geanalyseerd. De internist wijst daarom naar Zweden, waar een commissie zich over maar liefst 16.000 studies boog. Aan de hand van die uitkomsten besloot de Zweedse regering landelijk een lowcarb dieet te adviseren. Daniela noemt ook een reeks studies die aantoont dat verzadigd vet geen voor hart- en vaatzieken veroorzaken. En dat uit resultaten van de Women’s Health Initiative naar voren komt dat vrouwen die meer verzadigd vet aten niet meer risico op obesitas of hartzieken hadden.

Up-to-date aanpak
De internist sluit af door te zeggen dat een vetrijk dieet geen wondermiddel is en dat er geen ‘one size fits all-aanpak’ mogelijk is. Obesitas heeft bijvoorbeeld ook te maken met darmbacteriën en verkoudheid, hormonen en slaap, cultuur en gewoonte, goede en slechte calorieën. ‘Maar het is van groot belang dat artsen up-to-date zijn als ze patiënten helpen om weer gezond te worden.’

Bron: The Daily Beast

Delen
Mogelijk transvetverbod in  VS

Mogelijk transvetverbod in VS

Er komt mogelijk een verbod op transvetten in voeding in heel de VS. Voedselautoriteit FDA heeft geconcludeerd dat transvetten niet veilig voor het menselijk lichaam zijn. Volgens de commissaris zou een ban 7.000 doden per jaar in de VS kunnen schelen. ‘ Transvetten zijn het slechtst denkbare vet voor het hart, de bloedvaten en de rest van ons lichaam’ , aldus John LaPuma, arts en chef-kok, in de Wall Street Journal.

In bepaalde staten, zoals New York, is een transvettenverbod al van kracht. Er ligt nu een wetsvoorstel om transvetten in heel de VS te verbieden.

Chemisch proces
Transvet ontstaat bijna altijd als vloeibaar plantaardig vet door middel van een chemisch proces wordt omgezet in hard vet Een populaire handeling voor voedselproducenten, want het is goedkoop en je kan er beter mee bakken. Verder blijven de producten langer smeuïg en houdbaar.

In heel veel producten
De vetten zitten bijvoorbeeld in margarine en producten om mee te braden, bakken en frituren. Daarnaast is het te vinden in heel vele andere producten als gebak, sauzen, kant-en-klaarmaaltijden, koek en diepvriespizza’s. Transvetten staan niet altijd vermeld op de verpakking.

Zeer schadelijk
Jarenlang dacht men dat transvetten gezonder waren dan reuzel, boter, en andere dierlijke vetten. Maar transvetten blijken zeer schadelijk, omdat ze niet alleen het slechte cholesterol in het bloed verhogen, maar ook het goede cholesterol verlagen. Transvet breekt nagenoeg niet af in je lichaam, waardoor het zich opstapelt. Het hecht zich zeer gemakkelijk aan de bloedvaten met een vergrootte kans op hart- en vaatziekten tot gevolg. Het heeft inmiddels al honderden mensen het leven gekost. In 2002 verklaarde het Institute of Medicine al dat er geen ‘veilige hoeveelheid’ transvetten bestaat.

20.000 minder hartaanvallen
In 2007 gebood New York City restaurants om geen transvetten meer te gebruiken. Het jaar daarop had om te beginnen de McDonald’s zijn formule omgegooid. De fastfoodketen gebruikte geen transvetten meer, maar een oliemix van koolzaad, maïs en sojabonen. Sinds 2005 zouden Amerikaanse voedselproducenten de hoeveelheid transvetten in hun producten met meer dan 73 procent hebben teruggebracht. Maar volgens FDA-commissaris Margaret Hamburg is de huidige inname alsnog een ‘significant publiek gezondheidsprobleem’. Door een algeheel verbod zouden er jaarlijks 20.000 minder hartaanvallen 7.000 minder doden in de VS zijn.

Denemarken loopt voorop
In Nederland is een transvettenban nog niet aan de orde. Een land dat al veel eerder rigoureuze stappen ondernam is Denemarken; daar zijn transvetten al tien jaar verboden.

Niet altijd vermeld
Het is moeilijk na te gaan of een product transvet bevat. Soms wordt het gehalte transvet apart op het etiket aangegeven. Het gebruik van gedeeltelijk geharde olie of vet moet wel altijd worden vermeld in de ingrediëntendeclaratie. Staat bij de ingrediënten “plantaardig vet, gedeeltelijk gehard” of “gehydrogeneerd vet”, dan kan transvet in het product voorkomen.

Delen
Roomboter of margarine, waar kies jij voor?

Roomboter is gezonder dan margarine!

Roomboter is gezonder én lekkerder dan (cholesterolverlagende) margarine. Dat concludeert dr. John Briffa (auteur van ‘Butter and your heart: The Facts’) in een artikel in de Times. Hij benadrukt dat we ons niet langer moeten focussen op het effect van verzadigd vet op ons cholesterol. In geen enkele recente, groot wetenschappelijke onderzoek is een link te vinden tussen de inname van verzadigd vet en extra risico op hartziekten, aldus Briffa.

Mythe
Onderzoekers van de gerenommeerde Cochrane Collaboration publiceerden een overzicht van 50 studies op het gebied van boter en margarine en het hart. De conclusie: minder of ander vet eten zorgt niet voor een verminderde kans op hartziekten (of beroerten of enige andere chronische ziekte). We leven geen dag langer als we minder vet eten. Alle bewijzen bij elkaar gelegd lijkt het er op dat ons idee van verzadigde vetten en hartziekten een mythe is.

Margarine
De resultaten halen ook de stelling onderuit dat margarine gezonder is dan boter, omdat daar minder verzadigde vetten in zitten. Margarine bestaat grotendeels uit plantaardige oliën, zoals zonnebloemolie, of maïs- of saffloerolie. Maar die oliën zijn rijk aan zogenaamde omega 6-vetzuren. Die worden bestempeld als ‘gezond’, terwijl algemeen wordt aangenomen dat die juist het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Onderzoekers uiten al jaren hun zorgen over deze vetzuren in ons voedingspatroon.

Cholesterolverlagende margarines
Uit de bevindingen van de onderzoeken komt ook naar voren dat verschillende cholesterolverlagende producten hun belofte niet nakomen en sommige zijn zelfs bewezen schadelijk voor het hart. Sterker nog: er zijn geen gezondheidsvoordelen gevonden die horen bij het überhaupt verlagen van ons cholesterol. Dr. Briffa beklemtoont dat geen enkele studie bewijst dat cholesterolverlagende margarines hartziekten, hartaanvallen of het risico op overlijden in het algemeen verminderen.

Plantensterolen

En er schuilt nog een gevaar in deze voedingsproducten. Sommige cholesterolverlagende margarines bevatten plantensterolen, die de opname van cholesterol uit de darm tegengaan. Maar deze plantensterolen komen ook in ons bloed terecht en er is wél aantoonbaar bewijs dat meer van deze stoffen in ons bloed het risico op hart- en vaatziekten doet toenemen. Er zijn zelfs verschillende studies die aantonen dat plantensterolen weefsel beschadigen en de gezondheid schaden bij dieren. Intussen zijn al enkele (Engelse) gezondheidsorganisaties overgegaan op het nadrukkelijke advies geen plantensterolen te eten.

Lekkerder
Dr. Briffa besluit zijn artikel met te zeggen dat hij al 20 jaar lang geen meer margarine eet, niet alleen omdat boter gezonder is, maar ook omdat het veel lekkerder smaakt.

Bron: drbriffa.com

Delen
Verzadigd vet niet slecht volgens hartspecialist

Hartspecialist: ‘Roomboter en kaas beter dan vetarme producten vol suiker’

Verzadigde vetten zijn niet het probleem in ons voedingspatroon, maar juist vetarme producten die vaak vol zitten met suiker. Dat schrijft hartspecialist Aseem Malthotra in het vakblad British Medical Journal. Daarbij benadrukt hij ook dat ‘magere’ margarine veel ongezonde transvetten bevat.

Verzadigd vet juist gezond

Malhotra pleit voor het eten van boter, kaas en rood vlees. De specialist, werkzaam als cardioloog aan het Croydon University ziekenhuis in Londen, meent dat het tijd is om de mythe over verzadigd vet de wereld uit te helpen. Volgens de arts leidt de opvatting dat we verzadigde vetten moeten skippen juist tot een verhoogde kans op hartziekten. ‘Recente studies tonen geen verband aan tussen het eten van verzadigd vet en hartziekten,’ aldus de specialist. ‘Integendeel, verzadigd vet blijkt juist beschermend te werken.’

Magere melkdrankjes
Veel slechter voor ons zijn volgens de arts transvetten, vaak te vinden in fastfood, bakkersproducten en margarine. En mensen zouden ten onrechte vetarme producten kopen, met de verwachting dat die gezond zijn en je ermee afvalt. Veel van die producten zitten juist vol suiker. ‘Afgelopen week zag ik een patiënt van in de 40 die een hartaanval had gehad,’ vertelt Malhotra aan The Gurdian. ‘In zes maanden tijd was ze 20 kilo aangekomen. Ze bleek vijf ‘magere’ drankjes per dag te hebben gedronken. ‘

Het ging om pakjes melk met een smaakje van 450 milliliter. De specialist rekende uit dat elk van die drankjes 15 theelepels suiker bevatte. De vrouw in het voorbeeld had dus elke dag 75 theelepels suiker naar binnen geklokt.

Mediterraan eetpatroon
Malhotra vertelt zijn patiënten dat boter, kaas (niet de smeltvariant) beter zijn dan vetarme producten en dat een doodgewone ‘steak’ niet schaadt. Hij raadt mensen met hartproblemen bovendien aan een Mediterraan dieet te volgen; rijk aan olijfolie, fruit, groenten, vis en noten. Daarbij verwijst hij naar een recente studie die aantoont dat een Mediterraan eetpatroon volgen na het hebben een hartaanval, zelfs tot drie keer meer effectief is dan het slikken van statines, cholesterolverlagende medicijnen.

Bron: The Guardian

Delen
Advies aan obesitaspatiënten: ‘Eet vet, veel vet’

Advies aan obesitaspatiënten: ‘Eet vet, veel vet’

We zouden alles over wat we hebben geleerd over het eten van vet en koolhydraten nog eens goed moeten overdenken. Niet koolhydraten zijn goed voor ons, maar juist vet en proteïnen. En een hoog cholesterol is zo erg nog niet. Dat is de boodschap in ‘Cholesterol Clarity’, een nieuw boek van obesitasexpert Eric Westman en Jimmy Moore. De laatst genoemde auteur viel zelf maar liefst 90 kilo af door koolhydraatarm te eten.

Lichaam slaat koolhydraten op als reserve (vet)
Het Amerikaanse CBN News doet in een uitgebreid artikel uit de doeken hoe te veel koolhydraten door het lichaam als vet worden opgeslagen – voor als er bijvoorbeeld een hongersnood uitbreekt. Maar het gros van de Amerikanen leeft alleen maar in overvloed en slaat dus te veel vet op.

Door de spectaculaire afvalverhalen wint een koolhydraatarm eetpatroon aan populariteit onder artsen. Zo wordt als voorbeeld auteur Moore uitgelicht; hij woog ooit 205 kilo, maar verloor dankzij een koolhydraatarm dieet maar liefst 90 kilo. Obesitaspatiënt Lynne Daniel volgde zijn manier van eten en raakte ook meer dan 90 kilo kwijt.

Fruit als verwennerij
Om gewicht te verliezen adviseert de vermaarde dr. Westman maximaal 20 gram koolhydraten per dag te eten. Hij legt uit dat niet alleen zoete toetjes veel koolhydraten bevatten, maar ook fruit (een banaan al 27 gram). ‘We moeten fruit zien als een verwennerijtje voor zo nu en dan, zoals snoep.’

Wat dan wel te eten? Veel proteïnen en vet. Dat geldt ook voor enkelvoudig onverzadigde vetten als noten, avocado, zalm en olijfolie. Daarnaast zouden verzadigde vetten als eieren, kaas, boter, kokosnootolie en bacon een vast onderdeel moeten zijn van het eetpatroon. Daarentegen benadrukt het boek uit de buurt te blijven van plantaardige oliën – ook wel bekend als Omega-6 vetzuren – en transvetten, die ontstekingen veroorzaken.

‘Goed cholesterol door vet’
Veel artsen en zelfs de Amerikaanse regering roepen nog op om ook verzadigde vetten te mijden, omdat die hart- en vaatziekten zouden veroorzaken. Maar de groep artsen die vindt dat verzadigde vetten juist goed voor ons zijn, wordt steeds groter. Westman: ‘Ik vertel mijn patiënten niet voor vet te vrezen. Eet veel vet. Het geeft je een vol gevoel en het veroorzaakt geen kwalen. In feite zorgt het voor een beter cholesterol dan al het andere voedsel.’

Hartfalen door ontstekingen
En hoe zit het nu met dat cholesterol? Het boek beklemtoont dat sommig cholesterol goed voor je kan zijn. En er wordt nieuw wetenschappelijk onderzoek aangevoerd dat ontstekingen in ons lichaam de belangrijkste oorzaak van hartproblemen en andere kwalen zijn. Die ontstekingen ontstaan door het eten van koolhydraten, niet door een hoog cholesterol.

Bron: healthscience

Delen
Eet lekker vet, maar laat de koolhydraten staan, adviseert Gary Taubes

Eet lekker vet, maar laat de koolhydraten staan, adviseert Gary Taubes

‘Toen ik klein was, kreeg je hooguit één bagel in het weekeinde. Dertig jaar geleden schoten de bagelshops als paddestoelen uit de grond en nu eten we ze iedere dag. Ze bevatten geen vet, dus moeten ze wel gezond zijn. Het idee dat een dieet met weinig vetten gezond zou zijn, is toen geïnstitutionaliseerd – maar op niets gebaseerd.’

Eet lekker vet, maar laat de koolhydraten staan, want die veroorzaken obesitas, zegt de Amerikaanse eetgoeroe en wetenschapsjournalist Gary Taubes (55).

‘Mijn moeder wist wat je dik maakte. Zij begreep waarom Amerikanen van Italiaanse afkomst overgewicht kregen: puur vanwege de dagelijkse pasta.’ Donderdagavond was altijd spaghetti-avond bij hen thuis. Maar als zijn moeder wilde afvallen, at ze een tijdje geen pasta, rijst en aardappelen. Ze liet dus de koolhydraten staan. ‘Die kennis was eind jaren vijftig gemeengoed.’

De strijd tegen de koolhydraat is het levenswerk van Taubes geworden. Het begon toen hij zich in 2002 in The New York Times afvroeg of de voorstanders van mager voedsel, zoals de overheid en levensmiddelenfabrikanten met hun anti-vetcampagnes, niet een leugen verkondigden. Die boodschap kwam aan, want overgewicht had in de Verenigde Staten epidemische vormen aangenomen.

Om zijn theorieën te staven schreef Taubes Good Calories, Bad Calories (2007). Door de één werd hij bejubeld, door de ander verguisd. Hij was op tv bij Larry King en maakte ruzie met dr. Oz, bekend van optredens bij Oprah Winfrey. Voor het grote publiek schreef hij Why We Get Fat (2010). In wetenschappelijke kring vertegenwoordigt hij een minderheidsstandpunt, maar zijn beide boeken zijn bestsellers. Zijn ideeën over een koolhydraatloos dieet hebben verwantschap met die van Atkins. Hij geeft er volgende week een lezing over in de Amsterdamse Rode Hoed.

U eet al jaren geen koolhydraten. Vindt u brood en kaas geen fantastische combinatie?
‘Zeker. Als ik denk aan pizza, loopt het water me in de mond. Dat gaat niet over. Het is een pavlovreactie. Trouwens, nu ik me herinner hoe goed pizza smaakt, zou ik er best een lusten.’

Als dat verlangen er nog steeds is, dan is het toch beter het advies van voedingswetenschappers te volgen die zeggen: sluit niets uit. Eet alles, maar met mate?
‘Sommigen zijn voorbestemd dik te worden, hun lichaam reageert anders op koolhydraten. Dat is heel oneerlijk. Dan helpt dat advies niet.’

Dikke mensen eten toch meer dan dunne mensen?
‘Ja, maar waarom worden zij dik en anderen niet? Hoe blijven die dun zonder minder te hoeven eten?

‘En er zijn dikkerds die dun zijn, maar die hongeren zichzelf uit. Nu kampt tweederde van de Amerikanen met overgewicht. De meeste obese mensen eten al matig. In feite zijn ze fanatieker dan dunne mensen, juist omdat ze obees zijn. Ik ben gestopt met het eten van koolhydraten en nu ben ik niet meer dik, al ben ik nog steeds een flinke vent. Vijftien jaar geleden at ik weinig vet, nam ik geen zure room, geen boter. Als ik kip at, was het zonder vel. Toch was ik toen dikker.’

U had obesitas?
‘Ik had overgewicht. Destijds woonde ik in Los Angeles, vlak bij zee. Dagelijks sportte ik, want dat doe je als je daar woont. Mijn leven bestond uit sporten, schrijven en eten. Wat ik at, was gezond. Ieder jaar kwamen er toch een paar pondjes bij.

‘Voor het tijdschrift Science deed ik onderzoek naar voeding en volksgezondheid, en sprak 150 bronnen – voor één artikel. Ik boog me over wetenschappelijk onderzoek, over waarom diëten die weinig vet bevatten gezond zouden zijn. Ik was verbaasd over de kwaliteit van de resultaten: de ‘bewijzen’ waren niet aantoonbaar. Verbijsterend. Vervolgens publiceerde ik mijn artikel in het magazine van The New York Times. Mijn boodschap kwam hard aan.’

Hoe is de overgewichtepidemie ontstaan?
‘Het begon rond 1975. Een leefwijze met weinig vetten was gezond, dat was de algemene opvatting. In 1977 deed maïssiroop (corn syrup) zijn intrede. In die tijd steeg ook de suikerconsumptie; suiker bevat immers geen vet, maar is wel een koolhydraat. Er kwamen frisdranken op de markt met een hoog fructosegehalte. Fabrikanten deden alsof dat iets anders was dan suiker. Ook haalden ze vet uit bijvoorbeeld yoghurt en deden er suiker in. Voegden wat aardbeien toe en adverteerden dat die yoghurt goed is voor je hart, omdat het cholesterolgehalte laag is. Door dat dieetdogma denken we dat die yoghurt gezond is, al bevat die net zo veel suiker als een blikje cola.’

In Nederland volgden we dezelfde lijn met de Let op Vet-campagne van het Voedingscentrum uit de jaren tachtig. Het vet dat je eet, slaat zich op in het lichaam.
‘Is verzadigd vet slecht? Dat bewijs is er niet. Het probleem zit in vetopeenhopingen die door insuline worden veroorzaakt. Vanaf 1962 konden we vetzuren en hormonen meten in het bloed. Toen werd dat verband ontdekt. Makkelijk te verteren levensmiddelen met koolhydraten erin, zoals aardappelen, geraffineerde producten als bloem en suikers, hebben een unieke invloed op het insulinehormoon. Het zijn relatief nieuwe voedselsoorten, evolutionair beschouwd, maar ze veroorzaken wel obesitas. Ik kan watertanden bij de gedachte aan een eclair, maar ik weet dat die niets voor mij doet. Er is geen reden om te snoepen. Er zit niets in suiker en witte bloem, geen mineralen, geen anti-oxidanten. Het levert alleen maar energie op.’

Dat kan een goede reden zijn er toch je tanden in te zetten.
‘Alleen als je sterft van de honger.’

Bron: VK (30 maart 2012)
Auteur: Marie-Louise Schipper
Interview met Gary Taubes wetenschapsjournalist

Delen
Stel dat het Allemaal één Grote, Vette Leugen is geweest?

Stel dat het Allemaal één Grote, Vette Leugen is geweest?

Eerst maken ze Robert Atkins, auteur van de grootste bestseller ooit (Dr. Atkins’ Dieetrevolutie en Dr. Atkins’ Nieuwe Dieetrevolutie) 30 jaar lang belachelijk en beschuldigen hem van kwakzalverij en bedrog, om dan te ontdekken dat Dr. Atkins aldoor gelijk heeft gehad.

Of misschien was het dít wel: zij ontdekken dat hun eigen voedingsvoorschriften – ‘eet minder vet en meer koolhydraten’ – de oorzaak zijn van de voortwoekerende zwaarlijvigheids-epidemie in Amerika. Of, wie weet, ontdekken ze dat béide bovengenoemde stellingen waar zijn.

Toen Atkins voor het eerst zijn “Dieet Revolutie” publiceerde in 1972, begonnen Amerikanen net te wennen aan het idee dat vet – voornamelijk de verzadigde vetten uit vlees en melkproducten – het voornaamste voedings-spook was van het Amerikaanse dieet.

Het lukte Atkins miljoenen boeken te verkopen. Hij beloofde dat we konden afvallen door het eten van biefstuk, eieren en roomboter, zo véél als we maar wilden. Want het zijn de koolhydraten, de pasta, rijst, broodjes en suiker, die de zwaarlijvigheid en zelfs hart- en vaatziekten veroorzaken. Vet, zei hij, was onschadelijk.

Atkins stond zijn lezers toe om, zoals hij het stelde “ongelimiteerd echt luxueus voedsel” te eten: “kreeft met botersaus, biefstuk met bearnaisesaus, bacon cheeseburgers.” Hij stond echter géén zetmeel of geraffineerde koolhydraten toe. Dus: geen suikers of voedsel vervaardigd van meel. Atkins verbood zelfs vruchtensappen, en accepteerde slechts een minimum aan groenten, hoewel de groenten steeds meer bespreekbaar werden hoe langer het dieet voortduurde.

Atkins was zeer zeker niet de eerste, die rijk werd door het promoten van een vetrijk dieet, dat koolhydraten beperkte. Maar hij maakte het dusdanig populair dat de American Medical Association het als een potentiële dreiging beschouwde voor onze gezondheid. De A.M.A. viel het Atkins-dieet aan als een “bizar dieet” dat “een ongelimiteerde inname van verzadigde vetten en cholesterolrijk voedsel” adverteerde. Atkins moest zijn dieet zelfs in zittingen van het Amerikaanse Congres verdedigen.

Polarisatie over oorzaak overgewicht

Dertig jaar later, is Amerika griezelig gepolariseerd geraakt op het gebied van lichaamsgewicht. Enerzijds is ons met bijna religieuze zekerheid verzekerd door iedereen, vanaf de hartchirug tot de huisarts – en wij zijn dat dan ook met een bijna religieuze zekerheid gaan geloven – dat overgewicht wordt veroorzaakt door overmatige consumptie van vet, en dat we, wanneer we minder vet eten, zullen afvallen en langer leven.

Anderzijds hebben we de nooit-aflatende boodschap van Atkins en tientallen jaren van bestseller-dieetboeken, o.a. “The Zone”, “Sugar Busters” en “Protein Power” om er maar een paar te noemen. Allen ‘pluggen’ de één of andere variatie van wat geleerden noemen de alternatieve hypothese: het is niet het vet dat ons dik maakt, maar het zijn de koolhydraten. Als wij maar minder koolhydraten eten, zullen we afvallen en langer leven.

Het revolutionaire van deze alternatieve hypothese is, dat het precies dié geraffineerde koolhydraten als oorzaak van overgewicht aanwijst, die aan de basis staan van de ‘Schijf van Vijf’ – pasta’s, rijst en brood -. Daarvan is ons altijd verteld dat ze de basis vormen van een gezond, vetarm dieet. En verder de suiker of maissiroop in de limonades, vruchtensappen en sport-drankjes, die wij in grote hoeveelheden tot ons zijn gaan nemen, om de simpele reden dat ze vet-vrij zijn en dus goed voor de gezondheid líjken.

Het minder-vet-is-gezond dogma vertegenwoordigt de werkelijkheid zoals wij die hebben leren kennen. En de overheid heeft honderden miljoenen dollars uitgegeven om de waarde daarvan de bewijzen. Ondertussen is de boodschap om koolhydraat-arm te eten verwezen naar het rijk van de onwetenschappelijke fantasie.

Meer aandacht voor low carb bij wetenschappers

Gedurende de afgelopen vijf jaar heeft er echter een subtiele verschuiving plaatsgevonden in de wetenschappelijke consensus. Het is lange tijd zo geweest, dat zelfs het overwégen van de mogelijkheid van de alternatieve hypothese, laat staan het onderzoeken ervan, gelijk stond aan kwakzalverij of medeplichtigheid daaraan.

Een kleine, maar groeiende groep van gevestigde wetenschappers begint nu serieus in overweging te nemen, wat de low-carb-diet onderzoekers al lang verkondigen. Walter Willett, voorzitter van de afdeling voedingsstoffen aan de Harvard School of Public Health, is waarschijnlijk de meest uitgesproken voorstander van het testen van deze ketterse theorie. Willet is de spreekbuis van de langstlopende, meest veelomvattende dieet- en gezondheidsstudies die ooit zijn uitgevoerd, al meer dan $100 miljoen hebben gekost en gegevens hebben verzameld van bijna 300.000 personen.

Deze gegevens, zegt Willett, weerspreken duidelijk de minder-vet-is-gezond boodschap “alsmede het idee dat alle vet slecht voor je is; de uitsluitende gerichtheid op nadelige gevolgen van vet kan mogelijkerwijs hebben bijgedragen tot de zwaarlijvigheids-epidemie.”

Deze onderzoekers benadrukken dat er voldoende reden is om aan te nemen dat de minder-vet-is-gezond-theorie de tand des tijds niet heeft doorstaan. In het bijzonder, dat wij ons middenin een zwaarlijvigheids-epidemie bevinden die begon in de vroege 80-er jaren en die samenviel met de opkomst van het vet-arm dogma. (Type II diabetes, de meest verspreide vorm van deze ziekte, steeg gedurende deze periode ook significant).

Low fat hopeloos mislukt

Ze zeggen dat vet-arme diëten in klinische onderzoeken én in het werkelijke leven, zichzelf als hopeloze mislukkingen hebben bewezen. En daarenboven dat het percentage van vet in het Amerikaanse dieet al ruim twee decennia dalende is. Onze cholesterol-waarden zijn gedaald en we zijn minder gaan roken, en nog stééds is het vóórkomen van hartziekten niet gedaald zoals we zouden moeten kunnen verwachten. “Dat is zeer verontrustend,” zegt Willett. “Het suggereert dat er iets anders aan de hand is wat slecht is voor ons”.

De wetenschap áchter de alternatieve hypothese wordt Endocrinologie 101 genoemd, zoals dat gedaan is door David Ludwig, een onderzoeker aan de Harvard Medical School, die de kinderkliniek, gespecialiseerd in zwaarlijvigheid, leidt aan de Children’s Hospital in Boston, en die zijn eigen versie van een koolhydraat-arm dieet voorschrijft aan zijn patiënten.

Endocrinologie 101 vereist kennis van de wijze waarop koolhydraten invloed hebben op insuline en bloedsuikers en op hun beurt op vetmetabolisme en eetlust. Dit is de basis van de endocrinologie: de studie van de hormonen (zoals insuline), zegt Ludwig. En het wordt nog steeds als radicaal beschouwd omdat de kennis van het vetarme dieet in de 60er jaren afkomstig was van onderzoekers die zich vrijwel uitsluitend bezighielden met de uitwerking van vet op cholesterol en hartkwalen.

Toentertijd was Endocrinologie 101 nog onderontwikkeld en werd dus genegeerd. Nu deze wetenschap vorderingen maakt, moet het een kwarteeuw anti-vet-vooroordelen bevechten.

De alternatieve hypothese komt met een resultaat dat de moeite van het overwegen waard is, omdat het een ‘knaller’ is, en dat kan wellicht een struikelblok vormen voor de acceptatie ervan.

Indien de alternatieve hypothese juist is – – nog steeds een groot ‘indien’ – – dan suggereert het in hoge mate dat de voortdurende epidemie van zwaarlijvigheid in Amerika en elders, niet, zoals wij doorlopend te horen krijgen, simpelweg een gevolg is van een collectief gebrek aan wilskracht en het nalaten van lichamelijke oefeningen.

Het ontstond echter, zoals Atkins aldoor beweerde (samen met Barry Sears, schrijver van “The Zone”), omdat de deskundigen bij de overheid op gezondheidsgebied met de beste bedoelingen, ons adviseerden precies dié voedingsmiddelen te nuttigen, die ons dik maken, en die raad volgden wij op. Wij aten méér vetvrije koolhydraten, die ons op hun beurt eerst hongeriger maakten en daarna zwaarder.

Simpelweg gezegd, als de alternatieve hypothese klopt, dan is het vetarme dieet niet per definitie een gezond dieet. In de praktijk kan zo’n dieet niet anders dan koolhydraatrijk zijn, hetgeen tot zwaarlijvigheid kan leiden, wellicht zelfs tot hartkwalen.

“Voor een groot deel van de bevolking, wellicht 30 tot 40%, zijn vetarme diëten contraproductief”, zegt Eleftheria Maratos-Flier, directeur van zwaarlijvigheids-onderzoek aan Harvard’s prestigieuze Joslin Diabetes Center. “Ze hebben het paradoxale effect dat zij mensen zwaarder laten worden”.

Wetenschappelijk onderzoek niet eenvoudig

Wetenschappers kibbelen nog steeds over vet, ondanks een eeuw van onderzoek, omdat de regulatie van eetlust en gewicht in het menselijk lichaam bijna onbegrijpelijk complex blijkt te zijn en de experimentele gereedschappen die wij hebben om het te bestuderen nog opmerkelijk inadequaat zijn. Deze combinatie brengt onderzoekers in een onaangename positie. Het gehele fysiologische systeem onderzoeken, behelst het gedurende maanden of jaren achtereen voeren van echt voedsel aan echte menselijke proefpersonen, hetgeen te duur is om uit te voeren, ethisch niet verantwoord (als je de mate van invloed wilt meten van voedingsmiddelen die wellicht hartkwalen kunnen veroorzaken) en vrijwel onmogelijk uitvoerbaar op welke wetenschappelijk gecontroleerde manier dan ook.

Maar als onderzoekers een minder kostbare en beter controleerbare studie willen uitvoeren, resulteert dat in de studie van experimentele situaties, die zó óver-vereenvoudigd zijn dat hun resultaten wellicht niets meer met de werkelijkheid te maken hebben.

Dit leidt op zijn beurt weer tot een onderzoeksliteratuur, die zo uitgebreid is dat men altijd wel één of ander gepubliceerd onderzoek kan vinden, om welke theorie dan ook te staven. Het gevolg is een tegenstribbelende gemeenschap – – “versplinterd, met een onbuigzame opinie en in vele gevallen wars van elk compromis”, zegt Kurt Isselbacher, voormalig voorzitter van de Food and Nutrition Board van de National Academy of Science. Daarin lijken onderzoekers er snel van overtuigend te zijn, dat hun vooropgezette ideeën correct zijn. En ze zijn volkomen ongeïnteresseerd in het onderzoeken van elke andere hypothese dan die van henzelf.

Overigens, het aantal misvattingen die verspreid worden over de meest elementaire research is schrikbarend.

Onderzoekers kunnen keurig wetenschappelijk de beperkingen van hun eigen experimenten omschrijven, om daarna iets als de absolute waarheid te verkondigen omdat ze het in een tijdschrift hebben gelezen. Het klassieke voorbeeld is de bewering die herhaaldelijk wordt gehoord, dat 95 procent van alle diëters nooit afvallen, en dat 95 procent van diegenen die dat wél doen, wat ze afgevallen zijn er zo weer bij hebben.

Dit wordt terecht toegewezen aan psychiater Albert Stunkard van de University of Pennsylvania, maar de vermelding dat deze uitlating is gebaseerd op 100 patiënten van Stunkard’s zwaarlijvigheids-kliniek tijdens de regering Eisenhower (1945-1949) blijft achterwege.

Onder voorbehoud kan gezegd worden, dat één van de weinige redelijk betrouwbare feiten over de zwaarlijvigheids-epidemie is, dat het begon rond de vroege 80-er jaren. Volgens Katherine Flegal, een epidemioloog aan de National Center for Health Statistics, bleef het percentage van Amerikanen met zwaarlijvigheid door de 60-er en 70-er jaren relatief constant op 13 tot 14 procent en schoot toen in de 80-er jaren met 8 procent omhoog. Tegen het einde van dat decennium, was bijna 1 op 4 Amerikanen zwaarlijvig.

Die scherpe stijging, die heerste in alle lagen van de Amerikaanse bevolking en ongecontroleerd voortduurde tijdens de 90-er jaren, is het bijzondere kenmerk van de epidemie. Elke theorie die zwaarlijvigheid in Amerika wil verklaren, zal daarvan rekenschap moeten geven. Intussen is het aantal te dikke kinderen bijna verdrievoudigd. En voor het eerst begonnen artsen Diabetes Type II bij opgroeiende kinderen te constateren. Type II Diabetes gaat vaak gepaard met zwaarlijvigheid. Het werd vroeger vroeg-volwassenen-diabetes genoemd en nu, om verklaarbare redenen niet meer.

Toename zwaarlijvigheid. Hoe kon dit gebeuren?

De orthodoxe en algemeen aanvaarde verklaring is dat wij leven in wat Kelly Brownell, een Yale psycholoog, eens noemde een “giftig voedsel omgeving” van goedkoop, vet voedsel, grote porties, indringende voedsel-reclame en een zittend leven. Volgens deze theorie, leven wij bij de Pavlov-achtige gratie van de voedingsindustrie, die bijna $ 10 miljard per jaar besteedt aan de reclame voor ongezonde junkfood en fastfood.

En omdat deze voedingsmiddelen, vooral fastfood, zo vol zitten met vet, zijn zij zowel onweerstaanbaar als buitengewoon dikmakend.

Volgens deze theorie heeft onze moderne samenleving daarboven op succesvolle wijze de fysieke inspanning uit ons dagelijks leven verbannen. Wij trainen niet meer en lopen geen trappen meer, noch gaan onze kinderen op de fiets naar school, of spelen zij buiten, omdat zij er de voorkeur aan geven video-spelletjes te doen en TV te kijken.

En omdat sommigen van ons klaarblijkelijk veroordeeld zijn zwaarder te worden, terwijl anderen dat niet zijn, heeft deze verklaring ook een genetische component – – de zuinigheids-gen. Het suggereert dat het opslaan als vet van extra calorieën, een evolutionair voordeel was voor onze Paleolithische voorouders, die veelvuldige hongersnoden moesten overleven. Wij hebben dus deze “zuinige” genen geërfd, óndanks hun gevaar in de hedendaagse giftige leefomgeving.

Deze theorie klinkt aannemelijk en speelt in op onze puriteins vooroordeel dat vet, fastfood en televisie buitengewoon schadelijk zijn voor onze mensheid. Maar er zijn 2 valstrikken.

Ten eerste, om dit verhaal te geloven moet men accepteren dat de overvloedige negatieve versterking die zwaarlijvigheid begeleidt – – zowel sociaal als fysiek – – gemakkelijk te overwinnen is door het voortdurende bombardement van voedsel-advertenties en aantrekkingskracht van een overgrote voordelige maaltijd.

Ten tweede, zoals Flegal aangeeft, bestaat er weinig informatie om ook maar iets hiervan te staven. Niets ervan verklaart tenminste wat er zó opmerkelijk veranderd is, om de epidemie te starten. Fastfood-consumptie bijvoorbeeld, groeide gestaag tijdens de 70-er en 80-er jaren, maar het nam geen plotselinge vlucht, zoals zwaarlijvigheid.

Voor wat betreft training en fysieke inspanning, is er geen betrouwbare informatie van vóór de mid-80-er jaren, volgens William Dietz, die de afdeling voor voedingsleer en fysieke activiteit leidt aan de Centers for Disease Control; de gegevens van de 90-er jaren tonen de stijging van de zwaarlijvigheid-ratio, terwijl fysieke activiteit onveranderd bleef. Dit suggereert dat die twee weinig overeenkomst hebben.

Dietz erkent tevens dat een cultuur van fysieke inspanning in de 70-er jaren in de Verenigde Staten begon – – de “bewegen-in-je-vrijetijd-manie”, zoals Robert Levy, directeur van de National Heart, Lung and Blood Institute, het in 1981 omschreef – – en tot op heden voortduurt.

Wat het ‘zuinigheids-gen’ betreft, het biedt het soort evolutionaire ratio voor menselijk gedrag, dat wetenschappers geruststellend vinden, maar dat eenvoudigweg niet kan worden getest. Met andere woorden, als wij nu midden in een anorexia-epidemie zaten, zouden de experts over de evengoed on-testbare ‘verkwistings-gen’ theorie aan het discussiëren zijn, die de evolutionaire voordelen van gemakkelijk gewichtsverlies verkondigt. Een zwaarlijvige homo erectus – zouden zij zeggen – zou een gemakkelijk doelwit zijn geweest voor roofdieren.

Het is tevens onweerlegbaar, beweren studenten van Endocrinologie 101, dat de mensheid nooit is geëvolueerd tot het eten van een dieet dat zetmeel- en suikerrijk is.

Low fat nog maar 25 jaar oud

“Graanprodukten en geconcentreerde suikers waren aanvankelijk níet aanwezig in het menselijke voedsel, tot de uitvinding van de landbouw”, zegt Ludwig, “hetgeen pas 10.000 jaar geleden gebeurde”.

Dit wordt veelvuldig besproken in de anthropologie-teksten, is echter áfwezig in de zwaarlijvigheid-literatuur, met de in het oog springende uitzondering van de ‘Low-Carbohydrate’-dieetboeken.

Wat in de huidige tegenstelling over het hoofd wordt gezien, is dat het vet-arme dogma zélf nog maar zo’n 25 jaar oud is. Tot in de late 70-er jaren was de geaccepteerde wijsheid dat vet en eiwitten beschermen tegen tevéél eten, doordat zij je verzadigen, en dat koolhydraten je dik maken.

In “The Physiology of Taste” b.v. – een verhandeling uit 1825 die beschouwd wordt als één van de meest beroemde boeken die ooit over voedsel werden geschreven – zegt de Franse gastronoom Jean Anthelme Brillat-Savarin dat hij gemakkelijk de oorzaken van zwaarlijvigheid zou kunnen identificeren, na 30 jaar lang naar de één na de andere “gezette persoon” te hebben geluisterd, die de vreugden van brood, rijst en (door een bijzónder gezet persoon) aardappelen.

Brillat-Savarin omschreef de wortels van de zwaarlijvigheid als de natuurlijke aanleg, gecombineerd met de “bloemige en drabbige stoffen die men tot het hoofdingrediënt van de dagelijkse voeding maakt”. Hij voegde toe dat de uitwerking van deze drabbige kost – b.v. “aardappels, graan of elke soort bloem” – zichtbaar werd zodra suiker aan het dieet werd toegevoegd.

Dit is wat mijn moeder mij 40 jaar geleden al leerde, ondersteund door de vage observatie dat Italianen naar corpulentie neigen omdat zij zo veel pasta eten. Deze observatie was zelfs gedocumenteerd door Ancel Keys, een arts van de University of Minnesota, die opmerkte dat vetten “stevig op de maag liggen”. Daarmee bedoelde hij dat zij langzaam verteerd worden en dus een voldaan gevoel geven, en dat Italianen tot de zwaarste bevolkingen hoorden, die hij had bestudeerd.

Volgens Keys, aten de Napolitanen b.v. slechts één á twee maal per week een kleine hoeveelheid mager vlees, maar wel elke dag brood en pasta voor lunch en avondmaaltijd. “Er was geen aantoonbaar bewijs voor ondervoeding”, schreef hij, “maar de vrouwen uit de arbeidersklasse waren dik”.

In de 70-er jaren waren nog steeds artikelen te vinden in de kranten, die hoge mate van zwaarlijvigheid beschreven in Afrika en het Caraïbisch gebied, waar de voeding bijna uitsluitend uit koolhydraten bestond. De algemene opvatting, schreef een voormalige direkteur van de Voedsel Afdeling van de Verenigde Naties, was dat het ideale dieet – een die zwaarlijvigheid, ‘snacking’ en overvloedige suikerconsumptie voorkwam – er eentje was met “voldoende eieren, rundvlees, schapevlees, kip, boter en goed-gekookte groenten”. Dit was identiek aan het voorschrift wat Brillat-Savarin in 1825 aangaf.

Invloed van de politiek op low fat

Het was notabene Ancel Keys, die in de 50-er jaren het minder-vet-is-gezond dogma introduceerde, met zijn theorie dat voedingsvetten het cholesterol-gehalte doen stijgen en hartkwalen veroorzaken. Over de daaropvolgende twee decennia bleef het wetenschappelijke bewijs dat deze theorie staafde, echter hardnekkig dubbelzinnig.

De zaak werd uiteindelijk niet door nieuwe ontdekkingen beklonken, maar door politiek. Het begon in Januari 1977, toen een commissie van de Senaat, geleid door George McGovern, zijn “Dieet-voorschriften voor de Verenigde Staten” publiceerde, met het advies dat Amerikanen hun vet-inname drastisch omlaagbrengen om een epidemie van “dodelijke ziektes”, die klaarblijkelijk het land teisterden, een halt toe te roepen.

Het toppunt kwam eind 1984, toen de National Institutes of Health officieel adviseerden dat alle Amerikanen boven de leeftijd van 2 jaar minder vet moesten eten. Tegen die tijd was vet verworden tot “die vette moordenaar” om in de gedenkwaardige woorden van de Center for Science in the Public Interest te spreken. En het historische Amerikaanse ontbijt van eieren en bacon was al ver op weg een kom corn flakes met magere melk te worden, met een glas sinaasappelsap en toast (zónder boter) – een dubieus festijn van verfijnde koolhydraten.

In de tussenliggende jaren, spendeerden de N.I.H. meerdere honderden miljoenen dollars in een poging een samenhang te bewijzen tussen het eten van vet en het krijgen van hartkwalen en, in tegenstelling tot wat wij denken, zij slaagden daar niet in. Vijf grote studies brachten geen enkel verband aan het licht. Een zésde echter, die dik over $ 100 miljoen kostte, concludeerde dat het verminderen van de cholesterol d.m.v. medicijnen hartkwalen kon voorkomen. Toen sprongen de N.I.H.-administrators in het diepe.

Basis Rifkind, die de relevante onderzoeken voor de N.I.H. controleerde, omschreef hun logica als volgt: het was hen niet gelukt – na hieraan grote sommen geld te hebben uitgegeven – te bewijzen dat het eten van minder vet ook maar enig voordeel voor de gezondheid opleverde. Maar als een cholesterol-verlagend medicijn hartkwalen kon voorkomen, dan zou een vet-arm, cholesterol-verlagend dieet hetzelfde resultaat moeten opleveren. “De wereld is nu eenmaal niet volmaakt, vertelde Rifkind mij. “De gegevens die definitief uitsluitsel geven zijn niet verkrijgbaar, dus moeten wij ons best doen met wat wél beschikbaar is”.

Opkomend verzet tegen low fat

Sommige van de beste wetenschappers waren het met deze vet-arme logica niet eens, beweerden dat een degelijke wetenschap onverenigbaar was met een dergelijke sprong in het duister, maar zij werden deskundig genegeerd. Pete Ahrens, wiens Rockefeller University laboratorium de oorspronkelijke research van cholesterol-metabolisme had gedaan, verklaarde voor de commissie van McGovern dat ieder mens ánders reageert op een vet-arm dieet. Het was niet de vraag wie er wél of niét door geschaad zou kunnen worden, zei hij, maar “een gok”. Phil Handler, toen president van de National Academy of Sciences, verklaarde hetzelfde in het Congres in 1980.

“Welk recht”, vroeg Handler, “heeft de federale overheid, voor te stellen dat de Amerikaanse bevolking een reusachtig voedings-experiment uitvoert, met henzelf als object, gebaseerd op zó weinig bewijs dat het hen enig góed zal doen?”.

Invloed van de voedingsindustrie op low fat

Desalniettemin, nu de N.I.H. zich had verklaard vóór de vet-arme doctrine, nam de voedingsindustrie het over. Zij begon snel met het produceren van duizenden vet-arme produkten om aan de nieuwe aanbevelingen tegemoet te komen. Vet werd verwijderd uit voedsel, zoals koekjes, chips en yoghurt. Het probleem was, dat er iets ánders voor in de plaats moest komen, wat smaakvol en aantrekkelijk was, hetgeen de één of andere vorm van suiker betekende, vaak fructose-rijke maïs-siroop.

Intussen ontstond een gehele industrie voor het vervaardigen van vet-vervangers, waarvan Procter & Gamble’s …olestra de eerste was. En omdat deze vetarme vlezen, kazen, snacks en koekjes moesten wedijveren met een paar honderdduizend ándere voedselprodukten die in Amerika verkocht worden, investeerde de industrie aanzienlijke reclame-gelden om de minder-vet-is-gezond boodschap te versterken.

Een grote hulp hierbij bood, wat Walter Willett noemt, de “enorme hoeveelheden” diëtisten, gezondheidsorganisaties, consumenten-groepen en zelfs de schrijvers van kookboeken, allemaal goedbedoelende missionarissen van gezond eten.

Low fat verhaal te simpel

Weinig experts ontkennen nog dat de vetarm-boodschap véél te simpel wordt voorgesteld. Op zijn minst, negeert het zéér effectief het feit dat onverzadigde vetten, zoals olijfolie, relatief gezond voor je zijn: zij neigen ertoe het goede cholesterol (HDL) te verhogen en het slechte cholesterol (LDL) te verlagen, althans, in verhouding tot het effect van koolhydraten. Terwijl een hoger LDL-gehalte het gevaar op hartkwalen verhoogt, wordt het verláágd door een hoger HDL-gehalte.

Wat dat betekent, is dat zelfs verzadigde vetten – alias de ‘slechte’ vetten –nog niet hálf zo schadelijk zijn als wij denken. Inderdaad, zij verhogen je cholesterol-gehalte, maar zij zullen tegelijkertijd het ‘goede’ cholesterol-gehalte verhogen. M.a.w., het is om het even. Zoals Willet mij uitlegde, zal je weinig of geen verbetering van de gezondheid bereiken door het laten staan van melk, boter en kaas, om daarvoor in de plaats bagles te eten.

Maar het wordt nóg gekker. Voedingsstoffen die min of meer dodelijk werden beschouwd onder het vetarm-dogma, blijken verhoudingsgewijs goedaardig te zijn als je kijkt naar hun actuele vet-inhoud. Meer dan 2/3 van het vet in b.v. een Porterhouse Steak, zal je cholesterol-profiel absoluut verbeteren (ten minste, in verhouding tot de gebakken aardappel die er naast ligt); het klopt dat het restant de LDL – het slechte spul – zal doen stijgen, maar het zal tevens je HDL omhoogbrengen. Hetzelfde geldt voor varkensvet. Als je het cijferwerk doet, kom je tot de surrealistische conclusie dat je varkensvet zó uit de verpakking kan eten, terwijl het je risico op hartkwalen aanzienlijk vermindert.

Het cruciale voorbeeld van de manier waarop de vetarme aanbevelingen werden vereenvoudigd, is de invloed (potentieel levensgevaarlijk overigens) van vetarme diëten op trigliceriden, die de bindende molecules zijn van vet. Tegen het eind van de 60-er jaren, hadden wetenschappers bewezen dat hoge triglyceride-gehalten minstens net zo vaak voorkwamen bij patiënten met hartkwalen, als hoge LDL-cholesterolwaarden. En dat het eten van vetarm, koohydraatrijk voedsel hun triglyceride-gehalte zou doen stijgen, hun HDL-gehalte verlagen en datgene accentueren wat Gerry Reaven , een endicrinoloog aan de Stanford Universiteit, Syndroom X noemt. Dit is een groep van aandoeningen die tot hartkwalen en Type 2 diabetes kunnen leiden.

Eten van low fat en high carb veroorzaakt gezondheidsprobleem

Reaven deed er een jaar over om zijn omgeving ervan te overtuigen dat Syndroom X een legitiem gezondheidsprobleem was. “Soms zouden we wensen dat het gewoon zou verdwijnen omdat niemand er raad mee weet”, zei Robert Silverman, een N.I.H.-onderzoeker, op een N.I.H.-conferentie in 1987. “Hoge eiwitgehalten kunnen slecht zijn voor de nieren. Een hoog vetgehalte is slecht voor het hart. Nu vertelt Reaven ons geen grote koolhydraat-hoeveelheden te gebruiken. We moeten wel iéts eten”.

Zeker, alle betrokkenen bij de samenstelling van de verschillende voedingsadviezen wilden eenvoudig dat Amerikanen minder junkfood aten, hoe je dat dan ook wil definiëren, en meer eten zoals dat in Berkeley California gedaan wordt. Maar wij gingen er niet in mee. In plaats daarvan aten we meer zetmelen en verfijnde koolhydraten, omdat dit, calorie voor calorie, de goedkoopste voedingsmiddelen zijn die de voedingsindustrie kan produceren. En ze kunnen met de meeste winst worden verkocht. Het is ook wat we gráág eten. De persoon – onder de leeftijd van 50 jaar – die niét een koekje of gezoete yoghurt prefereert boven een stronk broccoli, is zeer zeldzaam.

Voedingsindustrie ziet haar kans schoon

“Alle onderzoekers zouden er goed aan doen, zich bewust te worden van de wet van onbedoelde consequenties”, zegt Alan Stone, die directeur was van de McGovern Senaatscommissie. Stone vertelde mij dat hij al een vermoeden had, hoe de voedselindustrie zou reageren op de nieuwe voedingsadviezen, toen de hoorzittingen voor het eerst gehouden werden.

Een econoom nam hem terzijde, zei hij, en gaf hem een lesje in marketing in gezond eten: “Hij zei: creëer een nieuwe markt met een gloednieuw geproduceerd voedsel, geef het een splinternieuwe, chique naam, zet er een groot reclamebudget achter, dan heb je de markt helemaal voor jezelf alleen, en kan je je concurrenten dwingen een inhaalslag te maken. Dat kan je niet met fruit e/o groenten doen. Het is moeilijker verschil te maken tussen een appel en een appel.”

Voedingsdeskundigen speelden ook een rol, omdat zij probeerden de wetenschap de gedachte over te laten nemen, dat koolhydraten het ideale voedingsmiddel zijn. Dat vet negen calorieën per gram telt, tegenover vier voor koolhydraten en eiwitten. was al bijna een eeuw bekend. Het werd over het algemeen als irrelevant beschouwd voor het onderzoek naar de oorzaken van zwaarlijvigheid, Nu werd dus de schijnbaar veilige stelling van de vetarm-aanbevelingen: verminder de belangrijkste bron van calorieën in het dieet en je zult gewicht verliezen.

In 1982, publiceerde J.P. Flatt, een biochemicus aan de Universiteit van Massachusetts, zijn onderzoek, waarin hij aantoonde dat het in een normaal voedingspatroon uiterst zeldzaam is dat het menselijk lichaam koolhydraten omzet in lichaamsvet. Dit werd vervolgens door de media en een groot aantal wetenschappers verkeerd geïnterpreteerd, in dié zin, dat het eten van koolhydraten, zelfs in overmatige hoeveelheden, niet dik kan maken – wat niet het geval is, zegt Flatt.

Maar het misverstand ging een krachtig eigen leven leiden omdat het samenviel met de opvatting dat vet tot zwaarlijvigheid leidt en dat koolhydraten onschuldig zijn.

Met als resultaat dat de belangrijkste ontwikkeling in het Amerikaanse dieet sinds het eind der 70-er jaren, volgens de U.S.D.A. landbouw-econoom Judith Putnam, een vermindering van het percentage van vet-calorieën is geweest en een “zeer verhoogde consumptie van koolhydraten”. Om precies te zijn, de jaarlijkse graan-consumptie is met bijna 30 kilo per persoon toegenomen en calorierijke zoetmiddelen (hoofdzakelijk fructoserijke maissiroop) met 15 kilo.

Tegelijkertijd begonnen we plotseling meer calorieën te consumeren: nu tot 400 meer per dag sinds de regering begon met de aanbeveling van vetarme diëten.

Als deze trends correct zijn, kan de vet-epidemie beslist verklaard worden doordat Amerikanen meer calorieën eten dan ooit tevoren – overbodige calorieën tenslotte, doen ons in gewicht toenemen – en in het bijzonder, meer koolhydraten.

De vraag is waarom?

Het antwoord dat gegeven wordt door Endocrinologie 101 is, dat we eenvoudigweg meer honger hebben dan in de 70-er jaren. En de reden daarvan is fysiologisch, éérder dan psychologisch. In dit geval is de verzadigingsfactor – genegeerd in de jacht op vet en het effect daarvan op cholesterol – de manier waarop koolhydraten de bloedsuiker en insuline beïnvloeden. Feitelijk waren deze aldóór al de aangewezen boosdoeners, waardoor Atkins en de low-carb-dieet dokters er al vroeg bovenop sprongen.

De primaire taak van insuline

Nadat je koolhydraten hebt gegeten, worden ze tot suikermoleculen afgebroken en naar de bloedsomloop getransporteerd. De alvleesklier scheidt dan insuline uit, die de bloedsuiker in de spieren en de lever brengt als brandstof voor de komende uren. Om deze reden hebben koolhydraten een significante uitwerking op insuline, en vet niet. En daar jeugd-diabetes wordt veroorzaakt door een gebrek aan insuline, geloven artsen sinds de 20-er jaren dat het enige probleem dat je met insuline kan hebben, is, dat je er niet genoeg van hebt.

Maar insuline reguleert ook het vet-metabolisme. We kunnen zonder insuline geen lichaamsvet opslaan. Stel je insuline voor als een schakelaar. Als het aan staat, die paar uren na een maaltijd, verbrand je koolhydraten als energie en sla je overtollige calorieën op als vet. Als hij uit staat, nadat de insuline verbruikt is, verbrand je vet als brandstof. Dus als de insuline-spiegel láág is, ga je je eigen vet verbranden, maar niet als die hóóg is.

En nu wordt het dus noodzakelijk gecompliceerd. Hoe dikker je bent, hoe meer insuline je pancreas per maaltijd produceert, en hoe waarschijnlijker het is dat je een z.g. “insuline-resistentie” zal ontwikkelen, wat weer de achterliggende oorzaak is van Syndroom X.

In feite worden je cellen ongevoelig voor de werking van de insuline, en daardoor heb je dus alsmaar grótere hoeveelheden nodig om je bloedsuiker te reguleren. Dus, terwijl je in gewicht toeneemt, maakt insuline het makkelijker om vet op te slaan en moeilijker om het kwijt te raken. Maar de insuline-resistentie op haar beurt, kan het misschien moeilijker maken om vet op te slaan – je gewicht blijft op peil, zoals het hoort. Maar nu zou de insuline-resistentie wellicht je pancreas aanzetten om nóg meer insuline te produceren, het potentiële begin van een vicieuze cirkel dus.

Wat komt er het eerst – de zwaarlijvigheid, het verhoogde insulinegehalte, genoemd ‘hyperinsulinisme’, of de insuline-resistentie – is een kwestie als van de-kip-en-het-ei, dat nog niet is opgelost. Een endocrinoloog omschreef dit tegen mij als “een probleem, waarvan de oplossing de Nobel-prijs verdient”.

Invloed insuline op hongergevoel

Insuline beïnvloedt ook de honger zeer sterk. Met welk doel dat gebeurt is een ander twistpunt. Enerzijds kan insuline indirect honger veroorzaken doordat het je bloedsuikergehalte omlaag brengt. Maar hóe laag moet je bloedsuiker worden voor de honger toeslaat? Dat is nog onopgelost. Intussen werkt insuline in de hersenen om honger te onderdrukken.

De theorie is, zoals die mij uitgelegd werd door Michael Schwartz, een endocrinoloog aan de Universiteit van Washington, dat de mogelijkheid van insuline om eetlust te onderdrukken normaliter haar eigenschap om lichaamsvet te genereren tégenwerkt. Met andere woorden, terwijl je in gewicht toeneemt, maakt je lichaam bij elke maaltijd meer insuline aan, wat op zijn beurt je eetlust zou onderdrukken; je zou minder eten en gewicht verliezen.

Schwartz echter kan zich een simpel mechanisme voorstellen die dit “homeostatische” systeem uit balans brengt: als je hersenen hun gevoeligheid voor insuline verliezen, net zoals je vet en spieren doen, als ze ermee overspoeld worden.

Nu wordt de hogere insulineproductie, die samenhangt met dikker worden, niet meer gecompenseerd door je eetlust te remmen, omdat je hersenen de verhoging van het insulinegehalte niet meer registreren.

Het eindresultaat is een fysiologische toestand, waarbij zwaarlijvigheid een logisch gevolg is, en eentje waarbij de koolhydraten-insuline verhouding een grote rol kan spelen. Schwartz zegt dat hij gelooft dat dit inderdaad gebeurt, maar de wetenschap is nog niet ver genoeg gevorderd om het te bewijzen. “Het is maar een hypothese” zegt hij, “het moet nog verder onderzocht worden”.

David Ludwig, endocrinoloog aan Harvard, zegt dat het het directe effect van insuline op de bloedsuiker is, die het ‘m doet. Hij merkt op dat wanneer diabetici te veel insuline krijgen, hun bloedsuiker keldert en zij razende honger krijgen. Zij komen aan omdat ze meer eten, en bovendien bevordert insuline de vetproductie.

Hetzelfde gebeurt bij proefdieren. Dit, zegt hij, is feitelijk wat er gebeurt als we koolhydraten eten – in het bijzonder suiker en zetmelen zoals aardappelen en rijst, of iets wat van bloem wordt gemaakt, zoals een snee wit brood. Deze zijn in het jargon bekend als hoog-glycemische-index koolhydraten, wat betekent dat zij snel door het bloed worden opgenomen.

Vicieuze cirkel

Het gevolg is een bloedsuiker-piek en binnen enkele minuten een toevloed van insuline. De toevloed van insuline brengt je bloedsuiker omlaag en een paar uur later is je bloedsuiker láger dan het was vóór je at. Zoals Ludwig het uitlegt, denkt je lichaam feitelijk dat de brandstof op is, maar de insuline is nog steeds hoog genoeg om te verhinderen dat je je eigen vet verbrandt. Het resultaat is honger en een verlangen naar méér koolhydraten. Het is een andere vicieuze cirkel, en nóg een situatie die rijp is voor zwaarlijvigheid.

Het glycemisch-index concept en het idee dat zetmelen nog sneller in het bloed kunnen worden opgenomen dan suiker, ontstond in de late 70-er jaren, maar had opnieuw geen invloed op de publieke gezondheidsaanbevelingen, wegens de aanwezige controverses.

Stel je voor: als je het glycemisch-index concept aanvaardde, moest je ook aanvaarden dat de zetmelen, waarvan men veronderstelde dat wij die 6 tot 11 maal daags eten, eenmaal ingeslikt, fysiologisch niet te onderscheiden zijn van suiker. Dit maakte hen aanzienlijk minder gezond. Liever dan deze mogelijkheid te accepteren, lieten de politici suiker en maisstroop ontsnappen aan de smaad die vetten ten beurt viel. Tenslotte zijn ze vet-vrij…

Suiker en maisstroop in limonades, sappen en de copieuze maaltijden en sportdrankjes leveren nu meer de 10 procent van onze totale calorie-inname.

In de 80-er jaren werden bijvoorbeeld literflessen Coca-Cola geïntroduceerd, tjokvol suiker maar 100 procent vet-vrij. Wat insuline en bloedsuikers betreft, kunnen deze frisdranken en vruchtensappen – geleerden noemen ze ‘natte koolhydraten’ – wel eens het ergste van allemaal zijn. (Light-drankjes beslaan nog minder dan een kwart van de frisdranken-markt).

De strekking van de glycemische-index is, dat hoe langer koolhydraten nodig hebben om verteerd te worden, des te minder de invloed op bloedsuiker en insuline is, en hoe gezonder het voedsel is. De voedingsmiddelen die bovenaan de glycemische index staan, zijn enkelvoudige suikers, zetmelen en alles wat van bloem gemaakt is.

Groene groenten, bonen en volkoren granen veroorzaken een veel langzamere stijging van bloedsuiker omdat zij vezels bevatten, een onverteerbaar koolhydraat. Dat maakt de vertering langzamer en verlaagt de glycemische index. Eiwit en vet hebben dezelfde werking, wat betekent dat het eten van vet gezond kan zijn, een idee dat nog steeds onacceptabel is. En het glycemische-index concept houdt in dat de primaire oorzaak van Syndroom X, hartkwalen, Type 2 diabetes en zwaarlijvigheid de lange termijn beschadiging is die wordt veroorzaakt door herhaalde pieken van insuline die voortkomen uit het nuttigen van zetmelen en geraffineerde koolhydraten. Dit suggereert een min of meer eenduidige theorie voor al deze chronische ziektes, maar niet eentje die makkelijk valt binnen de vet-arme doctrine.

In zijn kliniek voor jongeren met overgewicht heeft Ludwig al vijf jaar laag-glycemische-index diëten voorgeschreven aan kinderen en opgroeiende jeugd. Hij raadt het Atkinsdieet niet aan omdat hij zegt te geloven dat een dusdanig lage-koolhydraten-aanpak onnodig beperkend is; in plaats daarvan raadt hij zijn patiënten aan om feitelijk de geraffineerde koolhydraten en zetmelen te vervangen door groenten en fruit.

Dit wordt een laag_glycemische_index dieet, dat overeenkomt met diëtaire logica, zij het op een meer vetrijke manier.
Zijn kliniek heeft nu een wachtlijst van negen maanden. Pas onlangs is het Ludwig gelukt de N.I.H. te overtuigen dat zulke diëten het bestuderen waard zijn. Zijn eerste drie voorstellen werden afgewezen, wat kan verklaren waarom het meeste van het relevante onderzoek in Canada en in Australië werd verricht.

In April echter, heeft Ludwig $ 1,2 miljoen van de N.I.H. ontvangen om zijn laag-glycemische-index dieet tegenover een vetarm-caloriearm-regime te testen. Dat kan wellicht helpen wat van de controverse over de rol van insuline bij zwaarlijvigheid op te lossen, alhoewel de geduchte Dr Atkins hem misschien wel sneller af is.

Dr. Atkins: eet weinig koolhydraten!

De 71-jarige Atkins, gepromoveerd aan de Cornell medical school, zegt, dat hij voor het eerst in 1963 een zeer koolhydraatarm dieet probeerde, nadat hij erover had gelezen in de Journal of the American Medical Association. Hij viel zonder moeite af, zag het ‘licht’ en maakte van een beginnende cardiologische praktijk in Manhattan een bloeiende obesiteits-kliniek.

Hij joeg vervolgens de gehele medische wereld tegen zich in het harnas, door zijn lezers aan te raden nét zo veel vet en eiwitten te eten als zij wilden, zo lang als zij maar weinig tot geen koolhydraten aten. Zij zouden afvallen, zei hij, omdat ze hun insulinepeil laag hielden; ze zouden geen honger hebben; en ze zouden minder weerstand ondervinden bij het verbranden van hun eigen vet.

Atkins gaf ook aan dat zetmelen en suiker in élk geval schadelijk waren omdat zij het triglyceride-gehalte verhogen. Dit is een groter gevaar voor hartkwalen dan cholesterol.

Atkins’ dieet is zowel de ultieme manifestatie van de alternatieve hypothese, als de arena waarin de vet-versus-koolhydraten controverse in de komende jaren waarschijnlijk zal worden uitgevochten. Na 30 jaar te hebben beweerd dat Atkins een charlatan was, vinden overgewicht-experts het nu moeilijk het veelvuldig en anecdotische bewijs te negeren, dat zijn dieet precies doet wat hij beweerde.

Neem bijvoorbeeld Albert Stunkard, Hij probeert al een halve eeuw zwaarlijvigheid te behandelen, maar hij vertelde me dat bij hem pas onlangs het kwartje viel over Atkins en wellicht ook over overgewicht, toen hij ontdekte dat de hoofd-radioloog in zijn ziekenhuis 60 pond was afgevallen dankzij het Atkins-dieet. “Nou ja, het schijnt dat al de jonge kerels in het ziekenhuis het volgen”, zei hij “dus besloten we een studie te doen”.

Toen ik Stunkard vroeg of hij of een van zijn collega’s dertig jaar geleden hadden overwogen om Atkins’ dieet te testen, zei hij dat dit niet het geval was, omdat ze dachten dat Atkins “een griezel” was, die er alleen maar op uit was om geld te verdienen. “Dit stootte mensen af, en daarom nam niemand hem serieus genoeg om te doen wat we nu eindelijk doen”.

Trouwens, toen de American Medical Association haar vernietigende kritiek op Atkins’ dieet in maart ’73 uitsprak, erkenden zij dat het dieet waarschijnlijk wel zou werken, maar toonden geen enkele belangstelling voor het waarom. Tijdens de 60-er jaren was dit het onderwerp van grondig onderzoek geweest, met de conclusie dat diëten zoals die van Atkins, vermomde laag-calorische diëten waren. Wanneer je pasta, brood en aardappelen uitsluit, wordt het moeilijk om genoeg vlees, groenten en kaas te eten, om die calorieën te vervangen.

Dat roept echter de vraag op, waarom zo’n laag-calorisch dieet ook honger zou onderdrukken, wat – volgens Atkins – het karakteristieke van zijn dieet was. Eén mogelijkheid was Edocrinologie 101: dat vet en eiwitten je verzadigen en dat je, bij gebrek aan koolhydraten en de daaropvolgende schommeling in bloedsuiker en insuline, verzadigd blíjft.

Dr. Atkins: ketose geeft meer energie dan sex!

De andere mogelijkheid kwam voort uit het feit dat Atkins’ dieet ‘ketogeen’ is. Dit betekent dat de insulinespiegel zo laag daalt dat je in een toestand van ketose geraakt, wat ook gebeurt tijdens vasten en hongersnood. Je spieren en vezels verbranden lichaamsvet voor energie, zoals je hersenen doen in de vorm van vetmoleculen – ketonen geheten – die door de lever worden geproduceerd. Atkins zag ketose als de logische manier om gewichtsverlies op gang te brengen.

Hij placht ook te zeggen dat ketose zó veel energie gaf dat het nog beter was dan sex, waarvoor hij nogal eens werd uitgelachen.
Een onvermijdelijke kritiek op Atkins’ dieet was dat ketose gevaarlijk zou zijn en ten koste van alles vermeden diende te worden.

Toen ik ketose-experts interviewde, waren zij het allemaal met Atkins eens, en suggereerden dat de medische wereld en de media ketose aanzien voor ketoacidosis, een variant van ketose die voorkomt bij onbehandelde diabeten en die fataal kan zijn.

“Dokters zijn bang van ketose”, zegt Richard Veech, een N.I.H.-onderzoeker die medicijnen aan Harvard heeft gestudeerd en daarna promoveerde aan de Oxford Universiteit, bij de Nobelprijswinnaar Hans Krebs. “Ze maken zich altijd zorgen over diabetische ketoacidosis. Maar ketose is een normale fysiologische toestand. Ik zou bijna zeggen dat ketose de normale toestand van de mensheid is. Het is niet natuurlijk om een McDonald en een afhaalrestaurant op elke straathoek te hebben. Normáál is om hónger te lijden”.

Simpel gezegd, ketose is het antwoord van de evolutie op het zuinigheids-gen. We zijn dan misschien wel geëvolueerd zodat we vet kunnen opslaan voor tijden van voedselschaarste, zegt Veech, maar we hebben ook ketose geëvolueerd om efficiënt van dat vet te kunnen leven, indien nodig. In plaats dat het vergif is, zoals het door de pers vaak wordt afgeschilderd, laat vet het lichaam efficiënter werken en biedt het een reserve aan brandstof voor de hersenen. Veech noemt ketonen ‘wondermiddelen’ en heeft aangetoond dat zowel het hart als de hersenen 25 procent efficiënter functioneren op ketonen dat op bloedsuiker.

De conclusie is dat Atkins bijna 30 jaar lang volhield dat zijn dieet werkte en veilig was, en blijkbaar tientallen miljoenen Amerikanen het uitprobeerden, terwijl voedingsdeskundigen, artsen, officiële gezondheidsdeskundigen en iedereen die ook maar iets met hartkwalen te maken had, bezwoeren dat het hun dood zou worden, maar weinig of geen aandrang toonden om uit te zoeken wie er nu gelijk had.

Gedurende die periode werd het dieet slechts door twee groepen van Amerikaanse onderzoekers getest, althans slechts twee groepen hebben hun resultaten gepubliceerd.

In de vroege 70-er jaren pionierden J.P. Flatt en Harvard’s George Blackburn met ”protein-sparing modified fast“ (noot van vertaalster: Dit zijn vervangmaaltijden als alternatief voor het totaal vasten. Psmf-diëten bevatten 30 à 40 gram eiwit aangevuld met koolhydraten, vetzuren, mineralen en spoorelementen. Het lichaam wordt hierbij verplicht om de benodigde energie te putten uit de eigen vetreserves. Psmf-diëten zijn enkel aan te raden bij extreem obese patiënten. Ze bewerkstelligen een groot gewichtsverlies op korte termijn, maar brengen geen verandering in het eetgedrag teweeg. Psmf producten zijn vrij verkrijgbaar, maar worden het best onder medisch toezicht gebruikt.)
Ze deden dit om post-operatieve patiënten te behandelen, en zij testten het op zwaarlijvige vrijwilligers.

Blackburn, die later president van de American Society of Clinical Nutrition werd, omschrijft zijn methode als “een Atkins dieet zonder overbodig vet” en zegt dat hij het een chique naam moest geven om serieus genomen te worden.

Het dieet was “mager vlees, vis en gevogelte” aangevuld met vitaminen en mineralen. “De mensen vonden het prachtig”, herinnert Blackburn zich. “Fantastisch gewichtsverlies. De mensen waren niet weg te sláán”. Blackburn behandelde in de volgende 10 jaren met succes honderden zwaarlijvige patiënten en publiceerde een serie artikelen, die genegeerd werden.

Toen in het midden van de 80-er jaren dikke New Englanders eetlust-remmende middelen gingen gebruiken, is hij ermee gestopt. Hij vroeg toen bij de N.I.H. een subsidie aan om een klinische test te doen met populaire diëten, maar het werd afgewezen.

Het tweede onderzoek, dat in September 1980 werd gepubliceerd, werd uitgevoerd aan het George Washington University Medical Center. Twee dozijn zwaarlijvige vrijwilligers stemden ermee in Atkins’ dieet acht weken te volgen en vielen gemiddelde 8 kilo per persoon af, zonder duidelijke nadelen, alhoewel hun LDL-cholesterol wel steeg.

De onderzoekers, geleid door John LaRosa, nu president van de State University of New York Downstate Medical Center in Brooklyn, concludeerden dat het gewichtsverlies van 8 kilo in acht weken waarschijnlijk met elk dieet zou zijn gebeurd, door “de nieuwigheid van iets uitproberen onder experimentele condities” en besteedden er verder geen aandacht aan.

Eindelijk een onderzoek naar het Atkins dieet

Nu hebben onderzoekers eindelijk besloten dat het Atkins dieet en andere koolhydraat-arme diëten onderzocht moeten worden, en doen dat nu tegenover traditionele calorie-arm en vet-arme diëten, zoals aanbevolen door de American Heart Association.

Om hun motivatie te verklaren vertellen ze altijd één van twee verhalen: Sommigen, zoals Stunkard, vertelden me dat iemand die zij kenden – een patiënt, een vriend, een andere arts – aanzienlijk was afgevallen door het Atkins dieet en, ondanks alle vooroordelen die het tegendeel beweerden, niet meer was bijgekomen.

Anderen zeggen dat zij gefrustreerd waren door hun onmacht om zwaarlijvige patiënten te helpen, zich verdiepten in de koolhydraat-arme diëten en vaststelden dat Endocrinologie 101 hen aansprak. “Als arts, was mij geleerd alle diëten zoals die van Atkins te honen”, zegt Linda Stern, een internist aan de Philadelphia Veterans Administration Hospital, “maar ik ben zelf met het dieet begonnen. Het ging fantastisch. En ik dacht dat dit misschien iets was wat ik mijn patiënten kon aanbieden”.

Geen van deze studies zijn door de N.I.H. gefinancieerd, en geen ervan is al gepubliceerd. Maar de resultaten zijn op conferenties bekendgemaakt door onderzoekers aan de Schneider Children’s Hospital op Long Island, Duke University en de University of Cincinnati, en door Stern’s groep aan de Philadelphia V.A. Hospital.

En dan is er nog het onderzoek dat Stunkard noemde, geleid door Gary Foster aan de University of Pennsylvania, Sam Klein, directeur van de Center for Human Nutrition aan Washington University in St.Louis, en Jim Hill, die de University of Colorado Center for Human Nutrition in Denver leidt.

Dieet van dr. Atkins over de hele linie beter dan low fat dieet

De resultaten van alle vijf studies zijn opmerkelijk consistent. Proefpersonen die de een of ander vorm van het Atkins dieet doen – hetzij zwaarlijvige pubers die het dieet 12 weken lang bij Schneider volgden, hetzij zwaarlijvige volwassenen met een gemiddelde van 140 kg, die het dieet zes maanden deden, zoals aan de Philadelphia V.A. – vielen tweemaal zoveel af als de proefpersonen die de vet-arme calorie-arme dieten deden.

In alle vijf studies verbeterden de cholesterolgehalten op dezelfde wijze bij beide diëten, maar het triglyceride-peil was aanzienlijk lager met het Atkins dieet. Hoewel de onderzoekers aarzelen hiermee in te stemmen, zou het suggereren dat het risico op hartkwalen kan worden verminderd als vet weer aan het voedsel wordt toegevoegd en de koolhydraten eruit verwijderd. “Ik denk dat wanneer dit eenmaal erkend wordt”, zegt Stunkard, “dat dit het denken over zwaarlijvigheid en metabolisme flink op zijn kop zal zetten”.

Dit zou allemaal zo snel mogelijk geregeld moeten worden, waarmee we wellicht een paar lang-verwachte antwoorden kunnen krijgen op vragen als: waarom wij dik worden en, of het inderdaad door sociale omstandigheden is voorbeschikt of door onze voedselkeuze.

Voor het eerst financieert de N.I.H. nu zowaar vergelijkende studies van populaire diëten. Foster, Klein en Hill hebben nu bijvoorbeeld meer den $2,5 miljoen van de N.I.H. ontvangen om een 5-jarig-onderzoek te doen naar het Atkins dieet met 360 zwaarlijvige mensen. Aan Harvard, hebben Willett, Blackburn and Penelope Green ook geld ontvangen om een vergelijkend onderzoek te doen, zij het dan van Atkins’ nonprofit stichting.

Mochten deze klinische onderzoeken ook in het voordeel van Atkins en zijn vetrijke, koolhydraatarme dieet uitvallen, dan hebben de volksgezondheid-autoriteiten een probleem.

Toen zij zich 25 jaar geleden in goed vertrouwen uitspraken vóór het vetarme dogma, lieten zij weinig ruimte voor tegenovergestelde bewijzen of een verandering van mening, mocht zo’n verandering noodzakelijk zijn om de wetenschap bij te houden.

In dit licht is de ervaring van Sam Klein opmerkelijk. Klein is toekomstig president van de North American Association for the Study of Obesity (zwaarlijvigheid), hetgeen suggereert dat hij een zeer gerespecteerd lid is van deze organisatie. En tóch omschreef hij zijn recente ervaring tijdens het bespreken van het Atkins dieet tijdens een medische conferentie als een leerrijke ervaring. “Ik ben onder de indruk”, zei hij, “van de onverbloemde toorn van de academici. Hun reactie is: Hoe durft u ook maar gegevens over het Atkins dieet te presenteren!”.

Bij velen nog steeds angst voor vetrijk dieet

Deze vijandige houding komt hoofdzakelijk voort uit de vrees dat Amerikanen, als zij een glimpje hoop opvangen met het oog op hun gewicht, zich en masse op een dieet zouden storten, dat intuïtief gevaarlijk lijkt en waarover er nog steeds geen lange termijn gegevens bestaan over of het wel werkt en of het veilig is. Het is een gerechtvaardigde angst.

In de loop van mijn onderzoek, heb ik ochtendenlang naar mijn bord met roerei en worst zitten kijken, ervan overtuigd dat zij op de één of andere manier wel bezig moesten zijn om mijn aderen te verkalken en mij de das om te doen.

Na 20 jaren doordrenkt te zijn met vet-arm, vind ik het moeilijk de voedingswereld op een andere wijze te bekijken.
Ik heb geleerd dat vetarme diëten falen in klinische onderzoeken en in het echte leven, en ze hebben zéker in mijn leven gefaald. Ik heb de kranten gelezen die suggereren dan 20 jaar van vetarme aanbevelingen er niet toe hebben bijgedragen dat het vóórkomen van hartkwalen in dit land is verminderd, en wellicht inderdaad hebben geleid tot de scherpe stijging van zwaarlijvigheid en Type 2 diabetes.

Ik heb onderzoekers geïnterviewd, wier computers hebben uitgerekend dat het terugbrengen van verzadigde vetten in mijn voeding, tot het peil dat wordt aangeraden door de American Heart Association, niet meer dan een paar maanden aan mijn leven zou toevoegen, als het niet minder is. Ik ben zelfs relatief gemakkelijk aanzienlijk afgevallen door het opgeven van koolhydraten tijdens mijn proef-dieet, en tóch kan ik naar mijn eieren en worst kijken en nog steeds het dreigende gevaar van hartkwalen en overgewicht voelen. Dat laatste wordt vast en zeker veroorzaakt door een of ander bizar fenomeen, dat de wetenschap nog niet heeft weten te omschrijven.

Het feit dat Atkins zelf onlangs last had van zijn hart stelt mij niet gerust, ondanks zijn verzekeringen dat het niet dieet-gerelateerd is.

Dit is de gemoedstoestand waarin ik geloof dat huidige voedingsdeskundigen, onderzoekers en artsen de huidige controverse tegemoet treden. Zij zullen wellicht van mening veranderen maar het bewijs zal buitengewoon overtuigend moeten zijn. Hoewel John Farquhar, professor van gezondheidsonderzoek en –politiek aan de Stanford Universiteit, zo’n bekering ondergaat, en hij werkt al ruim 40 jaar in dit beroep.

Toen ik Farquhar in April interviewde, legde hij uit waarom vetarme diëten naar gewichtstoename kunnen leiden en koolhydraat-arme diëten naar gewichtsverlies kunnen leiden, maar hij liet me beloven niet te zeggen dat hij dat gelóófde.

Hij schreef de oorzaak van de zwaarlijvigheidsepidemie toe aan de “voedingsdwang van een natie”. Drie weken later, na een artikel te hebben gelezen over Endocrinologie 101 door David Ludwig in de Journal of the American Medical Association, stuurde hij mij een emailbericht, met de niet geheel retorische vraag “Kunnen we de vet-arm-voorstanders zover krijgen dat ze zich verontschuldigen?”

 

Bron: New York Times, 7 July 2002
Oorspronkelijke titel: What If It’s All Been A Big Fat Lie
Auteur: Wetenschapsjournalist Gary Taubes (Vertaling door Guinan)

Delen